Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Relationship Between Spirituality, Procrastination Behavior and Feelings of Inadequacy in Adults

Yıl 2024, Sayı: 12, 88 - 118, 31.12.2024
https://doi.org/10.51575/atebe.1569969

Öz

Procrastination behavior and feelings of inadequacy are two significant factors that negatively impact the quality of life of individuals. On the other hand, spirituality provides individuals with strength, morale, and meaning, serving as an important internal resource for coping with difficulties and combating negative emotions. Therefore, spirituality can be an effective tool for coping with procrastination and feelings of inadequacy. This study aims to investigate the relationship between spirituality and procrastination behavior in adult individuals, as well as to explore the mediating role of feelings of inadequacy in this relationship. The study was designed using a quantitative approach and a correlational survey method. The sample of the study consists of 600 voluntary male and female participants aged between 18 and 60. Data were collected online through Google Forms using a personal information form related to participants' demographic characteristics, the Spirituality Scale, the General Procrastination Behavior Scale, and the Inadequacy Feeling Scale. SPSS v. 21 statistical software was used to analyze the obtained data. Independent sample t-tests, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal-Wallis test, Mann-Whitney U test, Pearson correlation analysis, and simple and multiple regression analyses for mediation analysis were employed. Mediation analysis was conducted using Hayes’s Process macro SPSS extension. The findings revealed a statistically significant negative relationship between spirituality and general procrastination behavior in adults. As participants’ levels of spirituality increased, their procrastination behavior decreased. Similarly, a statistically significant negative relationship was identified between spirituality and feelings of inadequacy. Spirituality was found to be a statistically significant predictor of procrastination behavior (r² = .053), with higher levels of spirituality associated with reduced procrastination behavior. Additionally, spirituality accounted for a statistically significant portion of variance in feelings of inadequacy (r² = .061), with increased spirituality leading to decreased feelings of inadequacy. A statistically significant positive relationship was observed between feelings of inadequacy and procrastination behavior, indicating that as procrastination behavior increased, so did feelings of inadequacy. The mediating role of feelings of inadequacy in the relationship between spirituality and procrastination behavior was found to be statistically significant, indicating partial mediation. The combined influence of spirituality and feelings of inadequacy was shown to significantly explain procrastination behavior (r² = .158). Significant differences were observed between sociodemographic characteristics and the Spirituality Scale, General Procrastination Scale, and Feelings of Inadequacy Scale, although no significant differences were identified for certain independent variables. A statistically significant difference was found between spirituality and the variables of age, marital status, and educational level, while no such difference was detected for gender. Additionally, the mean scores for procrastination behavior showed statistically significant differences based on age, gender, marital status, and educational level. Similarly, statistically significant differences were observed in the mean scores for feelings of inadequacy across these variables.

Etik Beyan

Ethical permission for the research was obtained from the Sivas Cumhuriyet University Social Sciences Scientific Research Proposal Ethics Evaluation Board, with decision number 6 dated June 19, 2023.

