Əhməd Bəy Ağaoğlu-Cəmiyyətin Həyatında Jurnalistikanın Yeri və Rolu Haqqında

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 125 - 140

Rəhilə Kəsəmənli

Öz

Cəmiyyətin həyatında jurnalistikanın mühüm rol oynadığını görən Əhməd bəy Ağaoğlu özü də bu sahədə çox böyük işlər görür. Mənsub olduğu cəmiyyətin insanlarını maarifləndirən böyük mütəfəkkir bunun üçün daim jurnalistikanın, qəzetlərin, jurnalların imkanlarından geniş istifadə edir. O vaxt Çar Rusiyasında hansısa bir mətbu orqanı təsis etmək demək olar ki, mümkünsüz bir iş idi. Lakin Avropada ali təhsil almış bir şəxsin orada qalmaq imkanları ola-ola Vətənə qayıtmasını əldə əsas tutaraq bütün çətinlikləri göz önünə aldığını və onları dəf etməyə hazır oldğunu görürük. Əhməd bəy Ağaoğlu jurnalistika ilə bütün ömrü boyu məşğul oldu. Daim bu tribunadan istifadə etdi. Əhməd bəy Ağaoğlunun hadisələrə münasibət tərzi də özünəməxsus idi. O, dövrün bir sıra jurnalistləri və publisistləri kimi yalnız cəmiyyətin eybəcərliyini açıb göstərmirdi. Eyni zamanda bundan çıxış yollarını da göstərirdi. Real mübarizə metodlarını, ondan istifadə üsullarını dönə-dönə öz məqalələrində əks etdirən Əhməd bəy gələcək nəsillərin bundan istifadə edəcəyi qənaətində idi. Həqiqətən də Əli bəy Hüseynzadə və onun tərəfindən əsası qoyulan, inkişaf etdirilən “türkləşmək, müasirləşmək, islamlaşmaq” fikri həm o zamankı, həm də bu günkü Azərbaycan, o cümlədən digər Türk dövlətləri üçün inkisaf və tərəqqi şüarına çevrildi.

Anahtar Kelimeler

ictimai-siyasi, ədəbi-bədii, ədəbi tənqi, mətbuat, cəmiyyət

Ahmet Bey Ağaoğlu - On the place and role of journalism in public life

Öz

Ahmet Bey Ağaoğlu, who realises that journalism plays an important role in the life of society, personally carries out great works in this field. The great thinker, who educates the people of the society he belongs to, constantly uses the possibilities of journalism, newspapers and magazines for this purpose. At that time, it was almost impossible to establish a press in Tsarist Russia. However, we see that a person who had received higher education in Europe, taking into account the fact that he could return to his homeland if he had the opportunity to stay there, took into account all the difficulties and was ready to overcome them. Ahmet Bey Ağaoğlu was engaged in journalism all his life. He constantly used this tribune. Ahmet Bey Agaoglu's attitude towards events was unique. Like many journalists and publishers of the time, he not only exposed the ugliness of society. He also showed the way out. Ahmed Bey, who repeatedly reflected the real methods of struggle and the methods of using them in his writings, was convinced that future generations would also use them. Thus, the idea of ‘Turkification, modernisation, Islamisation’, founded and developed by Ali Bey Huseynzade, became the slogan of development and progress for Azerbaijan both then and now, including other Turkic states.
Keywords:

Anahtar Kelimeler

social-political, literary-artistic, literary criticism, press, society

Kaynakça

• (16 Nisan 1906). İrşad qəzeti.
• (23 Mart 1901). Gazeta Kaspiy.
• (N-255-262, 1899). Kaspi qəzeti.
• Agayev, A. (1903 Ağustos 13). Papstvo. Kaspiy.
• Agayev, A. (1900 Nisan 21). Polozheniye musul'manskikh narodov. Kaspiy.
• Ağayev, Ə. (1906 Nisan 16). Dəbistan jurnalı. Kaspi nəşriyyatı.
• Axundov, N. (1980). Sənədlərin dili ilə. Azərbaycan SSR dövlət nəşriyyatı.
• Ə. Ağaoğlunun ədəbi-tənqidi görüşləri. (2006). Nurlan nəşriyyatı.
• Hüseynov, Ş. (2005 avqust 6-12). Ə. Agaoğlunun dünya görüşü. Günayqəzeti.
• Hüseynova, Ü. (2006). Əhmədbəy Ağaoğlunun ədəbi-tənqidi görüşləri. Nurlan nəşriyyatı.
• Hüseynzadə Ə. (1906 mayıs 18). Dəbistan jurnalı haqqında. Kaspi qəzeti.
• Mirəhmədov, Ə. (1984). Əhməd Ağaoğlu, Fikrin karvanı. Yazıçı nəşriyyatı.