Immigrant and Otherness: Narcissism of Sameness or Hospitality of the Other? -A Call for a Migrant Philosophy-

Yıl 2023, Sayı: 10, 61 - 79, 31.12.2023

Ramazan Kılıç

https://doi.org/10.51575/atebe.1389773

Öz

The immigrant problem, one of the most striking socio-pathological events of our day, is more often raised in the context of political issues. While these debates are driven by local and political interests, what is hidden behind political calculations is the tragic position of the migrant. The migrant, who comes to the agenda with political debates, takes on an extremely negative image in terms of social relations. The problem with the sameness of "We" is that the "Other" or the immigrant, as the expression of an element that is incompatible with the local culture, is pushed from the field of "I" into otherness, and is evaluated as an element of conflict that does not force the transformation of publicity on the social level. Although the interest-based determining power of politics has negative effects on the formation of sufficient human common sense regarding the problem, there is an intense debate in the philosophical literature on the basis of Immanuel Kant, Hannah Arendt, Emmanuel Lévinas. Most of the studies put forward in the context of associating the ideas put forward by the thinkers in question with immigration have kept the research deep but limited in scope. In our study, the subject was not deemed necessary in depth, it was sufficient to discuss the basic thinkers, views and the basic dynamics of the relevant views on the subject, and care was taken to outline the relevant literature. Levinas, who stands out as one of the dynamics of the basic literature on immigration and the emphasis on "Otherness", pointed to Western thought that did not prioritize ethical relations as the cause of the political crises of his time. Levinas tries to handle the problem of Otherness, which emerges as a political, ethical and legal problem of the tension that the "I"-centered way of thinking, which brings about sameness, will experience against the "Other", in a different way from the tradition of thought that prioritizes ontology. In the thought of Levinas, who considers the “Other” as an alternative field of sameness, the transcendence dimension of Otherness has the function of removing the Self from narcissism through the discovery or tension of the alterity in the "Other" rather than the sameness of the position of the "I" against the "Others". There is a belief that the "Other", embodied in transcendent Otherness, will lead to an act of unconditional hospitality in the "I". It can be seen that Arendt also discusses the problems that Levinas puts on the agenda. In the context of "Otherness", Arendt's criticisms of the concept of right, which manifests itself with a political ontological understanding rather than an ethical relationship as expressed in Levinas, are in question. Thus, while it becomes possible to question the legal structure that does not include the “Other” in the political sphere, the importance of the "Other" for political discourse is also revealed. At this point, conditional hospitality comes to the fore in the context of foreigner's right, which we encounter in Kant. However, Derrida, who would state that Levinas's unconditional hospitality had practical problems, also found Kant's conditional hospitality problematic. The immigrant, as the “Other” of our time, which is hoped to gain an ethical-political basis of thought in the context of the idea of hospitality, aims to re-discuss the idea of hospitality developed in the existing literature, while also being a call to produce thoughts on the philosophical understanding of the immigrant and the importance of creating a philosophy of immigration.

Anahtar Kelimeler

Philosophy, Immigrant Philosophy, Immigrant, Other, Sameness, Otherness, Hospitality

Göçmen ve Ötekilik: Aynılığın Narsizmi mi Öteki’nin Konukseverliği mi? -Bir Göçmen Felsefesi Çağrısı-