Kaynakça

  • Abanoz, Sema- Belen, Fatıma Zeynep. “İbadet Erteleme: Bir Ölçek Geliştirme Çabası”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 6/2 (2023), 514-540. https://doi.org/10.52637/kiid.1364489
  • Acar, Uğur. Eğitim Yöneticilerinin Karar Verme Stillerinin Erteleme Davranışı ile İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
  • Açmaz, Besime. Öğrenilmiş Çaresizliğin Erteleme Davranışı Üzerindeki Etkisinde Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolü. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Adler, Alfred. “The Fundamental Views of Individual Psychology”. Journal of Individual Psychology 38 (1), (1982). 3-6.
  • Adler, Alfred. “Etiology and Therapy of Neuroses”. (Yazarın 1928’de Viyana’da “Tıbbi Psikoloji İçin Akademik Toplum” kongresindeki konuşmasından düzelten ve çeviren: T. Paulin ve N. D. Kapusta). Journal of Individual Psychology 65/2 (2009), 103- 109.
  • Akbarnejhad, Hajar- Ghahari, Shahrbanoo. “Relationship between Spirituality-based Lifestyle and Procrastination among Employed Women in Iran”. Biology and Medicine 9/1 (2017), 1-4 doi:10.4172/0974-8369.1000368. Akdoğan, Ramazan- Ceyhan, Esra. “Üniversite Öğrencileri İçin Yetersizlik Duygusu Ölçeği ’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5/41 (2014), 117-128. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/article/230034
  • Aktu, Yahya. “Levinson ‘un Kuramında İlk Yetişkinlik Döneminin Yaşam Yapısı”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 8/2 (2016), 162-177. doi:10.18863/pgy.12690
  • Asadi, Fariba vd. “Association of General and Spiritual Health with the Procrastination of Nursing Students and Faculty Members of Ferdows Paramedical College in 2017”. J Biochemical Technology Society 1/2 (2018), 84-92.
  • Aydın, Gamze. Yetişkinlerde Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ile Erteleme Davranışı ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Aydın, Merve. Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımları ile Akılcı Olmayan İnançları ve Yetersizlik Duygusu Arasındaki İlişkiler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
  • Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2008.
  • Başkurt, Bilgesu. Mükemmeliyetçiliğin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusu ile Yetersizlik Duygusu Tarafından Yordanması. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Bilger, Hatice. Üniversite Öğrencilerindeki Yetersizlik Duygularıyla Öğrencilerin Anne ve Babalarına Bağlanmaları Arasındaki İlişki. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Brachfeld, Oliver. Inferiority Feelings: In the Individual and the Group. Routhedge, 2013.
  • Byrne, Barbara M. Structural Equation Modeling with AMOS. 2nd ed. Taylor- Francis Group, 2010.
  • Çavuşoğlu, Halis. “Genel Olarak Varoluşçuluğa Bakış ve Varoluş Çeşitleri”. Journal of Social and Humanities Sciences Research 4/12 (2017), 772-780. https://doi.org/10.26450/jshsr.115
  • Demir, Ömer. “Erteme Eğilimi ve Baş Etme Yolları Araştırmaları Bulgularının Dini Erteleme Açısından Yorumlanması”. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 12/4 (2017), 747-780. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395448
  • Demiroğlu, Birsen. Yetişkinlerin Maneviyat ve Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Düzgüner, Sevde. Maneviyat Algısı ve Diğerkamlılıkla İlişkisi (Kan Bağışı Örneğinde Türkiye ve Amerika Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
  • Eryılmaz, Ali. “Yaşam Boyu Gelişim Yaklaşımı”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 3/1 (2011), 49-66. eISSN:1309-0674 pISSN:1309-0658
  • Eyüpoğlu, Osman- Batuk, Cengiz. “Özsel ve İşlevsel Din Tanımları Bağlamında Assisili Francis Mistisizmi ve Protestan Ahlakının Mukayesesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 38 (2015), 95-97. https://doi.org/10.17120/omuifd.76878
  • Ferrari, Joseph R. vd. “Procrastination and Task Avoidance: Theory, Research and Treatment”. USA: Plenum, 1995.
  • Okan, Nesrullah - Ekşi, Halil. “Spirituality in Logotherapy”. Spiritual Psychology and Counseling 2/2 (2017), 143-164. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/353210
  • George, Darren- Mallery, Paul. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson, 2010.
  • Goodwin, Renee- Marusic, Andrej. “Feelings of İnferiority and Suicide Ideation and Suicide Attempt Among Youth”. Croatian Medical Journal, 44/5 (2003), 553-557. http://neuron.mefst.hr/docs/CMJ/issues/2003/44/5/14515412.pdf
