Servant Libraries: Library with Cat, Donkey Library and Rami Library

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 5, 3481 - 3505

Ayşegül Dede

Öz

Libraries meet the needs of members of society, bring together members of society with different disciplines such as culture, art, and history, and ensure the transfer of cultural heritage from generation to generation. Libraries take place in social life as places where books are located. However, today, there is a change in the library concept with different equipment areas, technological developments, and a new generation librarianship approach. With the transition from the concept of libraries storing books to the concept of living libraries, the function of libraries in social life is changing. This change is reflected in the service concept of libraries. With special activities for each age group, libraries are transforming into places where social life and interaction are provided. This study aims to explain the function of libraries in social life. To explain this function, the concept of ‘servant library’ was used in the study. Servant libraries are libraries that live dynamically in social life by providing interaction with community members through different activities other than books. In this framework, the study systematically analyzed the Cat Library, Donkey Library, and Rami Library in the category of Servant Library through a literature review. In the study, it is stated that these libraries have adopted service to society as a purpose and are at the center of social life with different phenomena other than books.

Anahtar Kelimeler

Cat Library, Donkey Library, Living Library, Servant Library, Rami Library

Hizmetkar Kütüphaneler: Kedili Kütüphane, Eşekli Kütüphane ve Rami Kütüphanesi

Öz

Kütüphaneler toplum üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamakta, toplumdaki fertleri kültür, sanat ve tarih gibi farklı disiplinler ile buluşturmakta ve kültürel mirasın kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlamaktadır. Kütüphaneler temel anlamda kitapların bulunduğu mekanlar olarak toplumsal yaşamda yer almaktadır. Ancak günümüzde farklı donatı alanları, teknolojik gelişmeler ve yeni nesil kütüphanecilik yaklaşımı ile birlikte kütüphane konseptinde bir değişim söz konusudur. Kitap depolayan kütüphane anlayışından yaşayan kütüphaneler konseptine geçiş ile birlikte kütüphanelerin toplumsal yaşamdaki işlevi değişmektedir. Bu değişim kütüphanelerin hizmet anlayışına yansımaktadır. Her yaş grubuna özel aktiviteleri ile kütüphaneler toplumsal yaşamın içinde ve sosyal etkileşimin sağlandığı mekanlara dönüşmektedir. Bu çalışmanın amacı kütüphanelerin toplumsal yaşamdaki işlevini açıklamaktır. Bu işlevi açıklamak için çalışmada “Hizmetkar Kütüphane” kavramı kullanılmıştır. Hizmetkar Kütüphane toplum üyeleri ile kitap dışında farklı faaliyetler ile etkileşim sağlayarak toplumsal yaşamda dinamik olarak yaşayan kütüphanelerdir. Bu çerçevede çalışmada Kedili Kütüphane, Eşekli Kütüphane ve Rami Kütüphanesi hizmetkar kütüphane kategorisinde analiz edilmiştir. Çalışmada bu kütüphanelerin topluma hizmeti birer amaç olarak edindikleri ve kitap dışındaki farklı olgular ile toplumsal yaşamın merkezinde yer aldıkları belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkar Kütüphane, Eşekli Kütüphane, Kedili Kütüphane, Rami Kütüphanesi, Yaşayan Kütüphane.