Öz

Günümüzün en çarpıcı sosyo-patolojik hadiselerinden biri olan göçmen problemi, daha ziyade politik konular bağlamında gündeme gelmektedir. Söz konusu tartışmalar, yerel ve politik çıkarlar çerçevesinde sürerken politik hesapların ardına gizlenen şey, göçmenin trajik konumudur. Politik tartışmalarla gündeme gelen göçmen, sosyal ilişkiler noktasında son derece olumsuz bir imaja bürünür. “Biz” aynılığının bir pürüzü olarak “Öteki” veya yerel kültürle uyumsuz bir öğenin ifadesi olan göçmen, “Ben”in alanından ötekiliğe itilirken sosyal düzlemde kamusallığı dönüştürmeye zorlayan bir tehdit unsuru olarak değerlendirilir. Politikanın çıkara dayalı belirleyici gücü her ne kadar probleme dair yeteri beşerî sağduyunun oluşumuna olumsuz etkileri olsa da felsefi literatürde Immanuel Kant, Hannah Arendt, Emmanuel Lévinas temelinde yoğun bir tartışma söz konusudur. Söz konusu düşünürlerin ortaya koyduğu düşünceleri göçmenlikle ilişkilendirme bağlamında ortaya konulan çalışmalardan farklı olarak çalışmamız; konuya dair temel düşünürler, görüşler ve ilgili görüşlerin temel dinamiklerini ortaya koymayı hedeflemiş, ilgili literatürün ana hatlarıyla ortaya konulmasına özen gösterilmiştir. Göçmenlik ve “Öteki”lik vurgusuna dair temel literatürün dinamiklerinden biri olarak öne çıkan Levinas, kendi zamanının politik krizlerinin nedeni olarak etik ilişkileri öncelemeyen Batı düşüncesine işaret etmiştir. Levinas’cı düşüncede Aynının “Başkası” karşısında yaşayacağı muhtemel politik, etik ve hukuki gerilim, ontolojiyi önceleyen düşünce geleneğinden farklı değerlendirmelere yol açar. Başkayı aynılığın alternatif bir alanı olduğu Levinas düşüncesinde Başkalığın aşkınlık boyutu ise “Öteki”ler karşısında konumunu aynılıktan ziyade “Öteki”deki başkalığın keşfiyle veya gerilimiyle Ben’i narsizimden çıkarma fonksiyonuna sahiptir. Aşkın Başkalığın şahsında teşekkül ettiği “Öteki”, “Ben”de koşulsuz konukseverlik eylemine yol açacağı kanaati söz konusudur. Levinas’ın gündem edindiği sorunların Arendt’in de tartıştığı görülür. Levinas’ta ifadesini bulduğu üzere etik bir ilişkiden ziyade politik bir ontolojik kavrayışla tezahür eden “Ötekilik” bağlamına Arendt’in eleştirileri söz konusudur. Böylelikle politik alanda Öteki’ye yer vermeyen hukuki yapının sorgulanması mümkün hale getirilirken politik söylem için “Öteki”nin önemi de açığa çıkmış olur. Bu noktada Kant’ta rastladığımız yabancı hakkı bağlamında koşullu konukseverlikle gündeme gelir. Ancak Levinas’ın koşulsuz konukseverliğinin pratik sorunlar barındırdığını ifade edecek olan Derrida, Kant’ın koşullu konukseverliğini de sorunlu bulmuştur. Öteki’ye karşı konuksevmezlik, günümüzde dijital ağlarda daha da zorlaşır. Konukseverlik düşüncesi bağlamında etik-politik bir düşünce zeminine kavuşması umulan zamanımızın Öteki’si olarak göçmen, mevcut literatürde geliştirilen konukseverlik düşüncesini yeniden tartışmayı sağlarken göçmenin felsefi kavrayışı hususunda düşünceler üretmeye ve bir göçmenlik felsefesi oluşturmanın önemine çağrı olmayı amaçlar.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, Göçmen Felsefesi, Göçmen, Öteki, Aynılık, Başkalık, Konukseverlik.

Kaynakça

• Arendt, Hannah. Totalitarizmin Kaynakları 2/Emperyalizm. çev. Bahadır Sina Şeker. İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
• Arendt, Hannah. İnsanlık Durumu. çev. Bahadır Sina Şeker. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Agamben, Giorgio. Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat. çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2017.
• Bauman, Zygmunt. Kapımızdaki Yabancılar. çev. Emre Borca. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018.
• Bauman, Zygmunt. Küreselleşme. çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2010.
• Direk, Zeynep. Başkalık Deneyimi. Ankara: Fol Yayınları, 2021.
• Direk, Zeynep. Çağdaş Kıta Felsefesi; Bergson’dan Derrida’ya. Ankara: Fol Yayınları, 2021.
• Dufourmantelle, Anne - Derrida, Jacques. Of Hospitality. Tr. Rachel Bowlby, Stanford University Press: Stanford 2000.
• Fukuyama, Francis. İnsan Ötesi Geleceğimiz. çev. Ç. Aksoy Fromm. Ankara: ODTÜ Yayınları, 2003.
• Foucault, Michel. Doğruyu Söylemek. çev. Kerem Eksen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2019.
• Habermas, Jürgen. İletişimsel Eylem Kuramı. çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: Alfa Yayınları, 2019.
• Han, Byung Chul. Enfokrasi: Dijitalleşme ve Demokrasinin Krizi. çev. Mustafa Özdemir. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022.
• Han, Byung Chul. Palyatif Toplum: Günümüzde Acı. çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları, 2022.
• Han, Byung Chul. Kapitalizm ve Ölüm Dürtüsü. çev. Çağlar Tanyeri, İstanbul: İnka Yayınları, 2021.
• Han, Byung Chul. Şiddetin Topolojisi. çev. Dilek Zaptçıoğlu. İstanbul: Metis Yayınları, 2021.
• Han, Byung Chul. İktidar Nedir?. çev. Mustafa Özdemir. İstanbul: İnsan Yayınları, 2020.
• Hegel, G. W. F., Tarih Felsefesi. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınları, 2010.
• Kant, Immanuel. Ebedi Barış Üzerine. çev. Yavuz Abadan-Seha L. Meray. Ankara: A.Ü.S.B. Fakültesi Yayınları, 1960.
• Lévinas, Emmanuel. Sonsuza Tanıklık. çev. Medar Atıcı vd., İstanbul: Metis yayınları, 2003.
• Lévinas, Emmanuel. Zaman ve Başka. çev. Özkan Güzel. Ankara: Fol Yayınları, 2021.
• Nail, Thomas, Göçmen Figürü. çev. Dılşa Ritsa Eşli. İstanbul: İletişim Yayınları, 2022.
• Ulukütük, Mehmet. “Göçün Öznelerinin Anlatımı Problemi; Konukseverlik, Hayırseverlik ve Hakseverlik Bağlamında Felsefi Soruşturmalar”. İlahiyat Akademi Dergisi 4 (2016), 69 – 98.