Öz
Depremler tarih boyunca insanoğlu ve devletler için en yıkıcı doğal afetlerden birisi olmuştur. Bu çerçevede Osmanlı Devleti’nin 6 asırlık yaşamında hükmettiği farklı coğrafyalarda çok sayıda yıkıcı depremler meydana geldiği bilinmektedir. Bu konuyla alakalı olarak Osmanlı arşivinde önemli sayıda belge mevcuttur.
Çalışmada, günümüzde de halen şiddetli depremlere sebep olan pek çok fay hattını barından Ege Bölgesinde/denizinde meydana gelen ve İmroz Adasında (Gökçeada) ciddi bir yıkıma sebep olan 1859 tarihli zelzele mevzubahis edilmiştir. Ayrıca yaşanan depremin yarattığı tahribat ve sonrasında ahalisinin tamamı Rumlardan müteşekkil olan adaya devletin müdahalesi ve yardımları incelenmiştir.
Teşekkür
Okan Gündoğan, Vasiliki Katracı, Ercan Akyol
Kaynakça
- ADIYEKE, A.N, ADIYEKE, N. “1856 Girit Depremi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 31, S.51, 2012, s. 1-38.
- AMBRASEYS, N, “The Seismic Activity of the Marmara Sea Region over the Last 2000 Years”, Bulletin of the Seismological Society of America, V.92, 2002, p. 1-18.
- EFE, A., “Muhassılık Teşkilatı”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Eskişehir, 2002.
- EMECEN, F., “İmroz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 22: TDV Yayınları, İstanbul 2000, s. 234-236.
- ENER, E., “XIX. Yüzyılda Osmanlı Balkanlarında Depremler ve Afet Yönetimi”, Hacettepe Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019.
- AYDIN, M., “1808-1839 Yıllarında Osmanlı Devleti’nde Doğal Afetler”, T.C. Sinop Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Sinop, 2018.
- EVANGELATOU-NOTARA, F., “İkincil Önemde Yunanca Kaynaklarda Doğal Afetler (14.-19. Yüzyıllar)”, Osmanlı İmparatorluğunda Doğal Afetler (Edit. Elizabeth Zachariadou) (Çev. Gül Çağalı Güven, Saadet Öztürk), Tarih Vakfı Yurt Yayınları-117, İstanbul, 2001, s. 121-133.
- GÖYÜNÇ, N., (1997), “Hane” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 15, TDV Yayınları, İstanbul 1997, s.552-553.
- GÜRBÜZ, M., “Avcılar Mikro Bölgeleme Çalışmaları”, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2002.
- KARAL, E.Z., Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, T.C. Başbakanlık DİE, Ankara, 1995.
- ÖZAYDIN, N., “Arşiv Belgeleri Işığında 1855 Depremi ve Bursa Yapılarına Etkisi”, Doktora Tezi, Bursa, 2017.
- ÖZBOZDAĞLI, Ö., “Osmanlı Makedonya’sında 4 Nisan 1904 Depremi ve Sonuçları”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 39, S.67, 2020, s. 435-476.
- SATILMIŞ, S., “Balıkesir ve Çevresinin Tarihsel Depremleri (1850-1900)” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.40, 2020, 531-547
- SCHMİDT, J., Studien über Erdbeben, Leipzig, 1875
- TANSUĞ, F., “Osmanlı İdaresinde Bir Rum Adası, On Dokuzuncu Yüzyıl Ortalarında İmroz”, İmroz Rumları, (Der. Feryal Tansuğ), Kollektif, İstanbul 2013, s. 80-110
- TAŞKESENLİOĞLU, M, TAŞKESENLİGİL, M., “1859 Yılındaki Şamahı ve Erzurum Depremleri Hakkında Rusya Bilimler Akademisi Üyesi Hermann Von Abich’in Raporu”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 20, 2020, s. 569-592
- UNAT, Y., “Zelzele”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.44, TDV Yayınları, İstanbul, 2013, s. 231-233
- VOGT, J., “Osmanlı Topraklarında Tarih Boyunca Depremsellik: Batılı Kaynaklardan ve Tanıkların İfadelerinden Örnekler,” Osmanlı İmparatorluğunda Doğal Afetler (Edit. Elizabeth Zachariadou) (Çev. Gül Çağalı Güven, Saadet Öztürk), Tarih Vakfı Yurt Yayınları-117, İstanbul, 2001, s. 13-55
- YAZICI, M., “1851 Meğri Depremi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.28, 2012, s. 114-129
Öz
Earthquakes have been one of the most devastating natural disasters for human beings and states throughout history. In this framework, it is known that many destructive earthquakes occurred in different countries that the Ottoman Empire ruled during its 6 centuries life span. There are a significant number of documents in the Ottoman archive regarding this issue.In the study, the earthquake dated 1859, which occurred in the Aegean Region / sea from many fault lines that still cause severe earthquakes, and caused a serious destruction in Imroz Island (Gökçeada), was discussed. In addition, the damage caused by the earthquake and the state's intervention and assistance to the island, whose entire population was formed by Rums, were examined.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ADIYEKE, A.N, ADIYEKE, N. “1856 Girit Depremi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 31, S.51, 2012, s. 1-38.
