An Evaluation of Feminist Theology in the Context of Its Criticism of Masculine God

Yıl 2024, Sayı: 11, 57 - 78, 30.06.2024

Şerife Özketen Çatalkaya

https://doi.org/10.51575/atebe.1469209

Öz

This study aims to objectively examine the criticisms feminist theologians have directed at the concept of a masculine God in Judaism and Christianity, and the consistency of these criticisms. Additionally, the anti-women views attributed to theology in Judaism and Christianity due to patriarchal and social pressures and their consequences are investigated. By utilizing critical, interpretative, and holistic methods of analysis, we strive to create a context to explore issues such as whether the religions of Judaism and Christianity are/are not monopolized by men as feminist theologians claim, the alleged dominance of patriarchal mentality in this regard, and the language of religion has always been used by men. Furthermore, this paper examines the different teachings on gender roles, contemporary debates on gender equality in various societies, and the definitions of male and female roles developed by Judaism and Christianity. From this perspective, feminist theology emphasizes the association of religious texts with gender and advocates for women's voice in the theological discourse. Feminist theology criticizes the notion of a masculine God and male-dominated mindset with various arguments, asserting that this idea exists in Judaism and Christianity. The primary goal of feminist theology is to eliminate generalizations about women, especially in theological contexts. It also seeks to demonstrate that women, like men, have a voice in theological matters. Feminist theology is a discipline that examines and critiques gender issues within the religious domain. This discipline re-evaluates and critiques religious texts and practices that have traditionally been interpreted from a masculine perspective. Feminist theologians criticize the attribution of theological teachings, passed down through generations, to a single gender. The aim of feminist theology is to reshape religious experience and belief on the basis of gender equality and justice. It critically assesses traditionally male-dominated religious doctrines, texts, and practices, advocating for changes in current practices. Feminist theology, playing a significant role in gender issues within religion, contributes to moving towards a more just and equitable structure, supporting women's increased visibility and influence in religious fields. It provides a significant contribution to understanding the relationships between gender and religious matters more deeply and creating a more just society. This paper will address the issues tackled by feminist theology, their solutions, and the criticisms directed at the concept of a masculine God.

Anahtar Kelimeler

Kalam, Judaism, Christianity, Women, Gender

Feminist Teolojinin Eril Tanrı Eleştirisi Bağlamında Bir Değerlendirme

Öz

Bu çalışmada Feminist teologların Yahudilik ve Hıristiyanlıkta var olduğunu iddia ettikleri eril Tanrı anlayışına yönelik getirdikleri eleştiriler ve bunların tutarlılığı objektif bir biçimde ele alınacaktır. Ayrıca Yahudilik ve Hristiyanlıkta ataerkil ve toplumsal baskılardan dolayı oluşan, teolojiye atfedilmiş kadın karşıtı görüşler ve ortaya çıkardıkları sonuçlar araştırılmaktadır. Eleştirel, yorumlayıcı ve bütüncül yöntemler perspektifinde analizlerden faydalanılarak bir bağlam oluşturulmaya gayret gösterdiğimiz bu makalede, Feminist teologların iddia ettiği gibi Yahudilik ve Hıristiyanlık dinlerinin erkeklerin tekelinde olup/olmadığı, bu konuda ataerkil zihniyetin baskınlığı iddiası, din dilinin daima erkekler tarafından kullanıldığı gibi meseleler incelenmiş, bu sorulara yanıtlar aranmıştır. Bunun yanı sıra cinsiyet rolleri konusunda farklı öğretilerin mevcudiyeti, günümüzde birçok toplumda kadın-erkek rollerinin eşitliği üzerine odaklanan tartışmalar, Yahudilik ve Hıristiyanlığın kadın ve erkek rollerine geliştirdiği tanımlar üzerinde durulmuştur. Bu perspektifte Feminist teoloji, genellikle dini metinlerin cinsiyetle ilişkilendirilmesi, kadının da teolojik alanda söz sahibi olmasını vurgulamaktadır. Feminist teoloji, bu düşüncenin Yahudilik ve Hıristiyanlıkta var olduğu savını, eril Tanrı anlayışına ve erkek egemen zihniyetine getirdiği birtakım argümanlarla eleştirmektedir. Feminist teolojinin amacı özellikle de teolojik alanda kadınlar için oluşturulmuş genellemeleri ortadan kaldırmaktır. Ayrıca Feminist teoloji, kadınların da erkekler gibi teolojik alanda söz sahibi olduklarını ortaya koyma düşüncesindedir. Feminist teoloji, cinsiyet konularını dini alanda inceleyen ve eleştiren bir tür disiplindir. Bu disiplin, geleneksel olarak eril bir bakış açısıyla yorumlanmış olan dini metinleri ve uygulamaları yeniden ele alarak bir eleştiriye tâbi tutmaktadır. Feminist teologlar, çağlar boyu, nesilden nesile aktarılan teolojik öğretilerin tek bir cinse isnat edilmesini eleştirmektedir. Feminist teolojinin amacı, dini deneyimi ve inancı cinsiyet eşitliği ve adaleti temel alarak yeniden şekillendirmektir. Bu disiplin, geleneksel olarak erkek egemen olarak kabul edilen dini doktrinleri, metinleri ve uygulamaları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmektedir. Bu bağlamda mevcut uygulamaların değişmesini temenni etmektedir. Dinin cinsiyet alanında önemli bir role sahip olan feminist teoloji, daha adil ve eşitlikçi bir yapıya doğru ilerlemeye katkı sağlamakta ve kadınların dini alanda daha fazla görünürlük ve etki alanı elde etmelerini desteklemektedir. Cinsiyet ve dini konular arasındaki ilişkileri daha derinlemesine anlamak ve toplumda daha adil bir yapı oluşturmak için önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu makalede de Feminist teolojinin ele aldığı sorunlar, bunların çözümleri ve Eril tanrı anlayışına yönelik eleştirileri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kelam, Yahudilik, Hıristiyanlık, Kadın, Cinsiyet