  • Göker, Haticenur. Bağlanma Stillerinin Affetme Eğilimi ve Maneviyatla İlişkisi. Kocaeli: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Gülebağlan, Cevriye. Öğretmenlerin İşleri Son ana Erteleme Eğilimlerinin Mesleki Yeterlilik Algıları, Meslek Deneyimleri ve Branşları Bakımından Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
  • Güvenç, Büşra Nur. Yetişkinlerin Beğenilme Arzusu ile Sanal Ortam Yalnızlık Duygusu İlişkisinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Hair, Joseph. Multivariate Data Analysis. 7th Ed. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, 2010.
  • Hammer, Corey A.- Ferrari Joseph R. “Differential Incidence of Procrastination Between Blueand White-Collar Workers” Current Psychology: Developmental, Learning, Personality, Social, 21(4), 2003, 333.
  • Haycock, Laurel Anne. “Procrastination in College Students: The Role of Self-efficacy and Anxiety”. Journal of Counseling- Development, 76, (1998), 317-324. https://psycnet.apa.org/record/1998-10262-010
  • Hekimoğlu, Meryem. Yetişkin Bireylerin Sosyal Medya Kullanımı ve Maneviyat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Hiçdurmaz, Duygu- Öz, Fatma. “Benliğin Bilişsel Yaklaşımla Güçlendirilmesi”. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi (2011), 68-78. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/88500
  • Hirao, Kazuki. “Comparison of Feelings of İnferiority Among University Students With Autotelic, Average, and Nonautotelic Personalities”. North American Journalof Medical Sciences, 6(9), (2014), 440-444. https://doi.org/10.4103%2F1947-2714.141627
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Dem, 4. Baskı, 2015.
  • İnanç, Banu- Yerlikaya, Ercüment. Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi, 2000.
  • İrk, Esra vd. “Günlük hayatta ve Dini Pratiklerde Eteleme Davranışı Üzerrine Nitel Bir Araştırma”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 10/1 (2024), 21-51. https://doi.org/10.5281/zenodo.10518547
  • Joseph, Ferrari. “Compulsive Procrastination: Some Self-reported Characteristics”. Psychologial Repotrs 68 (February 1991), 455. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.2466/pr0.1991.68.2.455
  • Kabir, Sayed Muhammed Sajjad. Psychological Well Being, İnferiority Complex, and İnterpersonal Values of The Universities' Student of Bangladesh, 2018.
  • Karslı, Necmi. “Genç ve Yetişkinlerde Çevre Bilinci ve Dindarlık”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52 (2022), 57-78. https://doi.org/10.17120/omuifd.1063694
  • Kazel, Yasin Samet. “Orta Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma”. Türk Din Psikolojisi Dergisi 7 (2023), 43-69. https://doi.org/10.59379/tdpd.1265346
  • Kazel, Yasin Samet. Orta Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Kayıklık, Hasan. Orta Yaş ve Yaşlılıkta Dinsel Eğilimler. Adana: Baki Kitapevi, 2003.
  • Kenchappanavar, Rajeshwari. “Relationship between inferiority complex and frustration in adolescents”. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 2/2 (2012), 1-5.
  • Khojazada, Nargiza. Genç Yetişkin İşsizlerde Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Kaygı ve Erteleme Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisana Tezi, 2019.
  • Kılıç, Fatma. Çocuk Evlerinde Çalışan Bakım Elemanlarının Psikolojik Sermaye Algısı, İş Doyumu ve Maneviyat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Kılıç, Sena. Üniversite Öğrencilerinde Yetersizlik Duygusu ve Duyguları İfade Etme Arasındaki İlişki. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Kızılgeçit, Muhammed. Din Psikolojisinin 300'ü. Ankara: OTTO, 2020.
  • Koç, Mustafa. Yetişkinlik Döneminde Dindarlık ile Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
  • Koçer, Nalan. Sosyal Destek ve Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Genel Erteleme Davranışına Etkisi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Köse, Ali- Ayten, Ali. Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş, 9. Baskı, 2019.
  • Köktaş, Mehmet Emin. Türkiye’de Dini Hayat. İstanbul: İşaret Yayınları, 1993.
  • Kula, Mustafa, Naci. Bedensel Engellilik ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
  • Kurt, Abdurrahman. “Sosyolojik Din Tanımları ve Dine Teolojik Bakış Sorunu”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2008), 75-91. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/143725
