Mesleki Teknik Okullara Yönelik Yeni Bir Bakış

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 4, 2120 - 2130

Necibe Damla Özdemir

Öz

Ülkeler, küreselleşme sürecinde sanayi kolunda ihtiyaç duydukları iş gücü gereksinimini, uluslararası deneyimlerden faydalanarak kendi dinamiklerine uygun olarak oluşturdukları meslekî teknik eğitim yöntemleri ile karşılamaktadırlar. Mesleki eğitimde başarının sağlanabilmesi açısından, çağdaş psikolojik hizmetler kapsamında okul öncesi dönemden başlayarak ortaöğretim kademesi sonuna kadar devam eden süreçte öğrencileri kişisel kabiliyetlerine göre yönlendirme yapılması oldukça önemlidir. Bu çalışma ile ortaöğretim kurumlarına yönlendirme hizmetlerinde aktif rol alan okul psikolojik danışmanlarının, tercih danışmanlığı sürecinde mesleki ve teknik okullara daha uygun öğrencilerin yönlendirilmesi hususunda daha titiz davranmaları için onların mesleki ve teknik okullara ilişkin farkındalıklarını artırmak amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmış, olgubilim (fenomenoloji) araştırmanın deseni olarak seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Malatya ilinde görev yapan 14 psikolojik danışman oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında yer alan psikolojik danışmanlarla Mesleki ve Teknik ortaöğretim kurumlarına yönelik farkındalığı artıracağı öngörülen atölye faaliyetleri gerçekleştirmişlerdir. Psikolojik Danışmanlarla gerçekleştirilen faaliyetler sonrasında öğretmenlerin farkındalıklarına ilişkin görüşlerini içeren yarı yapılandırılmış değerlendirme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çalışmaya dahil olan psikolojik danışmanların hem mesleki ve teknik eğitime hem de yapılan işlerin ne kadar zor olduğuna ilişkin farkındalıklarının arttığı onların ifadeleriyle desteklenmiştir. Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim’in geleceğine yönelik üst makamlara gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Eğitim, Psikolojik Danışma, Tercih Danışmanlığı, Yönlendirme

A New Perspective on Vocational Technical Schools

Öz

In the process of globalisation, countries meet their workforce needs in the industrial sector with vocational technical education methods that they have created in accordance with their own dynamics by benefiting from international experiences. In order to ensure success in vocational education, it is very important to orient students according to their personal abilities in the process starting from pre-school period until the end of secondary education within the scope of contemporary psychological services. With this study; it is aimed to increase the awareness of school psychological counsellors, who take an active role in the guidance services to secondary education institutions, about vocational and technical schools in order to be more meticulous about directing more suitable students to vocational and technical schools in the preference counselling process. In the study, qualitative research method was used and phenomenology was chosen as the research design. The study group of the research consists of 14 psychological counsellors working in Malatya. The psychological counsellors within the scope of the research carried out workshop activities that are predicted to increase awareness of Vocational and Technical secondary education institutions. After the activities carried out with the psychological counsellors, a semi-structured evaluation form containing the opinions of the teachers about their awareness was used. As a result of the research, it was supported by their statements that the psychological counsellors involved in the study increased their awareness of both vocational and technical education and how difficult the work is. Necessary suggestions were made to the higher authorities for the future of Vocational and Technical Education in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Vocational Education, Psychological Counselling, Preference Counselling, Guidance

Kaynakça

• Baloğlu, C. (2013). Avrupa Birliği ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği. Beta Yayınları.
• Binici, H. ve Arı, N. (2004). Mesleki ve Teknik Eğitimde Arayışlar, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 383-396.
• Bölükbaş, S., & Gür, B. S. (2020). Tracking and inequality: The results from Turkey. International Journal of Educational Development, 78, 1-9.
• Dickson, M., & Smith, S. (2011). What determines the return to education: an extra year or a hurdle cleared?. Economics of education review, 30 (6), 1167-1176.
• CEDEFOP. (2013). Benefits of vocational education and training in europe for people, organisations and countries. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ed560841.pdf
• ERG ve KOÇ (2012). Mesleki eğitimde kalite için iş birliği: Mesleki ve teknik eğitimde güncellenmiş durum analizi. İstanbul.
• MEB, (1986), Mesleki ve Teknik Eğitim Kanunu. MEB Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2011-2012. http://Sgb.Meb.Gov.Tr/www/Milli-Egitim-İstatistikleriorgun-Egitim-
• MEB, (2013), Mesleki eğitimde bütünleştirme uygulamaları. UNICEF.
• Karakütük, K., Çınkır Ş., Başar H., Duman T. ve Büyüköztürk, Ş. (2006). Mesleki ve teknik eğitim merkezi Metem olarak yapılandırılan Ortaöğretim Kurumlarının Değerlendirilmesi Araştırması Araştırma Yöneticisi. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• Kayır, Ö. ve Kılıç, H. (2008). Mesleki Eğitim ve Teknik Eğitim Fakülteleri Araştırması. Ticaret Odası Yayınları.
• Ozer, M., & Perc, M. (2020). Dreams and realities of school tracking and vocational education. Palgrave Communications, 6 (1), 1-7.
• Özer, M., & Perc, M. (2021). Impact of social networks on the labor market inequalities and school-to-work transitions. Yükseköğretim Dergisi, 11 (1), 38-50.
• Özer, M. (2021). Türkiye’de mesleki eğitimi güçlendirmek için atılan yeni adımlar. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (16), 1-16.
• Özsoy, C. E. (2015). Mesleki eğitim-istihdam ilişkisi: Türkiye’de mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 5 (5), 173-181.
• Payas, S. Z. (2022). Meslek Liselerinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Öğretmen Görüşleri [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yök Tez.
• Tamer, M. A. ve Özcan, M. (2014). Örgün Mesleki ve Teknik Eğitim Sisteminin Mesleki Eğitimin Paydaşlarınca Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 44 (203), 205-224.
• Taymaz, H. (2019). Yıllık hizmet içi eğitim programı. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16 (2), 271-276.
• TÜRKONFED ve ERG, (2006), Beceriler, Yeterlilikler ve Mesleki Eğitim: Politika Analizi ve Öneriler. İstanbul.
• Yazçayır, N., & Yıldırım, N. (2021). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları ve Öğretmenlik Meslek Bilgisi Alt Boyutunun Karşılaştırmalı Analizi Türkiye ve Singapur. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19 (1), 182-218.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.