Dünya Araştırmacılarının Çalışmalarında Azerbaycan Kadınlarının Sosyo-Politik Etkinlikleri

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 5, 247 - 259

Zahra Ganiyeva

https://doi.org/10.5281/zenodo.17697153

Öz

Bu araştırma, geçmişten günümüze Azerbaycan kültüründe ve devlet geleneklerinde kadınların siyasal faaliyetlerini incelemektedir. Çalışma, kadınların eğitimi, toplumsal rolleri ve iktidardaki konumları üzerine odaklanarak, dönemin önde gelen düşünürlerinin kadınlara ilişkin görüşlerini analiz etmektedir. Araştırma, kadının devlet ve toplum için önemini, antik Türklerden modern döneme kadar uzanan süreçte, hikâyeler, yazıtlar, efsaneler ve bilimsel eserler üzerinden ortaya koymaktadır. Ayrıca 15.–16. yüzyıllarda yaşamış ve Azerbaycan tarihine paha biçilmez katkılarda bulunmuş Taclı Beyim’in sosyo-politik rolü de ele alınmaktadır. Pek çok filozof ve düşünür, Azerbaycanlı ve dünya kadınları hakkında kitaplar yazmış, bilge sözler söylemiştir. Bu çalışma, onların kadınlara adanmış fikir ve aforizmalarını incelemektedir. Tarih boyunca Türk milletinin kadınları yalnızca toplumsal yaşamda değil, siyaset alanında da etkili olmuştur. Cesur, zeki ve kültürlü Azerbaycan kadını, tarihsel ve toplumsal katkılarıyla milletin karakterini yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın liderliği , Tarihsel bakış , Kültür , Toplum , Millet

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Socio-Political Activities of Azerbaijan Women in the Works of World Researchers

Öz

The research explores women’s political activity in Azerbaijani culture and state traditions from past to present. It investigates the views of prominent thinkers on women, focusing on their education, social role, and position in power. The study highlights the importance of women for the state and society from the ancient Turks to modern times, using stories, inscriptions, legends, and scholarly works. It also discusses the socio-political role of Tajli Beyim, who lived in the 15th–16th centuries and played an invaluable role in Azerbaijan’s history. Many philosophers and geniuses have written books and wise sayings about Azerbaijani and world women. The research examines their ideas and aphorisms dedicated to women. Throughout history, women in the Turkish nation have been influential not only in social life but also in politics. The courageous, intelligent, and cultured Azerbaijani woman reflects the nation’s character through her diverse historical and social contributions.

Anahtar Kelimeler

Women , Historical Perspective , Culture , Society , Nation

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Akkaya, M. (2010). XVII. yüzyılın ilk çeyreğinde Üsküdar [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Al Baladhuri. (1901). Futuh al-Buldan. Dar al-Ma'arif. (In Arabic).
• Azərbaycan qadını ensiklopediyası. (2002). (Haz. X. Abbasov). red. hey. R. Mehdiyev; baş red. İ. Vəliyev. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası NPB.
• Azərbaycan qadını naminə. (2010). Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi; elmi məsləhətçi və ön söz müəl. H. Hüseynova; buraxılışa məsul V. Süleymanov; yaradıcı heyətin rəh. F. Babayev; dilçi-red. M. Babayeva; cildin dizaynı C. Əzizov. Apostrof.
• Berezin, I. N. (1849). Puteshestvie po Dagestanu i Zakavkaz’yu. Universitetskaya Tipografiya. (In Russian).
• Bəşiroğlu, Ə. (2012). Hamının sevimlisi (H. Z. Tağıyev haqqında). Təknur Nəşriyyatı.
• Bünyadova, Ş. (2012). Orta əsr Azərbaycan ailəsi. Elm Nəşriyyatı.
• De Pisan, C. (1405/1982). The Book of the City of Ladies (E. J. Richards, Trans.). New York: Persea Books. (In English).
• Furye, Sh. (1938). Izbrannıye sochineniya v 3-x tomax. Tom. 1. Moskva, Sotsekgiz. (In Russian).
• Ganiyeva, Z. (2022). Karabakh Khanate of Azerbaijan: Socio-political activity of Aghabeyim Agha. Vakanüvis – Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 7(1), 50–68. https://doi.org/10.24186/vakanuvis.1051268
• Gəncəvi, N. (2019). Xəmsə. (n. y.).
• Hesiod. (2006). Theogony. Works and Days. Testimonia (G. W. Most, Ed. & Trans.). Cambridge, MA: Harvard University Press (Loeb Classical Library).
• Horney, K. (1973). Feminine psychology. W. W. Norton & Company.
• Qadın hüquqlarının müdafiəsi: beynəlxalq və milli aspektlər. (2018). H.Hüseynova [və b.]; USAID Amerika xalqından, Azərb. Resp. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri uzrə Dövlət Komitəsi, Global Civil Society Strengthening, Counterparty International. [n. y.].
• Le Bon, G. (1884). La civilisation des Arabes. Firmin-Didot. (In French).
• Le Bon, G. (1986/1407). Tamaddon-e Islami va Arab (Islamic and Arab Civilization). Nashr-e Islami.
• Newman, A. J. (2006). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I. B. Tauris.
• Rizvi, K. (2011). The Safavid dynastic shrine: Architecture, religion and power in early modern Iran. I. B. Tauris.
• Sahih al-Bukhārī. (n.d.). Kitāb al-nikāḥ [Wedlock, Marriage] (Vol. 7, Book 62). (In Arabic). https://sunnah.com/bukhari/67
• Schreiner, O. (1897). Three dreams in a desert: Under a Mimosa-tree. Sarah E. Holmes.
• Szuppe, M. (2003). Status, knowledge, and politics: Women in sixteenth-century Safavid Iran. In G. Nashat & L. Beck (Eds.), Women in Iran from the Rise of Islam to 1800 (pp. 140–169). University of Illinois Press.
• Taslaman, C. (2019). İslam və qadın. İstanbul Yayınevi.
• Tokarev, S. A. (1990). Ranniye formy religii. Izdatel’stvo politicheskoy literatury. (In Russian).
• Tür, Ö., & Aydın Koyuncu, Ç. (2010). Feminist uluslararası ilişkiler yaklaşımı: Temelleri, gelişimi, katkı ve sorunları. Uluslararası İlişkiler, 7(26), 3–24.
• Şirvani, X. (1956). Seçilmiş əsərləri. EA Nəşriyyatı.
• Yılmaz, A. (2004). Türk kültüründe kadın. Milli Folklor, 16(61), 111–123.
• Qurani-Kərim. (2019). Qurani-Kərimin Azərbaycan dilinə tərcüməsi (Z. M. Bünyadov, tərc.; V. M. Məmmədəliyev, ön söz). Nurlar.
• Marağalı Məhəmmədhəsən xan. (2009). Etimadüssəltənə: Xeyrati-həsan (3 cild). Nurlan.