  • Mehmedoğlu, Ali Ulvi. Küreselleşme ve Ahlaki Değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2006.
  • Metin, Mustafa. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2014.
  • Odabaşı, Fatih Furkan. Yetersizlik Duygusu, Beğenilme Arzusu ve Dindarlık İlişkisi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Osmanoğlu, Cemil- Tuna, Afra Nur. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ve Akademik Erteleme Durumlarının İncelenmesi”. Dini Araştırmalar Dergisi 1/11 (2024), 1-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3716929
  • Özdemir, Orhan Selçuk. İlköğretim okulu Yönetici ve Öğretmenlerin Genel Erteleme Davranışı Eğilimleri ile Düşünme Stillerinin Analizi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
  • Sarı, Elif. Yetişkinlerde Çevre Bilinci ve Maneviyat İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma. Sakarya: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Suna, Esra. 18-45 Yaş Arası Yetişkinlerde Mükemmeliyetçilik, Öz-Eleştirel Ruminasyon ve Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Yetersizlik Duygusu ile İlişkilerinin İncelenmesi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Strano, Donald- Petrocelli, John. “A Priliminary Examination of The Role of İnferiority Feelings in The Academic Achievement of College Students”. The Journal of Individual Psychology, 61/1 (2005), 80-89. https://petrocjv.sites.wfu.edu/wp-content/uploads/2018/09/Strano-Petrocelli-2005.pdf
  • Şahin, Ezgi Ekin. Üniversite Öğrencilerinde Bağlanma ve Sosyal Bağlılık Arasındaki İlişkide Yetersizlik Duygusu ve Mükemmeliyetçiliğin Aracı Rolü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri, Doktora Tezi, 2020. https://search.proquest.com/openview/22e03090a81d092624c3226661b9c5d0/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2026366&diss=y
  • Şahin, Murat. Okul Yöneticilerinin Genel Erteleme Davranışının Mükemmeliyetçilik Düzeyleri ve Kişilik Özellikleri ile İlişkisi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Şahin, Adem. “Ergenlerde Dindarlık-Benlik Saygısı İlişkisi”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (1999), 187-197. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/184384
  • Şirin, Erkan Faruk. “Academic Procrastination Among Undergraduates Attending School of Physical Education and Sports: Role of General Procrastination, Academic Motivation and Academic Self-efficacy”. Educational Research and Reviews 6/5 (2011), 447-455
  • Şirin, Turgay. “Maneviyat Ölçeği'nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Turkish Studies 13/18 (2018), 1283-1309. https://www.researchgate.net/profile/Turgay-Sirin/
  • Tabachnick, Barbara- Fidell, Linda. Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson, 2013.
  • Tansı, Ayşe. Üniversite Öğrencilerinin Yetersizlik Duygusu, Öz-düzenleme ve Kararsızlık Düzeylerinin Erteleme Davranışlarını Yordayıcılığı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Taş, İbrahim. Öğretmenlerde Yaşamın Anlamı Yaşam Doyumu Sosyal Karşılaştırma ve İç-Dış Kontrol Odağının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
  • Topçu, Seray. Üniversite Öğrencilerinde Kötümserlik ve Yetersizlik Duygusu Arasındaki İlişkide Uyumsuz Mükemmeliyetçiliğin Aracı Rolü. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Türk Dil Kurumu. 29 Kasım 2023. https://sozluk.gov.tr/
  • Tüfekçi, Merve. Yetişkin Bireylerde Dijital Oyun Bağımlılığı, Genel Erteleme Davranışı ve Duygu Düzenleme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Ural, Ayhan – Kılıç, İbrahim. Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık, 2011.
  • Ustaoğlu, Malike. Yetişkinlerde Yetersizlik Duygusu ve Dindarlık İlişkisi. Bolu: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Van Eerde, Wendelien. “A Meta-Analytically Derived Nomological Network of Procrastination”. Personality and Individual Differences, 35, (2003), 1401-1418.
  • Yazıcı, Pınar. Bireylerde Kendini Aldatma ve Mükemmeliyetçiliğin Erteleme Davranışı ile İlişkisi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Yılmaz, Fatma. Ortaöğretim Öğrencilerinde Sosyal Karşılaştırma ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Zinnbauer, Brian vd. “Religion and Spirituality: Unfuzzying the Fuzzy”. Journal for the Scientific Study of Religion 36/4 (1997), 549-564. https://doi.org/10.2307/1387689

