Azerbaijan's Road to Victory in Karabakh

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 859 - 872

Hikmet Abdullayev

Öz

In the late 20th century, Armenia made territorial claims against Azerbaijan, violated the principles of international law and launched military aggression against Azerbaijan. At the same time, 20 per cent of the territory in the Karabakh region of Azerbaijan was occupied by Armenians, and as a result of Armenia's ethnic cleansing policy against Azerbaijani Turks, more than a million people were forced to flee their lands. Unfortunately, over a period of 30 years (1991-2020), Azerbaijan's political and diplomatic negotiations at the international level to end the Armenian occupation have failed, and even the UN Security Council resolutions 822, 853 have failed. Resolutions 874 and 884 adopted by the Council to end the Armenian occupation were not implemented. The strengthening of the reputation of the Republic of Azerbaijan at the international level, the continuous military and political reforms, the great successes achieved in the construction of the army have created the need to liberate the occupied territories. As a result, as a result of the 44-day military operations carried out by Azerbaijan in the Karabakh region in 2020 (27 September-9 November 2020), the Armenian occupation was ended. In the article, with reference to sources and scientific works, an overview of the military and political processes on the long road to Azerbaijan's Karabakh Victory will be given, the causes and consequences of the Second Karabakh War will be investigated, and the post-war return process in Greater Karabakh will be examined.

Anahtar Kelimeler

Republic of Azerbaijan, President Ilham Aliyev, Armenian occupation, Second Karabakh War, Karabakh Victory

Azərbaycanın Qarabağ zəfərinə gedən yolu

Öz

XX əsrin sonlarında Ermənistan Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları ilə çıxış edərək beynəlxalq hüququn prinsiplərini pozmuş və Azərbaycana qarşı hərbi təcavüz həyata keçirmişdir. Bununla da Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində ermənilər tərəfindən 20 faiz ərazilər işğal olunmuş, Ermənistanın Azərbaycan türklərinə qarşı etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində bir milyondan çox insan dogma torpaqlarını tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. Təəssüflər olsun ki, 30 illik bir dövr ərzində (1991-2020-ci illər) erməni işğalının aradan qaldırılması məqsədi ilə Azərbaycan beynəlxalq müstəvidə həyata keçirdiyi siyasi və diplomatik danışıqlar nəticəsiz qalmış, hətta BMT Təhlükəsizlik Şurasında erməni işğalına son qoymaq məqsədilə qəbul edilmiş 822, 853, 874 ve 884 sayılı qətnamələr icra olunmamışdır. Keçən bu dövr ərzində Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müstəvidə nüfuzunun güclənməsi, davamlı şəkildə həyata keçirilən hərbi-siyasi islahatlar, ordu quruculuğunda əldə olunan böyük uğurlar işğal olunmuş torpaqların azad edilməsi zərurətini ortaya çıxarmışdır. Bunun nəticəsində Azərbaycanın 2020-ci ildə Qarabağ bölgəsində həyata keçirdiyi 44 günlük hərbi əməliyyatlar (27 sentyabr-9 noyabr/2020) nəticəsində erməni işğalına son qoyulmuşdur. Məqalədə, mənbə və elmi əsərlərə istinad edilərək Azərbaycanın Qarabağ Zəfərinə gedən uzun yolda hərbi-siyasi proseslərə ümumi nəzər yetirləcək, II Qarabağ Müharibəsinin səbəb nə nəticələri araşdırılacaq və müharibədən sonra Qarabağda başlanan Böyük Qayıdış prosesi tədqiq olunacaqdır.

Anahtar Kelimeler

Azərbaycan Respublikası, Prezident Ilham Əliyev, erməni işğalı, II Qarabağ Savaşı, Qarabağ Zəfəri

Kaynakça

• Adıgözəlov, K. (2021, iyul 29). Şuşa Bəyannaməsi: yeni müttəfiqlik formatına yol açan tarixi sənəd. Xalq qəzeti, 155, 3.
• Ağalarlı, M. (2023).Güney Qafqaz bölgəsində sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsində “Şuşa Bəyannaməsi” nin rolu. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 10 (2), 258-274.
• Aslanlı, A. (2021). Şuşa Beyannamesi bölgesel barış ve iş birliğinin teminatı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/susa-beyannamesi-bolgesel-baris-ve
• Böyük Qayıdış. (2021). I kitab, Şərq-Qərb.
• Əhmədov, E. (2021). Azərbaycanın diplomatik uğurları: İkinci Qarabağ müharibəsində tarixi Qələbəni şərtləndirən mühüm amillər. https://azertag.az/xeber/azerbaycanin_
• Əliyeva, N. (2023). 19 sentyabr tarixli antiterror tədbirlərin səbəbi https://www.aktualinfo.az/news/19-sentyabr-tarixli-antiterror
• Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi, https://president.az/az/pages/view/azerbaijan/karabakh
• Ermənistan 30 il ərzində torpaqlarımızı işğal altında saxlayıb, https://www.qanunla.az/ermenistan-30-il-erzinde-torpaqlarimizi-isgal-altinda-saxlayib/
• Əvəz, R. (2023 oktyabr 10 ). Qarabağdakı qondarma rejim gömülməlidir!. Xalq qəzeti.
• Güler, C. (2021). Türkiye’nin Rusya ve Kafkasya politikası. Türk dış polıtıkası yıllığı 2020, SETA. https://president.az/az/articles/view/
• Kamalqızı, R. (2022). Qarabağda görülən işlər, həyata keçirilən meqalayihələr. https://sia.az/az/news/politics/935890.
• Məmmədov, N. (2022). İkinci Qarabağ Müharibəsi: Zəfər salnaməsi. Optimist.
• Mustafayev, O., Məhərrəmov, V. (2023). Tariximizin qürur duyulası səhifəsi. https://mod.gov.az/az/pre/49701.html
• Rəşid, L. (2021, 20 iyun). Şuşa Bəyannaməsi regional və qlobal təhlükəsizliyə zəmin yaradır. Xalq qəzeti.
• Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirilib. (https://hanoi.mfa.gov.az/az/news/3377/xankendi-seherinde-veten-muharibesinde-elde-edilen
• Zəfər yolu. Qarabağ savaşından Şuşa Bəyannaməsinədək. (2021). Elm.
• https://president.az/az/articles/view/62976