20.Yüzyılın 1950'li Yıllarında “Velikorus” Şovenizmi ve Azerbaycan

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 930 - 945, 08.10.2022

Vaqif Şükürov

Öz

2. Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemde halkların eşitliği ideolojisi giderek arka plana sıkıştırıldı.1950'li yılların başında yeni bir "Velikorus" şovenizm dalgası başladı. 1950’li yılların başlarında sosyal siyasi hayatı etkileyen faktörlerden de biri de henüz 1930'lu yılların sonlarında Azerbaycan halkının asıl adının (Türk) değiştirilerek "Azerbancanlı" koyulmasından sonra milli kimliği inkar etme kampanyası yeni bir aşamaya geldi. Sovyet hükümeti, Azerbaycan halkının adını değiştirmekle onu etnik soy-kökünden ayırmaya çalışıyordu. Sonuç olarak milli -toplumsal fikrin idea taşıyıcısı olan milli aydınlar hem fiziksel, hem de ruhsal baskıya maruz kalıyorlardı. Amaç Sovyet İmparatorluğu'na dahil olan millet ve halklarda köle psikolojisini güçlendirmek ve onları "abi" Rus halkının yardımı ile aydınlık geleceğe, komünizm kuruculuğuna ikna etmek idi. Fakat tüm baskılara, zulme rağmen, Azerbaycan Türkleri, geleneklerini ve milletin oluşumunda önemli role sahip milli dilini korumayı başardı. Sovyetler Birliği'nin yürüttüğü sömürge zulmüne karşılık Azerbaycan Türkleri kendi milli- manevi değerlerini korumayı başarmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Velikorus şovenizmi, H.Hüseyinov, Azerbaycan dili

Teşekkür

LÜTFEN MAKALEYİ KABUL EDİN. AZERBAYCAN'DAN SELAMLAR

Velicorus Chauvinism and Azerbaijan in the 50s of the XX Century

Öz

In the period after World War II, the ideology of equality of nations was gradually thrown into background. A new wave of Velikorus chauvinism began in the early 1950s. Since one of the factors impacting social and political life in the early 1950s was that campaign to deny national identity proceeded to a new stage after giving the name “Azerbaijani’’ by changing the real name of Azerbaijani people (Turk) in the late 1930s still. The Soviet government tried to separate the Azerbaijani people from their ethnic roots by changing their names. As a result, national intellectuals, who were the bearers of the idea of national and social opinion, were subjected to both physical and mental pressure. The aim was to strengthen the psychology of slavery on the nations and peoples of the Soviet empire and to believe in a bright future and in the foundations of communism with the help of the "brotherly" Russian people. However, despite all the pressure and oppression, the Azerbaijani Turkic nation was still able to preserve its traditions and national language, which plays an important role in the formation of the nation. In response to the national colonial oppression of the Soviet Union, the Azerbaijani Turks managed to preserve their national and moral values.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, H. Huseynov, Velikorus Chauvinism, Azerbaijani Language

Kaynakça

• 1. Azərbaycan tarixi [7 cilddə] / Red. hey. sədri Tahir Qaffarov. ‒ Bakı: Elm – c.7. – 2008. – 608 s. 2. Azərbaycan Yazıçılarının ümumi yığıncağı. // “Kommunist” qəz.. 1951 8 may, №105 3. Azərbaycan SSR Dördüncü çağırış. Üçüncü sessiya /Birinci iclas/ Göyçay rayon Çərəkən dairəsindən deputat R.Rzanın çıxışı 20 avqust 1956 cı il. // Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivi (ARDA) Fond № 2941, siyahı № 9, iş № 59, vərəq –98-100 .