Boğazkale’den Yeni Bayram Metinleri (Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 ve Bo 6639)

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 6, 4339 - 4356

Özlem Sir Gavaz , Gülgüney Masalcı Şahin

Öz

Hititçe Metinlerin yaklaşık 1/5’i bayram tasvirlerini anlatan metinlerden oluşmaktadır. Genel olarak bayramın akışı, bayrama iştirak eden konukların protokoldeki yeri, bayramlar sırasında gerçekleştirilen dini ve eğlence içerikli eylemlerin tümü, kurban ve adakların takdimi, ziyafet sofralarının hazırlanması, görevlilerin vazifeleri, Kral ve kraliçenin seremoniye eşlik eden hareket ve jestleri ile tanrı ve tanrıçalar için düzenlenen merasimlerin işleyişi tüm ayrıntılarıyla metinlerde anlatılmaktadır. Çalışmada tanıtılacak tabletler, 1987 yılında Berlin’den Türkiye’ye, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne geri getirilen bayram/festival içerikli Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 ve Bo 6639 numaralı fragmanlardandır. Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 ve Bo 6639 nolu tabletlerin transliterasyonu, tercümesi ve gerekli görülen kelimelerin filolojik yorumu yapılacak ve tabletlerin dijital kopyaları makale sonunda sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hititler, Boğazkale, çivi yazılı tablet, festival, bayram

New Feast Texts from Boğazkale (Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 and Bo 6639)

Öz

Approximately 1/5 of the Hittite texts consist of texts describing feast descriptions. In general, the flow of the feast, the place of the guests in the protocol, all of the religious and entertainment activities performed during the feasts, the presentation of sacrifices and offerings, the preparation of banquet tables, the duties of the officials, the movements and gestures of the king and queen accompanying the ceremony, and the functioning of the ceremonies organised for the gods and goddesses are described in full detail in the texts. The tablets to be introduced in this study are fragments numbered Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 and Bo 6639, which were brought back to Turkey from Berlin to the Museum of Anatolian Civilisations in Ankara in 1987. The transliteration, translation and philological interpretation of the necessary words of Bo 7928, Bo 6586, Bo 6642 and Bo 6639 will be made and digital copies of the tablets will be presented at the end of the article.

Anahtar Kelimeler

Hittites, Boğazkale, cuneiform tablet, festival, ritual

Kaynakça

• Biggs, R. D. (1987-1990). Medizin. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie, 7, 623-629.
• Burde, C. 1974. Hethitische medizinische Texte. (StBoT 19) Wiesbaden.
• Darga, M. (1992). Hitit Sanatı. Akbank Kültür ve Sanat Kitapları.
• del Monte, G. & Tischler, J. (1978). Die Orts und Gewässernamen der hethitischen Text. Répertoire géographique des textes cunéiformes. VI. Wiesbaden : Dr. Ludwig Reichert Verlag.
• Friedrich, J. (1952-54). Hethitisches Wörterbuch. Kurzgefasste kritische Sammlung der Deutungen hethitischer Wörter. 1.-4. Lieferung. Heidelberg.
• Gurney, O. R. (1977). Some Aspects of Hittite Religion. Schweich Lectures of the British Academy 1976. Oxford University Press.
• Haas, V. (1994). Geschichte der hethitischen Religion. Handbook of Oriental Studies. Section 1 The Near and Middle East 15. Brill.
• Hoffner, H. A. (1974). Alimenta Hethaeorum. Food Production in Hittite Asia Minor, New Haven.
• Karauğuz, G. (2007). Hititler Döneminde Anadolu'da Ekmek. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22 (2), 245-246.
• Kıymet, K. (2015). Bir Anadolu Tanrıçası Maliya. S. Erkut- Ö. Sir Gavaz (Eds). Ahmet Ünal’a Armağan, İstanbul, 317-331.
• Laroche, E. (1966). Les noms des Hittites. Études linguistiques 4, Paris, C. Search in.
• Masalcı Şahin, G. (2018). Hitit Dini Törenlerinde Müzisyenler. XVIII. Türk Tarih Kongresi, vol.4, Ankara, 331-341.
• Masalcı Şahin, G. (2020). Hititlerde Müzik, Müzik Aletleri ve Müzisyenler. Bilgin Kültür Sanat Yayınları. Masalcı Şahin, G., Sir Gavaz, & Ö. Dalkılıç, S. (2023). Boğazkale Arşivinden Dini İçerikli Yeni Hitit Tablet Parçaları (New Hittite Tablet Fragments from Bogazkale Archive with Religious Content). Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Tarih Araştırmaları Dergisi 42/73, 23-54.
• Masalcı-Şahin, G. (2025). Hatti Ülkesine Gelen Yabancı Hekimler. Lokman Hekim Dergisi, 1-6, yayın aşamasında.
• Meissner, B. & Soden, W.V. (1965). Akkadisches Handwörterbuch, (AHw 1-2-3). Band I, Wiesbaden.
• Neu, E. (1974). Der Anitta-Text, (StBoT 18). Wiesbaden.
• Pecchioli Daddi, F. (1982). Mestieri, professioni e dignità nell'Anatolia ittita. Roma. Roszkowska-Mutschler, H. (2005). Hethitische Texte in Transkription. KBo 45, (DBH 16) Dresden.
• Rüster, C. & Neu, E. (1989). Hethitisches Zeichenlexikon. Inventar und Interpretation der Keilschriftzeichen aus den Bogazköy-Texten. (StBoT Beiheft 2). Wiesbaden.
• Singer, I. (1984). The Hittite KI.LAM Festival. (StBoT 28). Wiesbaden.
• Tischler, J. (2001). Hethitisches Handwörterbuch, Mit dem wortschatz der Nachbarsprachen Innsbruck: Institut Für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck.
• Tischler, J. (2006). Hethitisches Etymologisches Glossar S/2. Inssbruck.
• Ünal, A. (2016b). Hititlerde ve Eski Anadolu Toplumlarında Din, Devlet, Halk ve Eğlence. Müzik, Dans, Spor, Akrobasi, Sirk ve Gladyatör Oyunları. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Ünal, A. & Sir Gavaz, Ö. (2021) Hititler Salgın Hastalıklar, Tıp ve Büyüyle Olan Yakın İlişkileri. Eskiçağda Salgın ve Hastalıklar, 291-324.
• Ünal, A. (1997). Hitit Metinlerinde Eski Asur Ticaret Kolonileri Çağıyla İlgili Kayıt ve Anımsamalar. Gs Bilgiç, 341-356.
• Ünal, A. (2003). Hititler Devrinde Anadolu II. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Ünal, A. (2016a). Hititçe-Türkçe Türkçe Hititçe Büyük Sözlük. Hattice, Hurrice, Hiyeroglif Luvicesi, Çivi Yazısı Luvicesi ve Palaca Sözcük Listeleriyle Birlikte. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Warbinek, L. & Giusfredi, F. (2023). Maliya, Malija, Malis, Athena. From Kizzuwatna to the Aegean: Borrowings, Translations, or Syncre tisms? Asia Anteriore Antica. Journal of Ancient Near Eastern Cultures 5, 139-151.
• Weeden, M. (2011). Hittite Logograms and Hittite Scholarship (StBoT 54). Harrassowitz Verlag