- AMBRASEYS, N, “The Seismic Activity of the Marmara Sea Region over the Last 2000 Years”, Bulletin of the Seismological Society of America, V.92, 2002, p. 1-18.
- EFE, A., “Muhassılık Teşkilatı”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Eskişehir, 2002.
- EMECEN, F., “İmroz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 22: TDV Yayınları, İstanbul 2000, s. 234-236.
- ENER, E., “XIX. Yüzyılda Osmanlı Balkanlarında Depremler ve Afet Yönetimi”, Hacettepe Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019.
- AYDIN, M., “1808-1839 Yıllarında Osmanlı Devleti’nde Doğal Afetler”, T.C. Sinop Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, Sinop, 2018.
- EVANGELATOU-NOTARA, F., “İkincil Önemde Yunanca Kaynaklarda Doğal Afetler (14.-19. Yüzyıllar)”, Osmanlı İmparatorluğunda Doğal Afetler (Edit. Elizabeth Zachariadou) (Çev. Gül Çağalı Güven, Saadet Öztürk), Tarih Vakfı Yurt Yayınları-117, İstanbul, 2001, s. 121-133.
- GÖYÜNÇ, N., (1997), “Hane” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 15, TDV Yayınları, İstanbul 1997, s.552-553.
- GÜRBÜZ, M., “Avcılar Mikro Bölgeleme Çalışmaları”, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2002.
- KARAL, E.Z., Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, T.C. Başbakanlık DİE, Ankara, 1995.
- ÖZAYDIN, N., “Arşiv Belgeleri Işığında 1855 Depremi ve Bursa Yapılarına Etkisi”, Doktora Tezi, Bursa, 2017.
- ÖZBOZDAĞLI, Ö., “Osmanlı Makedonya’sında 4 Nisan 1904 Depremi ve Sonuçları”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 39, S.67, 2020, s. 435-476.
- SATILMIŞ, S., “Balıkesir ve Çevresinin Tarihsel Depremleri (1850-1900)” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.40, 2020, 531-547
- SCHMİDT, J., Studien über Erdbeben, Leipzig, 1875
- TANSUĞ, F., “Osmanlı İdaresinde Bir Rum Adası, On Dokuzuncu Yüzyıl Ortalarında İmroz”, İmroz Rumları, (Der. Feryal Tansuğ), Kollektif, İstanbul 2013, s. 80-110
- TAŞKESENLİOĞLU, M, TAŞKESENLİGİL, M., “1859 Yılındaki Şamahı ve Erzurum Depremleri Hakkında Rusya Bilimler Akademisi Üyesi Hermann Von Abich’in Raporu”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 20, 2020, s. 569-592
- UNAT, Y., “Zelzele”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.44, TDV Yayınları, İstanbul, 2013, s. 231-233
- VOGT, J., “Osmanlı Topraklarında Tarih Boyunca Depremsellik: Batılı Kaynaklardan ve Tanıkların İfadelerinden Örnekler,” Osmanlı İmparatorluğunda Doğal Afetler (Edit. Elizabeth Zachariadou) (Çev. Gül Çağalı Güven, Saadet Öztürk), Tarih Vakfı Yurt Yayınları-117, İstanbul, 2001, s. 13-55
- YAZICI, M., “1851 Meğri Depremi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.28, 2012, s. 114-129
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 12 Ocak 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 7 Sayı: 4 |
По всем вопросам приема статей и выпуска очередных номеров обращаться в редакцию соответствующего журнала