“Kriz” ve “Ritim” Olgusunun Siyaset ve Ahlakta Yeri ve Önemi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 5, 1502 - 1510, 03.11.2023

Mehmet Latif Bakış

Öz

'Kriz' ve 'ritim' olguları, varlık ve oluş sürecinin doğal seyrinde tebellür eden iç dinamiksel gerçekliklerdir. Söz konusu hususiyetler, tabiattan insana, fizik evrenden metafiziksel dünyamıza, ahlaktan siyasete, fertten devlete kadar bütün bir değer küresinin geniş yelpazesi içinde yer alan bütün unsurları çevrelemektedir. Ancak söz konusu oluşumda “insan”ın bilinçli bir özne olarak aktif rol alması, yanı sıra, onun kendi içinde dönüşlülük yaşayan, yani bir diğer ifadeyle, kendi eylerimlerinin neticesinden yine en fazla kendisi etkilenen olduğu gerçeği, zikri geçen süreçte kriz ve ritim olgularıyla esasen inşa olanın da yine aynı “insan” olduğunu gösterir. Dolayısıyla, insanın inşa edilmesi, esasen bütün varlık ve oluş serencamında tezahür eden normal serüveninin kendi iç dinamikleriyle işleyişini tamamlamasının da formülünü oluşturur. İnsanın inşa edilmesinin nasıl mümkün olduğu yönünde ortaya konan yaklaşımların başında ise şüphesiz ahlak ve siyaset mefhumları gelmektedir. O nedenle de nasıl bir ahlak veya değer küresi ile ve nasıl bir siyaset yaklaşımı ile insanı en ideal hale (insan-ı kâmil haline) getirebileceğimiz meselesi, ahlak ve siyaset felsefesi açısından önemli bir problem teşekkül ettirir. Bu çalışmada da “kriz” ve “ritim”lerin tanımı yapılarak, söz konusu hususiyetlerin ahlak ve siyaset ile ilişkisinin kurulması ve insanın odağa alınarak bir çözümüm bulunması veya tutarlı öneriler ortaya konulması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Ritim, Siyaset, Ahlak, İnsan

The Place and Importance of the Phenomenon of 'Crisis' and 'Rhythm' in Politics and Ethics

Öz

The phenomena of 'crisis' and 'rhythm' are internal dynamical realities that occur in the natural course of existence and becoming process. The characteristics in question surround all elements within the wide range of a whole sphere of values, from nature to humans, the physical universe to our metaphysical world, morality to politics, and from the individual to the state. However, the fact that "human" takes an active role as a conscious subject in the formation in question, as well as the fact that he experiences reflexivity within himself, in other words, he is the one again who is most affected by the results of his own actions, shows that the person who is also essentially constructed by the phenomena of crisis and rhythm in the mentioned process is again the same "human". Therefore, the construction of the human being constitutes also the formula for completing the functioning of normal adventure with its own internal dynamics, which is essentially manifested in the whole spectrum of existence and becoming. The concepts of morality and politics are undoubtedly at the forefront of (the leading) the approaches, put forward as to how it is possible to construct a human being. Therefore, the issue of what kind of moral or value sphere and what kind of political approach we can make the human being in the most ideal state (the perfect human being) with constitutes an important problem in terms of moral and political philosophy. In this study, it is aimed to define 'crisis' and 'rhythms', to establish the relationship between these characteristics and morality and politics, and to find a solution or put forward consistent suggestions by focusing on human.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Rhythm, Politics, Morality, Human

Kaynakça

• Aristoteles. (2013). Politika. (Çev. Furkan Akderin). Say Yayınları.
• Aristoteles. (2014). Nikomakhos’a Etik. (Çev. Furkan Akderin). Say Yayınları.
• Bakış, M. L. (2022). Aile Kurumunun Teşekkülünde Gözetilmesi Gereken İki Önemli İlke: Denklik ve İletişim Dili.
• Türkiye’de Aile Değerlerinin Bugünü ve Geleceği. (Ed. Fatih Özkan). (149-168). Nobel Yayınları.
• Fârâbî. (2001). El-Medînetü’l-Fâzıla. (Çev. Nafiz Danışman). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Fârâbî. (2017). Es-Siyasetü’l Medeniyye veya Mebadi’ül Mevcudat. (Çev. Mehmet. S. Aydın, Abdülkadir Şener, M. Rami Ayas). Büyüyen ay Yayınları.
• İbn Haldun. (2004). Mukaddime. (C.1). (Çev. Halil Kendir). Yeni Şafak Kültür Armağanı.
• Platon. (1995). Devlet. (Çev. Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz). (8. Basım). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon. (2007). Yasalar. (Çev. Candan Şentuna-Saffet Babür). (haz. Eyüp Çoraklı). Kabalcı Yayınevi.
• Sanay, E. (2012). Hilmi Ziya Ülken. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (C.42. ss. 291-293). TDV Yayınları.
• Touraine, Alain. (2002). Modernliğin Eleştirisi. (Çev. Hülya Tufan). Yapı Kredi Yayınları.
• Touraine, Alain. (2007). A New Paradigm for Understanding Today’s World. (translated by Gregory Elliott. Polty Press). Camridge UK and Malden USA.
• Touraine, Alain. (2011). Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla Birlikte Yaşayabilecek miyiz?. (Çev. Olcay Kunal). Yapı Kredi Yayınları.
• Urhan, V. (2020). Siyaset Felsefesi -Kavramlar, Klasik ve Modern Dönem-. Fol Yayınları.
• Ülken, H. Z. (1968). Varlık ve Oluş. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları LXXXV.
• Ülken, H. Z. (2010). Aşk Ahlakı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ülken, H. Z. (2016). Millet ve Tarih Şuuru. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ülken, H. Z. (2018). Hâkimiyet. (haz. Ali Utku). Doğu Batı Yayınları, .