Kaynakça

• Aydınlı, E. S. (2021). Muhayyel Kütüphaneler. Z Dergisi, 137-138.
• Ay, T. (2023). İsmail Sâib Sencer: Sûfîler Arasında Bir Âlim, Ulemâ Arasında Bir Sûfî. Zeytinburnu Belediyesi.
• Akgün, A. H. (2024). Rami Kütüphanesi 1'inci Yaşını Kutluyor https://www.aa.com.tr/tr/kultur/rami-kutuphanesi-1inci-yasini-kutluyor/3106909
• Arcimboldo, A. (2021). Geleceğin Kütüphaneleri. Z Dergisi, 475.
• Anameriç, H. (2006). İstanbul Köprülü Yazma Eser Kütüphanesi. Opinion Paper Türk Kütüphaneciliği 20 (2), 195-202.
• Aydin, S. (2020). Kütüphane Kültürü. Evrensel Değerler Derneği.
• Barkçin, S. (2020). Osmanlı Aklı. Mostar.
• Belada, A. (2010). İsmail Saip Sencer, İlk Adım Dergisi, 262. Sayı. https://ahmetbelada.wordpress.com/tag/ismail-saib-sencer/.
• Bayter, M. & Yıldırım, K. (2023). Dijital Kütüphaneler ve Sosyal Medyanın Sentezi: Bilgi Paylaşımında Yenilikçi Güç. Library Archive and Museum Research Journal, 4 (2), 185-200. https://doi.org/10.59116/lamre.1328838
• Çakın, İ. (1986). Kütüphanenin Toplumsal Konumu ve İşlevleri. Türk Kütüphaneciliği, 35 (1), 8-16.
• Çakın, İ. (1982). Kütüphanecilikte Felsefesi Yaklaşım. Türk Kütüphaneciliği, 31 (4), 155-157.
• Çelik, Y. (2018). II. Mahmud Devrinde İdari-Askeri Bir Üs: Rami Kışlası. Osmanlı Araştırmaları, 52 (52), 227-266. https://doi.org/10.18589/oa.592178
• Çetindağ Süme, G. (2019). Bütünlüğe Ulaşma Yolunda Nasreddin Hoca ve Eşeği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1), 49-57. https://doi.org/10.18069/firatsbed.538637
• Dalkıran, Ö. (2024). Google Haritalar’daki Kullanıcı Yorumlarına Yönelik Bir Analiz: Beyazıt Devlet Kütüphanesi Örneği. P. Bezirci ve I. İ. Sert (Ed.). Cumhuriyet’in 100. Yılında Bilgi Ve Belge Yönetimi Teknolojisinde Güncel Yaklaşımlar içinde (ss. 223-249). İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
• Demir, G. (2017). Oldenburg’un Üçüncü Mekân Paradigması Bağlamında Kütüphane Mekânının Sorgulanması, Bilgi Dünyası, 18 (2), 195-223.
• Duman, H. (1980). İsmail Saib Sencer’i Anarken. Türk Kütüphaneciliği, 29 (3), 141-149.
• Doğanyiğit, İ. (2022). Türkiye’nin İlk Köy Kütüphanesi ve Eşekli Kütüphanenin Doğuşu. Kayseri İl Milli Eğitim Müdürlüğü 81 Çalıkuşu e-Dergi, Mart, 32-33.
• Erünsal, İ. E. (2015). Osmanlılarda Kütüphaneler ve Kütüphanecilik. Milli Eğitim Dergisi, 45 (208), 194-199.
• Erünsal, İ. E. (2016). Köprülü Kütüphanesi. Büyük İstanbul Tarihi. (C.7), 581-586.
• Erünsal, İ. E. (1988). 959/1552 tarihli Defter-i Kütüb. Erdem, 4 (10), 81-194.
• Esenler Belediyesi (2024). Adnan Büyükdeniz Dijital Kütüphanesi. https://esenler.bel.tr/projeler/dijital-kutuphane/
• Gürlek, D. (2019). Kedili Kütüphane”nin Ümmileri ve Âlimleri. https://www.yenisafak.com/yazarlar/dursun-gurlek/kedili-kutuphanenin-ummileri-ve- Gürlek, D. (2000). Gerçek Bir Hazinenin Unutulmaz Hazinedarı (Beyazıt Devlet Kütüphanesi Müdürü Şerafettin Kocaman İle Bir mülâkat), Tarih ve Düşünce Dergisi, https://web.archive.org/web/20100608194810/http://tarihvedusunce.esmartweb.com/saib.html
• Goethe-Institut (2024). 21. Yüzyılın Yaratıcılık Atölyeleri. https://www.goethe.de/ins/tr/tr/kul/mag/20440837.html.
• İleri, A. (2019). Eşekle Gelen Aydınlık: Mustafa Güzelgöz. Hiperyayın.
• Kalkınma Kütüphanesi (2024). https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/search? Kütüphanenin Penceresinden (1962). Aylık Haberler Bülteni, Beyazıt Umumi Kütüphanesi, Yıl: 1 Sayı: 1, Ocak 1962. https://core.ac.uk/download/pdf/38307959.pdf
• Kahyaoğlu, Y. & Kuzu, A. (2017). Makerspace: Öğrenci ve Öğretmenler İçin Üretim Atölyeleri. H. F. Odabaşı, B. Akkoyunlu ve A. İşman (Ed.), Eğitim Teknoloji okumaları, 343-358.
• Kadın Eserleri Kütüphanesi (2024). Hakkımızda. https://kadineserleri.org/
• Kafadar, C. (2021). Sultan II. Beyazıt Kütüphanesi. Z Dergisi: 89-90.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2024a). Tarihçe. https://istanbulbeyazitdevlet.kutuphane.gov.tr/TR-201446/tarihce.html
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2024b). Gezici Kütüphaneler. https://kygm.ktb.gov.tr/TR-309101/gezici-kutuphaneler.html
• Kubbealtı (2024a). Hizmet. https://lugatim.com/s/H%C4%B0ZMET
• Kubbealtı (2024b). Hizmetkar. https://lugatim.com/s/Hizmetkar Kavak, A. (2023). Toplum 5.0 Perspektifinde Kütüphane 5.0: Teknoloji ve İnsan Merkezli Yeni Nesil Kütüphane Hizmetleri. Bilgi Yönetimi, 6 (2), 280-309. https://doi.org/10.33721/by.1343297