Yetişkinlerde Maneviyatın Erteleme Davranışı ve Yetersizlik Duygusuyla İlişkisi

Yıl 2024, Sayı: 12, 88 - 118, 31.12.2024
https://doi.org/10.51575/atebe.1569969

Öz

Erteleme davranışı ve yetersizlik duygusu, bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen iki önemli faktördür. Öte yandan, maneviyat bireylere güç, moral ve anlam kazandırarak, zorluklarla başa çıkmada ve olumsuz duygularla mücadelede önemli bir içsel kaynak sunar. Bu çalışma, yetişkin bireylerde erteleme davranışı ile yetersizlik duygusu arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkinin üzerinde maneviyatın oynadığı rolü araştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma nicel desenli ve ilişkisel tarama yöntemi ile tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, yaşları 18 ile 60 arası değişen 600 gönüllü kadın ve erkek katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler, katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin kişisel bilgi formu, Maneviyat Ölçeği, Genel Erteleme Davranışı Ölçeği ve Yetersizlik Duygusu Ölçeği ile Google forms anket yöntemi vasıtasıyla online olarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda yetişkin bireylerde genel erteleme davranışı ile maneviyat arasında negatif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Katılımcıların maneviyat düzeyi arttıkça erteleme davranışı azalmaktadır. Yetersizlik duygusu ile maneviyat arasında negatif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bununla birlikte maneviyat, erteleme davranışını anlamlı düzeyde yordamakta ve erteleme davranışını %5,3 açıklamaktadır. Katılımcıların maneviyat düzeyi arttıkça yetersizlik duygusu azalmaktadır. Bununla birlikte maneviyat, yetersizlik duygusunu anlamlı düzeyde yordamakta ve yetersizlik duygusunu %6,1 açıklamaktadır. Yetersizlik duygusu ile genel erteleme davranışı arasında pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Katılımcıların erteleme davranışı arttıkça yetersizlik duygusu da artmaktadır. Maneviyat ile erteleme davranışı arasındaki ilişkide yetersizliğin aracılık rolü anlamlı olup kısmen aracılık ettiği bulunmuştur. Buna bağlı olarak maneviyat ve yetersizlik duygusunun birlikteliği, erteleme davranışını %15,8 açıklamaktadır. Sosyodemografik özellikler ile Maneviyat Ölçeği, Genel Erteleme Davranışı Ölçeği ve Yetersizlik Duygusu Ölçeği arasında anlamlı düzeyde farklılıkların olduğu görülmekle birlikte bazı bağımsız değişkenler ile anlamlı düzeyde farklılıkların olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Etik Beyan

Bu çalışma Doç. Dr. Sema Yılmaz danışmanlığında 15/09/2024 tarihinde tamamladığımız “Yetişkinlerde Maneviyatın Erteleme Davranışı ve Yetersizlik Duygusuyla İlişkisi” başlıklı yüksek lisans tezi esas alınarak hazırlanmıştır. için Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Bilimsel Araştırma Önerisi Etik Değerlendirme Kurulu’dan 19.06.2023 tarih ve 6 numaralı karar sayısı ile Etik İzin alınmıştır.

