Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Ulusal Politikanın Teorik Yönleri

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 5, 970 - 977

Leyla Hüseynova

https://doi.org/10.5281/zenodo.17703847

Öz

Bu makale, Azerbaycan Cumhuriyeti’nde ulusal politikanın teorik temellerini ve pratik önemini kapsamlı biçimde analiz etmektedir. Günümüz koşullarında ulusal politika, devletçilik modelinin ayrılmaz bir unsuru olarak kabul edilmekte olup; ideolojik, hukuki ve kurumsal çerçeveleri sistematik olarak incelenmektedir. Çalışmada, Azerbaycan modelinin ayırt edici özellikleri ortaya konmakta, tarihsel gelişim evreleri ele alınmakta ve uluslararası deneyimlerle karşılaştırmalar yapılmaktadır. Ayrıca ulusal politikanın sosyo-politik istikrarı sürdürmedeki rolü, etnik ve dini çeşitliliği uyumlu bir şekilde yönetme kapasitesi ve çokkültürlü bir ortamı teşvik etme işlevi vurgulanmaktadır. Makalede ayrıca, devletin stratejik yönelimi, yasal dayanakları, kurumsal mekanizmaları ve hoşgörü politikalarının pratik uygulanışı da incelenmektedir. Bu analiz, ulusal politikanın yalnızca biçimsel bir hukuki araç olmadığını, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bütünleşmeyi ve kamu birlikteliğini sağlayan önemli bir mekanizma olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma, Azerbaycan modelinin hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde örnek niteliği taşıdığını vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Politika , Azerbaycan , Devletçilik , Çokkültürlülük , Ulusal Birlik , Hukuki Güvenceler

Theoretical Aspects of National Policy in the Republic of Azerbaijan

Öz

This article provides a comprehensive analysis of the theoretical foundations and practical significance of national policy in the Republic of Azerbaijan. In the contemporary context, national policy is recognized as an essential component of the statehood model, and its ideological, legal, and institutional frameworks are examined systematically. The study outlines the distinctive features of the Azerbaijani model, explores its historical development, and compares it with international experiences. Furthermore, it highlights the role of national policy in maintaining socio-political stability, effectively managing ethnic and religious diversity, and promoting a multicultural environment. The article also examines the state’s strategic orientation, legislative basis, institutional mechanisms, and the practical implementation of tolerance policies. The analysis demonstrates that national policy functions not merely as a formal legal instrument but also as a vital mechanism for ensuring social and cultural integration and public cohesion. The study underscores the exemplary significance of the Azerbaijani model at both regional and international levels.

Anahtar Kelimeler

National Policy , Azerbaijan , Statehood , Multiculturalism , National Unity , Legal Guarantees

Kaynakça

• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi (ARPİİİSA). (n.d.). F.1, siyahı 57, iş № 112, vərəq 87, 89, 91, 97.
• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi (ARPİİİSA). (n.d.). F.1, siyahı 58, iş № 149, vərəq 145–146, 152–165, 167–177, 178, 180–181.
• Cabbarlı, Y. (2023). Heydər Əliyev və kadrların seçilməsi prinsipləri (XX əsrin 70-ci illəri). Google Scholar profili.
• Cornell, S. E. (2011). Azerbaijan since independence. Armonk, NY: M.E. Sharpe.
• Əliyev, H. (2005). Müstəqilliyimiz əbədidir. Azərnəşr.
• Hacıyev, F. (2016). Multikulturalizm siyasəti və milli birlik. Dövlət və Hüquq, (2), 12–28.
• Hüseynova, L. (2025). Voprosy sinteza natsional’no-nravstvennykh tsennostey i sovremennosti v Azerbaydzhanskoy Respublike. CyberLeninka, 23. https://cyberleninka.ru/article/n/vopros(In Russian).
• Məmmədov, R. (2018). Milli siyasətin nəzəri əsasları və Azərbaycan modeli. Azərbaycan Tarixi Jurnalı, (3), 45–59.
• Qasımov, Ə. (2013). Heydər Əliyev və Naxçıvan Muxtar Respublikasının inkişaf tarixi, s. 89. Google Scholar profili.
• Quliyev, Ə. (2017). Azərbaycan multikulturalizmi: ideoloji əsaslar və perspektivlər. Multikulturalizm Araşdırmaları, (1), 5–17.