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2024c). İhtisas Kütüphaneleri Ne Tür Kütüphanelerdir? Kuruluş Amaçları Nelerdir? Hangi Tür Okuyucu Kitlesine Hizmet Verilmektedir? https://destek.ktb.gov.tr/TR-134867/ihtisas-kutuphaneleri-ne-tur-kutuphanelerdir-kurulus-
• Library IRCICA (2024). Sayısal Kütüphane. https://library.ircica.org/Projects/Digital
• Mantar, S. (2018). Kütüphanelerde Dönüşüm Sürecinin Yeni Değişkenleri: Yeni Nesil Kütüphaneciler. 3 Uluslararası Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğrenci Kongresi.10-12 Mayıs, Ankara.
• Merrifield, A. (2014). Eşeklerin Bilgeliği. Aylak.
• Oldenburg, R. (1991). The Great Good Place. Marlowe and Company.
• Özarslantürk, A., K. (2019). Kütüphane Türleri Ve Türkiye’den Örnekler. https://www.cekulvakfi.org.tr/makale/kutupha
• Öztürk, S. (2021). Seyyar Muallim Kütüphanesi. Z Dergisi, 159.
• Rami Kütüphanesi (2024a). Hakkımızda. https://ramikutuphanesi.gov.tr/tr/hakkimizda/tarihce
• Rami Kütüphanesi (2024b). Yediden Yetmişe Sanat Sergisi. https://ramikutuphanesi.gov.tr/tr/etkinlikler/tum-etkinlikler/a93ace91-0a46-4d60-b496-d56be8e62624
• Rami Kütüphanesi (2024c). Etkinlikler https://ramikutuphanesi.gov.tr/tr/etkinlikler/tum-etkinlikler
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (2022). Üniversitemizde Türkiye’nin İlk Çay Kütüphanesi Hizmete Açıldı https://erdogan.edu.tr/website/Contents.aspx?PageID=3610&LangID=1
• Refik, İ. (2017). Kedili Kütüphanenin Bilge Hâfız-ı Kütübü İsmail Saib Sencer. http://gencdergisi.com/5479-kedili-kutuphanenin-bilge-hafiz-i-kutubu-ismail-saib-sencer.html.
• Somuncu Baba (2021). Somuncu Baba İlim, Kültür ve Edebiyat Dergisi, 251.
• Sarıgül, R. (2021). İsmail Saib Sencer. Türk Kütüphaneciliği, 35 (1), 122-123. https://doi.org/10.24146/tk.904808
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2024). Hakkımızda. https://verimlilikkutuphanesi.sanayi.gov.tr/Library
• Şani, A., E. (2023). Rami Kütüphanesi 600 Binden Fazla Kitapseveri Ağırladı. https://www.youtube.com/watch?v=kBbnxnnLKNY.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı (2024). Millet Kütüphanesi. https://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanligi/millet-kutuphanesi/.
• TBMM (2024). Kütüphaneden Yararlanma. https://www5.tbmm.gov.tr/kutuphane/yararlanma.html
• Topaloğlu, A. (2011). Türkiye’de İlk Sayısal Kütüphane Yönetim Sistemi: Ircica Farabi. Türk Kütüphaneciliği, 25 (2), 277-286.
• Türkyılmaz, F. (2023). Yeni Nesil Kütüphaneciliğin İlk Örneklerinden: BMK Ahmet Kot Kitaplığı. https://www.aa.com.tr/tr/kultur/yeni-nesil-kutuphaneciligin-ilk-orneklerinden-bmk-ahmet-kot-kitapligi/3005728
• TDV (2024). İsmail Saib Sencer. https://islamansiklopedisi.org.tr/ismail-saib-sencer.
• Ünver, S. (1948). İkinci Selim’e Kadar Osmanlı Hükümdarlarının Hususi Kütüphaneleri Hakkında. IV. Türk Tarih Kongresi: 294–312.
• Vakit Gazetesi (1940, 4 Eylül). https://www.gastearsivi.com/gazete/vakit/1940-09-04/5
• Yılmaz, E. (2006). Kütüphanelerde Halkla İlişkiler Çalışmaları Ve Türkiye’de Durum. Verimlilik Dergisi (1), 1-32.
• Yılmaz, E. (2019). Kültürel Kalkınma İçin Yaşayan Kütüphaneler. Profil.
• Yılmaz, E. (2020). Yaşayan Çocuk Kütüphaneleri. Dünyanın İyiliği İçin Çocuk Kütüphaneleri içinde (Ed. A. Kakırman Yıldız), 41-51.
• YÖKAK (2022). Sabancı Üniversitesi Kurumsal Akreditasyon Raporu. https://yokak.gov.tr/raporlar/AccreditationReport?uniId=1163&termYear=2021
• Görsel Kaynaklar Görsel. Köprülü Kütüphanesi (2012, 22 Ağustos). https://www.gezginrehberler.com/istanbul/koprulu-kutuphanesi/
• Görsel.2. Beyazıt Umumi Kütüphanesi. https://www.flickr.com/photos/saltonline/14482650560/in/photostream
• Görsel.3. İsmail Saib Sencer. https://www.fikriyat.com/yazarlar/mehmet-hakan-kekec/2024/06/06/ismail-saib-sencer-100-sene-onceden-mujdelendi-mi
• Görsel. 4. Eşekli Kütüphane. https://www.istanbultarih.com/esekli-kutuphaneci-134.html
• Görsel.5. Rami Kışlası. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/rami-kutuphanesi-restorasyonu-kadar-tarihi-seruveniyle-de-merak-konusu-oldu/2805224#
• Görsel.6. Rami Kütüphanesi. https://yuzuncuyilgalerisi.eba.gov.tr/tema/rami-kutuphanesi-44.