Kaynakça

  • Abanoz, Sema- Belen, Fatıma Zeynep. “İbadet Erteleme: Bir Ölçek Geliştirme Çabası”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 6/2 (2023), 514-540. https://doi.org/10.52637/kiid.1364489
  • Acar, Uğur. Eğitim Yöneticilerinin Karar Verme Stillerinin Erteleme Davranışı ile İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
  • Açmaz, Besime. Öğrenilmiş Çaresizliğin Erteleme Davranışı Üzerindeki Etkisinde Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolü. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Adler, Alfred. “The Fundamental Views of Individual Psychology”. Journal of Individual Psychology 38 (1), (1982). 3-6.
  • Adler, Alfred. “Etiology and Therapy of Neuroses”. (Yazarın 1928’de Viyana’da “Tıbbi Psikoloji İçin Akademik Toplum” kongresindeki konuşmasından düzelten ve çeviren: T. Paulin ve N. D. Kapusta). Journal of Individual Psychology 65/2 (2009), 103- 109.
  • Akbarnejhad, Hajar- Ghahari, Shahrbanoo. “Relationship between Spirituality-based Lifestyle and Procrastination among Employed Women in Iran”. Biology and Medicine 9/1 (2017), 1-4 doi:10.4172/0974-8369.1000368. Akdoğan, Ramazan- Ceyhan, Esra. “Üniversite Öğrencileri İçin Yetersizlik Duygusu Ölçeği ’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5/41 (2014), 117-128. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/article/230034
  • Aktu, Yahya. “Levinson ‘un Kuramında İlk Yetişkinlik Döneminin Yaşam Yapısı”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 8/2 (2016), 162-177. doi:10.18863/pgy.12690
  • Asadi, Fariba vd. “Association of General and Spiritual Health with the Procrastination of Nursing Students and Faculty Members of Ferdows Paramedical College in 2017”. J Biochemical Technology Society 1/2 (2018), 84-92.
  • Aydın, Gamze. Yetişkinlerde Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ile Erteleme Davranışı ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Aydın, Merve. Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımları ile Akılcı Olmayan İnançları ve Yetersizlik Duygusu Arasındaki İlişkiler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
  • Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2008.
  • Başkurt, Bilgesu. Mükemmeliyetçiliğin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusu ile Yetersizlik Duygusu Tarafından Yordanması. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Bilger, Hatice. Üniversite Öğrencilerindeki Yetersizlik Duygularıyla Öğrencilerin Anne ve Babalarına Bağlanmaları Arasındaki İlişki. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Brachfeld, Oliver. Inferiority Feelings: In the Individual and the Group. Routhedge, 2013.
  • Byrne, Barbara M. Structural Equation Modeling with AMOS. 2nd ed. Taylor- Francis Group, 2010.
  • Çavuşoğlu, Halis. “Genel Olarak Varoluşçuluğa Bakış ve Varoluş Çeşitleri”. Journal of Social and Humanities Sciences Research 4/12 (2017), 772-780. https://doi.org/10.26450/jshsr.115
  • Demir, Ömer. “Erteme Eğilimi ve Baş Etme Yolları Araştırmaları Bulgularının Dini Erteleme Açısından Yorumlanması”. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 12/4 (2017), 747-780. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395448
  • Demiroğlu, Birsen. Yetişkinlerin Maneviyat ve Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Düzgüner, Sevde. Maneviyat Algısı ve Diğerkamlılıkla İlişkisi (Kan Bağışı Örneğinde Türkiye ve Amerika Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
  • Eryılmaz, Ali. “Yaşam Boyu Gelişim Yaklaşımı”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 3/1 (2011), 49-66. eISSN:1309-0674 pISSN:1309-0658
  • Eyüpoğlu, Osman- Batuk, Cengiz. “Özsel ve İşlevsel Din Tanımları Bağlamında Assisili Francis Mistisizmi ve Protestan Ahlakının Mukayesesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 38 (2015), 95-97. https://doi.org/10.17120/omuifd.76878
  • Ferrari, Joseph R. vd. “Procrastination and Task Avoidance: Theory, Research and Treatment”. USA: Plenum, 1995.
  • Okan, Nesrullah - Ekşi, Halil. “Spirituality in Logotherapy”. Spiritual Psychology and Counseling 2/2 (2017), 143-164. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/353210
  • George, Darren- Mallery, Paul. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson, 2010.
  • Goodwin, Renee- Marusic, Andrej. “Feelings of İnferiority and Suicide Ideation and Suicide Attempt Among Youth”. Croatian Medical Journal, 44/5 (2003), 553-557. http://neuron.mefst.hr/docs/CMJ/issues/2003/44/5/14515412.pdf
