Nahçıvan Hıdır Ellez Kutlamaları ve Bunun Diğer Türk Halkları ile Karşılaştırılması

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 890 - 896, 07.06.2024

Asef Orucov

Öz

Bu çalışmada Azerbaycan’ın Nahçıvan şehrinde Hıdırellez geleneği incelenmiştir. Hıdırellez’e Nahçıvan’da Hıdır Nebi de denilmektedir. Nahçıvan’ın bazı yörelerinde bu tören farklı şekilde, farklı günlerde uygulanmaktadır. Hıdır Nebi bayramı bazen yanlış olarak İslam dini ile de karıştırılmaktadır. Oysaki bu bayramın İslam dini ile hiç bir ilişkisi yoktur. Hatta Kur’an-ı Kerim’de de Hıdır Nebi’nin ismi geçmemektedir. Hıdır Nebi veya Hıdırellez geleneği Nahçıvan şehrinde Anadolu’nun bazı bölgelerinden farklı olarak Şubat ayında kutlanmaktadır. Çalışmada Hıdır Nebi dolayısıyla Hıdırellez, Türk toplumunu canlandıran, birlik ve beraberliği pekiştiren bir olgu olarak anlatılmakta ve Hıdır Nebi bayramında yapılan ayinlerden bahs edilmektedir. Araştırma ve inceleme yöntemlerinin uygulandığı makalede literatür kaynakları kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hıdır Nebi, Nahçıvan, Kış, Çille, Kavurga

Destekleyen Kurum

Azerbaycan Milli İlimler Akademiyası Nahçıvan Bölümü

Teşekkür

Sayqılarımla

Nakhchivan Khidir Ellez Celebrations and its Comparison with Other Turkic Peoples

Öz

In this study, the tradition of Hıdırellez in Nakhchivan, Azerbaijan is examined. Hıdırellez is also called Hıdır Nebi in Nakhchivan. In some regions of Nakhchivan, this ceremony is performed in different ways and on different days. Hıdır Nebi holiday is sometimes mistakenly confused with Islam. However, this holiday has nothing to do with Islam. Even in the Holy Quran, the name of Hıdır Nebi is not mentioned. Hıdır Nebi or Hıdırellez tradition is celebrated in Nakhchivan in February, unlike some regions of Anatolia. In the study, Hıdır Nebi and therefore Hıdırellez is described as a phenomenon that revitalises the Turkish society, strengthens unity and solidarity, and the rituals performed on the holiday of Hıdır Nebi are mentioned. Literature sources are used in the article where research and analysis methods are applied.

Anahtar Kelimeler

Khidr Nebi, Nakhchivan, Winter, Chille, Kavurga (Roasted Wheat)

Kaynakça

• Asgerov, R. (1987). İklimden-İklime, Takvimden-Takvime. Elm.
• Çay, A. (2012). Türk Ergenekon Bayramı Nevrûz. İleri yayınları.
• Gürel, Z. (2000). Nevruzu Çocuklara Anlatmak. TDNÜBŞB (18-20 Mart 1999). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Hacılı, A. (1992). Garibim Bu Vatanda (Ahıska Türklerinin Etnik Medeniyyeti). Genclik İğdır. (2008). Kültür bakanlığı.
• Kadirzade, K. (2003). Aile ve Meişetle Bağlı Adetler, İnamlar, Etnogenetik Alakalar. Elm.
• Kadirzade, T. (2006). İslama Kadar Gelenekler, Inançlar ve Merasimler. Nefta-Press.
• Kalafat, Y. (1998). Kuzey Azerbaycan-Doğu Anadolu ve Kuzey İrakda Eski Türk Dini İzleri (Dini-Folklorik Tabakalaşma). Kültür Bakanlığı.
• Kalafat, Y. (2006). Balkanlar'dan Uluğ Türkistan'a Türk halk inançları (Vol. 3). Berikan.
• Kızıldağ, S. (2018). Ankara ve Konya’da Yaşayan Nogay Türklerinde Hıdırellez Kutlamaları. Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 7 (15), 100-106.
• Kitabi Dede Korkud. (2004). Önder.
• Mehdiyev, H. (1989). Dünyamı Geri Ver Bana. Yazıçı.
• Orucov, A., Yurdoğlu, E. (2018). Nahçıvanda Bayram ve Merasimler. Ecemi.
• Seyidov, M. (1983). Azerbaycan Mifik Tefekkürünün Kaynakları. Yazıçı.
• Turan, A. (1996). Kazakların Milli Bayramı ve Nevruz. TDNÜBŞB. Atatürk Kültür Merkezi.
• Veliyev, F. (2005). XIX-XX Asrın Evvelerində Azerbaycanın Maddi Medeniyyeti (yemekler ve içkiler).Azerneşr.
• Yücel, A. (2002). Türk Dünyasında Hıdırellez Kutlamaları ve İşlevleri. Milli Folklor, 54, 35-38.