Niğde According to CHP Party Inspectorate Reports (1938)

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 6, 1978 - 1994, 23.01.2024

Tuğba Aldemir

https://doi.org/10.46868/atdd.2023.578

Öz

The Republican People's Party was founded in 1923, played a key role in the transition from sultanate to democracy and enabled the society to adopt a western style of life. At the same time, it was decisive and guiding in the context of Party-state integration. Party inspectorates were established in 1923, and the authority of the institution was expanded in 1935. The purpose of the establishment of party inspectorates was to help the party organisations to actively operate the political mechanism as well as to identify social problems on the spot and solve them quickly. Each deputy was assigned a district outside his/her constituency and was assigned there for six months. The inspectors inspected party organisations and public houses in the provinces and districts and submitted their impressions on education, health, economy, etc. to the CHP General Secretariat with a report. In this study, Niğde is analysed in the light of the inspection reports of Bursa Deputy Galip Kahraman, who was assigned to Niğde, Kırşehir and Kayseri in 1938. The cohesion and work of the organisations in the city centre and districts, developments in various fields such as agriculture, sports and reconstruction are presented. The majority of the sources used in the study are archive documents.

Anahtar Kelimeler

Political History, CHP, Niğde, Inspectorate, Inspection

CHP Parti Müfettişlik Raporlarına Göre Niğde (1938)

Öz

Cumhuriyet Halk Partisi 1923 yılında kurulmuş, saltanattan demokrasiye geçişte kilit rol üstlenmiş ve toplumun batılı tarzda yaşam şeklini benimsemesini sağlamıştır. Aynı zamanda Parti-devlet bütünleşmesi bağlamında belirleyici ve yönlendirici olmuştur. 1923’te parti müfettişlikleri kurulmuş, 1935’te kurumun yetki alanları genişletilmiştir. Parti müfettişliklerinin kurulma amacı parti teşkilatlarında siyasi mekanizmanın aktif olarak işletilmesinin yanı sıra toplumsal problemlerin yerinde tespit edilip hızlı bir şekilde çözümlenmesine yardımcı olmaktır. Her milletvekiline kendi seçim bölgelerinin dışında olmak koşuluyla mıntıka belirlenmiş ve orada altı ay süreyle bulundurulmuşlardır. Müfettişler il ve ilçelerde parti teşkilatlarını ve halkevlerini denetleyerek eğitim, sağlık, ekonomi vb. konularda izlenimlerini CHP Genel Sekreterliğine bir rapor ile aktarmışlardır. Bu çalışmada 1938 yılında Niğde, Kırşehir ve Kayseri mıntıkasında görevli Bursa Milletvekili Galip Kahraman’ın teftiş raporları ışığında Niğde incelenmiştir. Şehir merkezi ve ilçelerde teşkilatların birbirleriyle uyumu ve çalışmaları, tarım, spor, imar gibi çeşitli konularda yaşanan gelişmeler ortaya konulmuştur. Çalışmada kullanılan kaynağın büyük çoğunluğunu arşiv belgesi oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Anahtar Kelimeler

Siyasi Tarih, CHP, Niğde, Müfettişlik, Teftiş

Kaynakça

• BCA, CHP, 490-1-0-0 / 693 - 356 - 1
• Alpaslan, E., Aydın, T. (2015). CHP Parti Müfettişi Mitat Aydın’ın Teftiş Raporlarına Göre Maraş (1940-1942). Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, (22), 362-391.
• Arıkan, Z. (1999). Halkevlerinin Kuruluşu ve Tarihsel İşlevi. Atatürk Yolu Dergisi, 6 (23), 261.
• Bal, S. (2013). Chp Parti Müfettişlik Raporlarının Değerlendirilmesi:Balıkesir Örneği.Belgi Dergisi, (6) , 731-741 .
• Ceylan, H. (2011). Niğde Halkevi ve Akpınar Dergisi’nin Halk Bilimi Açısından Değerlenirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi].
• Kopar, M. (2011). CHP Teftiş Raporlarına Göre II. Dünya Savaşı Yıllarında Gaziantep. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3), 1037-1055.
• Şavkılı, C., Maviş, M. (2022). Parti Müfettişlerinin Teftiş Raporlarına Göre Chp’nin Eskişehir Teşkilatı (1940-1943). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (71), 275-298.