Bağımsız Kazakistan'ın Modernizasyon Aşamaları

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 1241 - 1253, 26.09.2023

Meiramkul Issayeva Auelgazina Tolkyn Kudaibergenovna

Öz

Toplumlar tarihsel süreçlerden geçerek tarihselliklerini oluştururlar; ve farklı dönemlere göre farklı toplumsal gelişmeler gösterirler. Bu gelişmeler, onların yer aldıkları sosyal ve kültürel yapılarına göre özellikler gösterir. Buna göre modernlik kavramı, Aydınlanma dönemi Avrupası’nın bünyesinde gelişme göstererek dünyaya yayılmıştır. XIX. yy’da Avrupa’da yaşanan gelişmeler modernlik ve modernizm kavramlarının literatürde yer almasında etkili olmuştur. Yakalanan yeni gelişim evresine modernlik denilirken bunun öncesi Geleneksel olarak adlandırılmış ve toplumların bu gelişim aşamalarındaki etkilenme ve dönüşme süreçleri de farklılık göstermeye başlamıştır. Tarih sahnesine müstakil bir devlet olarak XV.yy’ın ortalarından sonra çıkan Kazaklar, çevreden gelen saldırılarla birkaç yüzyıl içinde yeniden parçalanmış ve XIX. yy’ın sonlarında Rus Çarlığı’nın tahakkümüne girmişlerdir. XVIII.yy’dan itibaren Rusların gerçekleştirmeye çalıştıkları yönelimler ve buna ek olarak Kazakların kendi toplumsal dinamikleri onlarda bir modernleşme hareketini doğurmuş ve bu gelişme Kazak modernleşmesi’nin de temellerini oluşturmaya başlamıştır. XIX.yy’ın son çeyreğine kadar Rus yönetimi altında kalan Kazaklar çok yönlü yapısı ve tarihselliği ile de ön plana çıkmaya başlamıştır. 25 Ekim 1990 tarihinde bir Cumhuriyet olarak ön plana çıkan Kazakistan, 16 Aralık 1991'de bağımsızlığını ilan ederek Sovyetler Birliği’nden ayrılan son Türk devleti olmuştur. Buna göre bu çalışma tarihsel dinamiklere sahip Kazakistan’ın bağımsızlık sonrası geçirdiği modernleşme aşamalarını ve siyasi gelişmelerini ana hatlarıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Literatür kaynakları ve devlet yöneticilerinin basın demeçlerine de bağlı olarak yapılan çalışma araştırma yöntemi dikkate alınarak tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kazakistan, Modern, Modernleşme, Toplum

Kaynakça

• Aslanlıoğlu, İ. Modernizmin Tanımı, Sınırları, Erken Yirminci Yüzyil Mimarlığında Farklı Tavırlar, file:///C:/Users/hp/Downloads/59-66.pdf
• Chebotarov, A. (2022). Istoriya Nezavisimogo Kazakhstana: Politicheskaya Modernizatsiya.Obshchestvennyy Fond “Mezhdunarodnyy Institut Sotsiologii I Politiki”.
• Chilkot, R. X. (2001). Teorii Sravnitel'noy Politologii. Infra-M / Ves' mir.
• Ebuseyitov, M. (2001). Kazakistan Tarihi jane Orta Aziya. Almatı.
• Esim, G. (2010). Kazak Ultınan Kazak Eline. Almatı.
• Hitchins, K. (2022). Kazaklar. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25, 131-132, Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hizmetli, S. (2011). Kazak Ulusu ve Kazak Tarihi Üzerine: Dünü ve Bugünü. İstem, 9 (17), 23 – 43.
• Inglegart, R., Beyker, U. Ye. (2006). Teoriya I Praktika Demokratii. Izbrannyye Teksty.
• Nazarbayev, N. A. (2017). Era Nezavisimosti. Astana.
• Seylekhanov, Y. T. (2009). Politicheskaya Sistema Respubliki Kazakhstan: Opyt Razvitiya I Perspektivy: Monografiya. KISI pri Prezidente RK.
• Shils, E. (2002). Gelenek- İnsan Bilimlerine Prolegomena, (der. ve çev. Hüsamettin Arslan). Paradigma Yayınları.
• Togan, İ. (2010). Bugünü Anlamak İçin Orta Asya Tarihine Bir Bakış. (A. Aydıngün, & Ç. Balım içinde).Bağımsızlıklarının Yirminci Yılında Orta Asya Cumhuriyetleri Türk Dilli Halklar-Türkiye İle İlişkiler. AKM.
• Uranga, A. K. (2010). Şıkkan Baktıbay (Cenge Çıkan Baktıbay), Almatı.
• Wambery, G. (1885). Gas Tkukenvalkin Seinen Etnoloisehen Kng Etnoyapichen Beziehknuen. Leipzig.