Ergani Copper Mine Facility’s Transfer to Etibank and Some Developments Afterwards

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 1208 - 1220, 25.06.2020

Söhrab Mustafayev

Öz

Copper is the first metal processed by human beings. This mine, which is abundant in different regions of the Anatolian geography, has an extremely wide usage area. Today, located in the mining district of Elazig province, and dating back to the very earliest periods, Ergani copper mines is one of the most valuable underground resources that Turkey possesses. The mines that remained away from necessary attention for a long time during the Ottoman Empire, regained importance after the establishment of the Republic of Turkey. Ergani copper mines, which were reopened (put into operation) with the modern technology of the period within the scope of the economic policies of the Republic of Turkey, created a serious financial resource for the country's economy since it started its activities. With the arrival of the railway in the region, the copper demand in the country was supplied (met) and important revenues were obtained by importing it abroad. Ergani copper mines, owned by Deutsche Bank for a while, gained a completely local business identity with the establishment of Etibank. The operation of the mentioned mines by a national bank, such as Etibank, is a proof that the economic policies during the Republican period were successfully implemented. In this study, we aim to explain the economic policies of the Republic of Turkey in this context by addressing the process of Ergani copper mines being transferred to Etibank and the period afterwards. Accordingly, archive documents and official publications related to the subject were our most important reference sources.

Anahtar Kelimeler

Ergani, Etibank, Copper, , The Republic of Turkey, Deutsche Bank

Ergani Bakır Madenleri İşletmesi’nin Etibank’a Devredilmesi ve Sonrasındaki Bazı Gelişmeler

Öz

Bakır, insanoğlunun işlediği ilk metaldir. Anadolu coğrafyasının farklı bölge-lerinde bol miktarda bulunan bu maden, geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bugün Elazığ’ın Maden ilçesinde bulunan ve tarihi eski dönemlere dayanan Ergani bakır madenleri, Türkiye’nin en değerli yeraltı kaynaklarından biridir. Osmanlı Devleti döne-minde uzun süre gerekli ilgiden uzak kalmış olan madenler, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması sonrasında yeniden önem kazanmıştır. Cumhuriyetin iktisadî politikaları kapsamında dönemin modern teknolojisiyle işletmeye açılan Ergani bakır madenleri, faaliyetine başlamasından itibaren ülke ekonomisi için ciddi bir malî kaynak yaratmıştır. Bölgeye demiryolunun da gelmesiyle hem ülke içindeki bakır ihtiyacı karşılanmış hem de yurt dışına ithalat yapılarak gelir elde edilmiştir. Bir dönem Alman Deutsche Bank’ın elinde bulunan Ergani bakır madenleri, daha sonra Etibank’ın kurulmasıyla tamamen yerli bir işletmeye dönüşmüştür.
Bu çalışmamızdaki amaç, Ergani bakır madenlerinin Etibank’a devredilmesi ve sonrasındaki süreci ele alarak bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin iktisat politikalarını izah etmektir. Bu doğrultuda konuya ilişkin arşiv belgeleri ve resmî yayınlar en önemli başvuru kaynaklarımız olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etibank,, Ergani,, Bakır, Türkiye Cumhuriyeti

Kaynakça

• CCA, 030.18.1.2.61.2.10. CCA, 030.18.1.2.62.12.3. CCA, 030.18.1.2.62.18.5. MTA Arşivi, DR00332, C.L. Palmer, Ergani Madeni Hakkında İlk Rapor, Diyarbakır, 1937. TBMM ZC, Beşinci Devre, IV. Cilt, 38. Birleşim, (14.06.1935). “Umumî Maden Durumu.” MTA Dergisi 15, (1939).