Nakhchivan Region in the Politics of Soviet Russia After the Sovietization of Azerbaijan (May-July 1920)

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 5 - AKADEMİK TARİH VE DÜŞÜNCE DERGİSİ- Prof. Dr. Yagub Mahmudov 80. Yıl Armağanı Özel Sayısı/, 164 - 188, 30.12.2019

Kamran İsmayılov

Öz

This article highlights the military-political situation that has developed around the Nakhchivan region after the occupation of Azerbaijan by Soviet Russia, the Bolshevik plans for Nakhchivan, Armenia’s attempts to seize the region, the struggle of the new Turkish leadership and the government of Soviet Azerbaijan against such attempts.It is noted that the Sovietization of Azerbaijan and the advance of the Red Army to the south created a completely new geopolitical situation in Nakhchivan, turning this region into the epicenter of military and political-diplomatic relations between Soviet Russia, Soviet Azerbaijan, Dashnak Armenia and new Turkey. After the occupation of Azerbaijan, the Bolsheviks hatched plans for the Sovietization of Armenia and Georgia. However, the failure of the Paint Army on other fronts forced them to adjust their plans. In order to establish relations with the Dashnak government of Armenia, as well as to prevent the establishment of a common land connection between Azerbaijan and Turkey, the Bolsheviks were ready to cede Nakhchivan to Armenia. However, the Bolsheviks encountered sharp resistance of N. Narimanov in the ‘‘Nakhchivan issue.’‘ At the same time, the government of M. Kemal, although it understood the importance of Nakhchivan in establishing ties with Soviet Russia, was actively fighting against the occupation of the region by Armenia

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Nakhchivan, Soviet Russia

Azerbaycanın Sovyetleşmesinden Sonra Sovyet Rusya’nın Nahçıvan Bölgesi’ne Yönelik Politikası (Mayıs - Temmuz 1920)

Öz

Makale, Azerbaycan’ın Sovyet Rusya tarafından işgalinden sonra Nahçıvan’da askeri ve siyasi-diplomatik süreçleri, Bolşeviklerin Nahçıvan’a ilişkin eylemlerini, Ermenistan’ın bölgeyi ele geçirme girişimlerini, Türkiye’nin yeni yönetiminin ve Sovyet Azerbaycanı hökumətinin bu bölgenin ermeni işğalından qorunması için apardıqları mücadile sunmaktadır. Azerbaycan’ın Sovyetleşmesi ve Kızıl Ordu’nun güneye ilerlemesi, Sovyet Rusya, Sovyet Azerbaycan, Taşnak Ermenistan ve Yeni Türkiye arasındaki ilişkilerin merkezi olan Nahçıvan’da yeni bir jeopolitik durum yarattı. Azerbaycan’ın işgalinin ardından Bolşevikler Ermenistan ve Gürcistan’ı da elekeçirmeyi planladılar. Ancak, Kızıl Ordu’nun diğer alanlardaki başarısızlığı, planlarında ayarlama yapmalarını sağlamıştır. Bolşevikler, Taşnak Ermenistan’la ilişkiler kurmak ve Azerbaycan ile Türkiye arasında kuru bir ilişki kurulmasını önlemek için Nahçıvan’ı Ermenistan’a devretmeye hazırdılar. Ancak Bolşevikler, N.Narimanov’un ‘‘Nahcivan meselesinde’’ güçlü direnişiyle karşı karşıya kaldılar. Aynı zamanda, Kamal hükümeti Nahçıvan’ın Sovyet Rusya ile ilişkileri açısından önemini anlasa da, ancak bölgenin Ermenistan tarafından işgaline karşı aktif olarak yer aldı.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Nahçıvan, Sovyet Rusya

Нахчыванский регион в политике Советской России после советизации Азербайджана (май-июль 1920- года)

Öz

В представленной статье освещаются военно-политическая ситуация, сложившаяся вокруг Нахчыванского региона после оккупации Азербайджана Советской Россией, планы большевиков в отношении Нахчывана, попытки Армении захватить регион, борьба нового турецкого руководства и правительства советского Азербайджана против таких попыток.Отмечается, что советизация Азербайджана и продвижение Красной армии на юг создали совершенно новую геополитическую ситуацию в Нахчыване, превратив этот регион в эпицентр военных и политико-дипломатических отношений между Советской Россией, Советским Азербайджаном, Дашнакской Арменией и новой Турцией. После оккупации Азербайджана, большевики вынашивали планы советизации Армении и Грузии. Однако неудачи Краской армии на других фронтах заставили их скорректировать свои планы. С целью налаживания отношений с дашнакским правительством Армении, а также недопушения установления общей сухопутной связи между Азербайджаном и Турцией, большевики готовы были уступить Нахчыван Армении. Однако большевики столкнулись с резким сопротивлением Н.Нариманова в «Нахчыванском вопросе». В то же время, правительство М.Кемала хотя и понимало важность Нахчывана в деле установления связей с Советской Россией, но активно боролось против оккупации региона Арменией

Anahtar Kelimeler

Азербайджан, Нахчыван, Советская Россия

Kaynakça

• MUSAYEV, İ.M., Azərbaycanın Naxçıvan və Zəngəzur bölgələrində siyasi vəziyyət və xarici dövlətlərin siyasəti (1917-1921-ci illər), Bakı: BDU-NUN nəşriyyatı, 1998. XEYFETS, A.N., Sovetskaya Rossiya i copredelnıe stranı Vostok, 1918-1920 qq. Moskva: Nauka, 1964. Respublika Armeniya v 1918-1920 q, (politiçeskaya istoriya). Sbornik dokumentov i materialov, Yerevan: Qitutyun, 2000. Rossiyskiy Qosudarstvenniy Arxiv Sotsialno-Politiçeskoy İstorii (RQASPİ), Fond 2, Opis 1, Delo 314. RQASPİ, F.5, O.1, D. 2099 RQASPİ, F.5, O.1, D. 2104 RQASPİ, F.5, O.2, D. 314 RQASPİ, F.5, O.2, D. 14516 RQASPİ, F.17, O.3, D. 92 RQASPİ, F.17, O.3, D. 93 RQASPİ, F.17, O.163, D. 69 RQASPİ, F. 17. O.163, D. 83 RQASPİ, F.64, O.1, D. 17 RQASPİ, F.64, O.1, D. 21 RQASPİ, F.85, O.1, D. 2 RQASPİ,F. 85, O.3, D. 2 RQASPİ, F.85, O.13, D. 32 RQASPİ, F. 85, O. 13, D. 51 RQASPİ, F.85, O.14, D. 5 RQASPİ, F.85, O.14, D.29 RQASPİ, F.195, O.4, D.. 356 RQASPİ, F.558, O.1, D. 4018 Velikaya Oktyabrskaya cotsialistiçeskaya revolyutsiya i pobeda Sovetskoy vlasti v Armenii, Sbornik dokumentov, Yerevan: Aypetrat, 1957.