  • Göker, Haticenur. Bağlanma Stillerinin Affetme Eğilimi ve Maneviyatla İlişkisi. Kocaeli: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Gülebağlan, Cevriye. Öğretmenlerin İşleri Son ana Erteleme Eğilimlerinin Mesleki Yeterlilik Algıları, Meslek Deneyimleri ve Branşları Bakımından Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
  • Güvenç, Büşra Nur. Yetişkinlerin Beğenilme Arzusu ile Sanal Ortam Yalnızlık Duygusu İlişkisinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Hair, Joseph. Multivariate Data Analysis. 7th Ed. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, 2010.
  • Hammer, Corey A.- Ferrari Joseph R. “Differential Incidence of Procrastination Between Blueand White-Collar Workers” Current Psychology: Developmental, Learning, Personality, Social, 21(4), 2003, 333.
  • Haycock, Laurel Anne. “Procrastination in College Students: The Role of Self-efficacy and Anxiety”. Journal of Counseling- Development, 76, (1998), 317-324. https://psycnet.apa.org/record/1998-10262-010
  • Hekimoğlu, Meryem. Yetişkin Bireylerin Sosyal Medya Kullanımı ve Maneviyat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Hiçdurmaz, Duygu- Öz, Fatma. “Benliğin Bilişsel Yaklaşımla Güçlendirilmesi”. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi (2011), 68-78. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/88500
  • Hirao, Kazuki. “Comparison of Feelings of İnferiority Among University Students With Autotelic, Average, and Nonautotelic Personalities”. North American Journalof Medical Sciences, 6(9), (2014), 440-444. https://doi.org/10.4103%2F1947-2714.141627
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Dem, 4. Baskı, 2015.
  • İnanç, Banu- Yerlikaya, Ercüment. Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi, 2000.
  • İrk, Esra vd. “Günlük hayatta ve Dini Pratiklerde Eteleme Davranışı Üzerrine Nitel Bir Araştırma”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 10/1 (2024), 21-51. https://doi.org/10.5281/zenodo.10518547
  • Joseph, Ferrari. “Compulsive Procrastination: Some Self-reported Characteristics”. Psychologial Repotrs 68 (February 1991), 455. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.2466/pr0.1991.68.2.455
  • Kabir, Sayed Muhammed Sajjad. Psychological Well Being, İnferiority Complex, and İnterpersonal Values of The Universities' Student of Bangladesh, 2018.
  • Karslı, Necmi. “Genç ve Yetişkinlerde Çevre Bilinci ve Dindarlık”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52 (2022), 57-78. https://doi.org/10.17120/omuifd.1063694
  • Kazel, Yasin Samet. “Orta Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma”. Türk Din Psikolojisi Dergisi 7 (2023), 43-69. https://doi.org/10.59379/tdpd.1265346
  • Kazel, Yasin Samet. Orta Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Kayıklık, Hasan. Orta Yaş ve Yaşlılıkta Dinsel Eğilimler. Adana: Baki Kitapevi, 2003.
  • Kenchappanavar, Rajeshwari. “Relationship between inferiority complex and frustration in adolescents”. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 2/2 (2012), 1-5.
  • Khojazada, Nargiza. Genç Yetişkin İşsizlerde Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Kaygı ve Erteleme Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisana Tezi, 2019.
  • Kılıç, Fatma. Çocuk Evlerinde Çalışan Bakım Elemanlarının Psikolojik Sermaye Algısı, İş Doyumu ve Maneviyat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Kılıç, Sena. Üniversite Öğrencilerinde Yetersizlik Duygusu ve Duyguları İfade Etme Arasındaki İlişki. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Kızılgeçit, Muhammed. Din Psikolojisinin 300'ü. Ankara: OTTO, 2020.
  • Koç, Mustafa. Yetişkinlik Döneminde Dindarlık ile Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
  • Koçer, Nalan. Sosyal Destek ve Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Genel Erteleme Davranışına Etkisi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Köse, Ali- Ayten, Ali. Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş, 9. Baskı, 2019.
  • Köktaş, Mehmet Emin. Türkiye’de Dini Hayat. İstanbul: İşaret Yayınları, 1993.
  • Kula, Mustafa, Naci. Bedensel Engellilik ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
  • Kurt, Abdurrahman. “Sosyolojik Din Tanımları ve Dine Teolojik Bakış Sorunu”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2008), 75-91. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/143725
  • Mehmedoğlu, Ali Ulvi. Küreselleşme ve Ahlaki Değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2006.