Kaynakça

• Akay Dağ, Esra. “Ötekinin Ötekisi: Hristiyan Feminist Dinler Teolojileri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 20/2 (2020), 871-902.
• Aksel, Hesna Serra. “Feminist Perspektiften Yahudilik: Bir Yeniden İnşa Girişimi”. Hitit İlahiyat Dergisi 20/1 (2021), 139-166.
• Alıcı, Mustafa. “Mutfakta Pişir Mutfakta Ye: Çağdaş Dinler Tarihi Metodolojisinde Feminist Yaklaşım”. Milel ve Nihal 1/2 (2005), 81-110.
• Anderson, Pamela Sue. “Feminist Theology as Philosophy Of Religion”. Feminist Theology. ed. Susan Frank Parsons. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
• Aydın, Mehmet. “Kaynaklarına Göre Yahudilik II. Kısım (Talmud Yahudiliği)”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/4 (1991), 13-34.
• Baker, Andrienne. The Jewish Women ın Contemporary Society. London: The Macmillan Press, 1993.
• Barker, Katherine. The Perception of Women in Late Antiquity and the Impact it had on Female Asceticism. Sidney: New South Wales Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Barlas, Asma. Believing Women in Islam. Texas: University of Texas Press, 2002.
• Batuk, Cengiz. “İsa Mesih Kadınları Da Kurtaracak mı? -Hıristiyanlıkta Kadın Sorununa Genel Bir Bakış”. Dini Araştırmalar 11/31 (2008), 19-48.
• Berktay, Fatmagül. Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. İstanbul: Metis Yayınları, 2019.
• Bronznick, Norman. “Rabbinic Fantasies: Imaginative Narratives from Classical Hebrew Literature”. ed. D. Stern & M. J. Mirsky. 183-184. Boston: Varda Books, 2001.
• Çınar, Aynur. “Lilith: Yahudi Mitolojisinde Ana Tanrıça’nın Düşüş ve Şeytana Dönüşüm Serüveni”. Bilimname 1/35 (2018), 363-395.
• Çınar Köysüren, Aliye. Kültürel ve Dinî Algıda Toplumsal Cinsiyet: Ankara: Sentez Yayıncılık, 2013.
• Daly, Mary. Beyond God The Father. Boston: Beacon Press, 1985.
• Dölek, İlbey. “Feminist Kristoloji Bağlamında Yeni Ahit Metinlerindeki Kadınların Konumu ve Rolü”. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2019), 190-208.
• Fiorenza, Elisabeth. In Memory of Her a Feminist Theological Reconstruction of Christian Origins. New York: The Crossroad Publishing Company, 1994.
• Hick, John. The Metaphor of God Incarnete. Westminister: John Knox Press, 1993.
• Hirsch, Luise. From the Shtetl to the Lecture Hall: Jewısh Women and Culturel Exchange. Lanham: Lanham University Press, 2013.
• Johnson, Elizabeth. She Who Is. New York: The Crossroad Publishing Company, 2002.
• Kirsch, Jonathan. The Woman Who Laughed at God. London: Penguin Compass Publishing, 2002.
• Öztürk, Sevcan. “Ekolojik Krizin Sorumlusu Monoteizm mi? Tanrı-Alem İlişkisinin Ekofeminist Tasavvurları”. Kader 21/1 (2023), 301-319.
• Patai, Raphael. The Hebrew Goddess. Canada: Wayne State University Press, 1990.
• Plaskow, Judith. Standig Again at Sinai. San Francisco: Harper & Row Publishers, 1990.
• Plaskow, Judith. The Coming of Lilith. Boston: Beacon Press, 2015.
• Plaskow, Judith - Carol P. Christ. Weaving The Visions: New Patterns in Femnist Spirituality. New York: Harper Collins, 1989.
• Pui-Lan, Kwok. “Feminist Theology as İntercultural Discourse”. Feminist Theology. ed. Susan Frank Parsons. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
• Ruether, Rosemary Radford. “The Emergence of Christian Teminist Theology”. Feminist Theology. ed. Susan Frank Parsons. 3. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
• Siquans, Agnethe. Biblische Women in Patristic Reception. New York: Vandenhoeck & Ruprecht, 2017.
• Slee, Nicola. Faith and Feminism. London: Darton Longman & Todd, 2003.
• Tarakçı, Muhammet. Protestanlıkta Sakramentler. Bursa: Emin Yayınları, 2012.
• Topcan, Özlem. Yahudilik, Hristiyanlık ve Hinduizm’de Kadın. Ankara: Berikan Yayınevi, 2018.
• Turan, Süleyman. “Kadınların Hıristiyan Misyon Tarihindeki Yeri”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/15 (2009), 157-175.