Bakının azad edilməsi mövzusu “Azərbaycan” qəzetinin səhifələrində

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 1442 - 1455, 07.06.2024

Gülnarə əliyeva

Öz

1918-ci il may aynın 28-də dövlət müstəqilliyi elan edildikdən dərhal sonra Azərbaycan hökuməti ilə Osmanlı dövləti arasında dostluq müqaviləsi imzalandı. 1918-ci il iyun ayının 4-də Batumda imzalanmış həmin müqavilənin 4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuşdu ki, zərurət yarandığı halda Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə hərbi kömək göstəriləcəkdir. Cümhuriyət hökuməti yaranmış mürəkkəb hərbi-siyasi şəraitdə bu imkandan yararlanaraq hərbi kömək göstərilməsi üçün Osmanlı dövlətinə rəsmi şəkildə müraciət etdi. Həmin müraciətə əsasən Azərbaycana məhdud sayda Osmanlı hərbi qüvvələri göndərildi. Bu qüvvələrlə Azərbaycanın mövcud milli hərbi qüvvələrinin bazasında Qafqaz İslam Ordusu yaradıldı. Qafqaz İslam Ordusunun Azərbaycann ərazi bütövlüyü uğrunda apardığı mübarizənin zirvəsini 1918-ci il sentyabr aynın 15-də Bakı şəhərinin erməni-bolşevik və yad qüvvələrdən azad edilməsi təşkil edirdi. Bakı şəhərinin yad qüvvələrdən azad edilməsi tarixinin öyrənilməsi üçün Azərbaycan hökumətinin rəsmi mətbu orqanı olan “Azərbaycan” və “Azerbaidjan” qəzetlərinin səhifələrində də maraqlı məlumatlar mövcuddur. Hazırkı məqalə də Bakı şəhərinin Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən azad edilməsi ilə bağlı “Azərbaycan” və “Azerbaidjan” səhifələrində getmiş məlumatların təhlilinə həsr edilmişdir.

Anahtar Kelimeler

Azərbaycanın müstəqilliyi , Qafqaz İslam Ordusu , Bakı şəhərinin azad edilməsi , Cümhuriyyət mətbuatı , milli hərbi qüvvələr

The topic of the liberation of Baku is on the pages of "Azerbaijan" newspaper

Öz

On May 28, 1918, immediately after the declaration of state independence, a friendship treaty was signed between the government of Azerbaijan and the Ottoman state. Article 4 of that agreement, signed in Batum on June 4, 1918, stipulated that military assistance would be provided to the Azerbaijan Democratic Republic if necessary. Taking advantage of this opportunity in the complex military and political situation, the government of the Republic officially appealed to the Ottoman state for military assistance. Based on that request, a limited number of Ottoman military forces were sent to Azerbaijan. With these forces, the Caucasian Islamic Army was created on the basis of the existing national military forces of Azerbaijan. The peak of the struggle of the Caucasian Islamic Army for the territorial integrity of Azerbaijan was the liberation of Baku from the Armenian-Bolshevik and foreign forces on September 15, 1918. In order to study the history of the liberation of Baku from foreign forces, there is also interesting information on the pages of "Azerbaijan" and "Azerbaidjan" newspapers, which are the official press bodies of the government of Azerbaijan. The current article is devoted to the analysis of the information published on the "Azerbaijan" and "Azerbaidjan" pages about the liberation of Baku by the Caucasian Islamic Army.

Anahtar Kelimeler

independence of Azerbaijan , Caucasian Islamic Army , liberation of Baku city , press of the Republic , national military forces

Kaynakça

• Azerbaycan genclerine (1918, 3 oktyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakıda vaziyyet, ( 1918, 25 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması Tiflis metbuatında. (1918, 25 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması haqqında (1918, 22 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması haqqında, (1918,19 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması haqqında, (1918, 25 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması haqqında. (1918, 19 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının alınması haqqında. (1918 22 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının azad olması. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası [2 cilddə] (2004). Baş redaktor Y.Mahmudov. (c.1, s. 262-264). Lider nəşriyyatı
• Bakının süqutu haqqında (1918, 22 sentyabr). Azerbeycan qazeti.
• Bakının süqutu haqqında, (1918, 22 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının süqutu haqqında. (1918, 22 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının süqutu, ( 1918, 15 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının süqutu, ( 1918, 15 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Bakının süqutu, ( 1918, 15 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Dağıstani C (1918, 3 oktybr). Tarixi gün. Azerbaycan qazeti.
• Gencə, 8 zilhicce (1918, 15 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Gürcü heyeti. (1918, 8 oktyabr). Azerbaycan qazeti.
• İran ərazisində düşmənin irəliləməsini dayandırmaq və Xəzər dənizinə hakim olmaq xüsusunda ingilis planları (2008). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qafqaz İslam Ordusu.
• Qafqaz İslam Ordusu hərəkatı. (2008). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qafqaz İslam Ordusu. (Red. M. Rıhtım və M. Süleymanov). (s.264 – 265). Nurlar nəşriyyatı.
• Qafqaz İslam Ordusu Komandanlığı Ordu İstixbarat şöbǝsindǝn (1918, 15 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Qyandja, 22 sentyabrya 1918. (1918, 22 sentyabrya). Azerbaidjan.
• Qyandja, 19 sentyabrya 1918. (1918,19 sentyabrya). Azerbaidjan.
• Qyandja, 19 sentyabrya 1918. (1918,19 sentyabrya). Azerbaidjan.
• Maqalov.Azerbaycan Xalq Cümhuriyyeti Ensiklopediyası [2 cilddə]. (2005). (Baş redaktor Y.Mahmudov). (C. 2, ss.175-176). Lider neşriyyatı.
• Süleymanov, M. (2018). Azərbaycan Ordusunun tarixi [5 cilddə]. (C.1). Maarif nəşriyyatı.
• Ş.R. Ağlını başına yığmaq vaxtıdır, (1918, 19 sentyabr). Azerbaycan qazeti.
• Yerli xronika.(1918,19 sentyabr). Azerbaycan qazeti.