Culinary Culture in Ancient Mesopotamia and Anatolia

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 1308 - 1342, 25.06.2020

Fatma Soğandereli

Öz

Nutrition, which comes first in the hierarchy of human needs to sustain life, is a phenomenon that directs the life, acts (operations) and activities of humanity.
From the very beginning, humanity has found a way to feed itself by using resources from nature. Later on, with the developing techniques and the transition to settled life, the humanity cultivated, grew, harvested and began to consume their own food during urbanization. Every society presented its own tables according to the food and beverage sources and the living area and reflected it as a culinary culture. Mesopotamian and Anatolian societies, which diversified cereals, meat and vegetables with different spices and sauces, also added their own comments to cooking methods. In a sense, culinary culture has become a religious and social identity in the historical process

Anahtar Kelimeler

Mesopotamia, Anatolia, Nutrition, Culinary Culture, Recipe

Eski Mezopotamya ve Anadolu'da Mutfak Kültürü

Öz

İnsanoğlunun yaşamını idame ettirmesindeki ihtiyaçlar hiyerarşisinde ilk sırada gelen beslenme, insanlığın yaşamına, faaliyetlerine, aktivitelerine yön veren bir olgudur. İnsanlık ilk başlardan itibaren doğadaki kaynakları kullanarak karnını doyurmanın bir yolunu bulmuştur. Daha sonralarında ise gelişen teknikler ve yerleşik hayata geçişle birlikte kentleşme zamanlarında kendi yiyeceklerini ekip, yetiştirip, hasat etmiş ve tüketmeye başlamışlardır. Her toplum; yaşam bölgesine, yiyecek ve içecek kaynaklarına göre kendi sofralarını sunmuş ve mutfak kültürü olarak yansıtmıştır. Tahıl, et ve sebzeleri değişik baharatlar ve soslarla çeşitlendiren Mezopotamya ve Anadolu toplumları, pişirme yöntemlerine de kendi yorumlarını katmışlardır. Mutfak kültürü bir bakıma da tarihsel süreçte dinsel ve toplumsal bir kimlik haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mezopotamya, Anadolu, Beslenme, Mutfak Kültürü

Kaynakça

• AKAR ŞAHİNGÖZ, S., AKBULUT ve B. A., ÖRGÜN, E., “Hititler Döneminde Beslenme ve Mutfak Kültürü”, III. Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu Bildirisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, (2015): 389-395.
• AKIN, Galip ve BALIKÇI, E., “Anadolu’nun Gizemli İmparatorluğu Hititlerde Beslenme ve Mutfak Kültürü”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, sy. 63 (2018): 275-284.
• ALBAYRAK, İ., “Kültepe Metinlerinde Geçen Besin Maddeleri”, IV. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirisi, Kayseri: Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi Yayın 6, (2003): 59-66.
• ALP, S., Hitit Güneşi, Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları, 2011.
• ALPARSLAN, M., Hititolojiye Giriş, İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü, 2009.
• AY, Ş., ŞAHİN, K., “Eski Yakındoğu’da Yemek Simgeselliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, sy. 12 (2014): 331‐358.
• BOBER, P. P., Antikçağ ve Ortaçağda Sanat, Kültür ve Mutfak, çev. Ülkün Tansel, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2014.
• BOTTERO, J., Eski Yakındoğu Sümer’den Kutsal Kitap’a, çev. Adnan Kahiloğulları vdğr., Ankara: Dost Kitabevi, 2005.
• DUYMUŞ FLORİOTİ, H. H., “Asur Sarayında Beslenme: Yeni Asur Devri”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), sy. XXXIV (2018): 25-42.
• DÜZGÜN, E., DURLU ÖZKAYA, F., “Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü”, Journal of Tourism And Gastronomy Studies, sy. 3/1 (2015): 41-47.
• GÖKÇEK, G., ABACI, O., Anadolu’nun Eskiçağ Tarihi, İstanbul: Değişim Yayınları, 2019.
• GÜVELOĞLU, A., “Eski Doğu Toplumlarında Beslenme Ve Damak Tadı”, Cahit Günbattı’ya Armağan Kitabı, Ed. İ. Albayrak, H. Erol, M. Çayır, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, (2015): 119-134.
• KARAUĞUZ, G., Hititler Döneminde Anadolu’da Ekmek, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006.
• KILIÇ, Y. ve DUYMUŞ, H. H., “M.Ö. II. Binyılda Anadolu’da Besin Maddeleri( Hitit Öncesi Toplumlarda ve Hititlerde)”, Prof. Dr. Yavuz Ercan’a Armağan Kitabı, Ankara: Turhan Kitapevi, (2008): 335-354.
• KILIÇ, Y., “Anadolu’nun İlk Kentleri”, I. Uluslararası Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresi Bildirileri, Ed. Hasan Kara, Denizli: Pamukkale Üniversitesi E-Yayınları 2, (2015): 116-136.
• KILIÇ, Y. ve ESER, E., “Eskiçağ Toplumlarının Mitolojisinde Ölümsüzlük Arayışı (Ölümsüzlük Sembolü Olarak Bazı Bitki, Su ve Hayvanlar)”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 4, sy. XIII (2017):122-156.
• KINAL, F., Eski Anadolu Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1991.
• MEMİŞ, Ekrem, Eskiçağ Türkiye Tarihi, Bursa: Ekin Yayınevi, 2015.
• ÖZ, E., “Çivi Yazılı Kaynaklar Ve Arkeolojik Buluntular Işığında Mezopotamya’da Kral Sofraları ve Şölenler”, Turkish Studies, sy. 11/1 (2016): 109-130.
• ÖZ KİRİŞ, E., “Çivi Yazılı Belgeler ve Arkeolojik Malzemeler Işığında Sümer Mutfağına Genel Bir Bakış”, Ortadoğu’ya Bakış içinde, Ed. Victoria Bilge Yılmaz, Sayim Türkman, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, (2017): 1-19.
• REYHAN, E., “Hititlerde Gündelik Hayata Dair İktisadi İlişkiler”, Tarih Araştırmaları Dergisi, sy. 47 (2010): 65-82.
• REYHAN, E., “Hitit Kültür Dünyasında Bayram Ritüelleri”, Turkish Studies, sy. 11/16 (2016): 89-114. SEVİN, V., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001.
• SEVİNÇ, F., “Hititlerin Anadolu'da Kurdukları Ekonomik ve Sosyal Sistem”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 17 (2008): 11-32.
• UHRİ, A., Boğaz Derdi Tarım Ve Beslenmenin Kültür Tarihi, İstanbul: Ege Yayınları, 2011.
• UHRİ, A., Anadolu’nun Mutfak Kökenleri, İstanbul: Ege Yayınları, 2016.
• ÜNAL, A., Anadolu’nun En Eski Yemekleri Hititler ve Çağdaşı Toplumlarda Mutfak Kültürü, İstanbul: Homer Kitabevi, 2007.
• ÜNAL, A., Büyük Şölen Eski Anadolu’nun 3500 Yıllık Yemek ve İçkileri, Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 2019.
• ÜRETEN, H., “Eski Anadolu’da Arı ve Bal”, History Studies, sy. 3/3 (2011): 363-382.
• YALÇIN, E. ve YAMAN, M., “Yazılı Kaynaklara Göre Sümer Mutfağının Günümüze Yansımaları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12, sy. 67 (2019): 536-542.