  • Metin, Mustafa. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2014.
  • Odabaşı, Fatih Furkan. Yetersizlik Duygusu, Beğenilme Arzusu ve Dindarlık İlişkisi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Osmanoğlu, Cemil- Tuna, Afra Nur. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ve Akademik Erteleme Durumlarının İncelenmesi”. Dini Araştırmalar Dergisi 1/11 (2024), 1-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3716929
  • Özdemir, Orhan Selçuk. İlköğretim okulu Yönetici ve Öğretmenlerin Genel Erteleme Davranışı Eğilimleri ile Düşünme Stillerinin Analizi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
  • Sarı, Elif. Yetişkinlerde Çevre Bilinci ve Maneviyat İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma. Sakarya: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Suna, Esra. 18-45 Yaş Arası Yetişkinlerde Mükemmeliyetçilik, Öz-Eleştirel Ruminasyon ve Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Yetersizlik Duygusu ile İlişkilerinin İncelenmesi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Strano, Donald- Petrocelli, John. “A Priliminary Examination of The Role of İnferiority Feelings in The Academic Achievement of College Students”. The Journal of Individual Psychology, 61/1 (2005), 80-89. https://petrocjv.sites.wfu.edu/wp-content/uploads/2018/09/Strano-Petrocelli-2005.pdf
  • Şahin, Ezgi Ekin. Üniversite Öğrencilerinde Bağlanma ve Sosyal Bağlılık Arasındaki İlişkide Yetersizlik Duygusu ve Mükemmeliyetçiliğin Aracı Rolü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri, Doktora Tezi, 2020. https://search.proquest.com/openview/22e03090a81d092624c3226661b9c5d0/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2026366&diss=y
  • Şahin, Murat. Okul Yöneticilerinin Genel Erteleme Davranışının Mükemmeliyetçilik Düzeyleri ve Kişilik Özellikleri ile İlişkisi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Şahin, Adem. “Ergenlerde Dindarlık-Benlik Saygısı İlişkisi”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (1999), 187-197. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/184384
  • Şirin, Erkan Faruk. “Academic Procrastination Among Undergraduates Attending School of Physical Education and Sports: Role of General Procrastination, Academic Motivation and Academic Self-efficacy”. Educational Research and Reviews 6/5 (2011), 447-455
  • Şirin, Turgay. “Maneviyat Ölçeği'nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Turkish Studies 13/18 (2018), 1283-1309. https://www.researchgate.net/profile/Turgay-Sirin/
  • Tabachnick, Barbara- Fidell, Linda. Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson, 2013.
  • Tansı, Ayşe. Üniversite Öğrencilerinin Yetersizlik Duygusu, Öz-düzenleme ve Kararsızlık Düzeylerinin Erteleme Davranışlarını Yordayıcılığı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Taş, İbrahim. Öğretmenlerde Yaşamın Anlamı Yaşam Doyumu Sosyal Karşılaştırma ve İç-Dış Kontrol Odağının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
  • Topçu, Seray. Üniversite Öğrencilerinde Kötümserlik ve Yetersizlik Duygusu Arasındaki İlişkide Uyumsuz Mükemmeliyetçiliğin Aracı Rolü. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Türk Dil Kurumu. 29 Kasım 2023. https://sozluk.gov.tr/
  • Tüfekçi, Merve. Yetişkin Bireylerde Dijital Oyun Bağımlılığı, Genel Erteleme Davranışı ve Duygu Düzenleme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Ural, Ayhan – Kılıç, İbrahim. Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık, 2011.
  • Ustaoğlu, Malike. Yetişkinlerde Yetersizlik Duygusu ve Dindarlık İlişkisi. Bolu: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Van Eerde, Wendelien. “A Meta-Analytically Derived Nomological Network of Procrastination”. Personality and Individual Differences, 35, (2003), 1401-1418.
  • Yazıcı, Pınar. Bireylerde Kendini Aldatma ve Mükemmeliyetçiliğin Erteleme Davranışı ile İlişkisi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Yılmaz, Fatma. Ortaöğretim Öğrencilerinde Sosyal Karşılaştırma ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Zinnbauer, Brian vd. “Religion and Spirituality: Unfuzzying the Fuzzy”. Journal for the Scientific Study of Religion 36/4 (1997), 549-564. https://doi.org/10.2307/1387689
Toplam 79 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dini Araştırmalar (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Hilal Sena Teke 0000-0003-2053-1434

Sema Yılmaz 0000-0001-5076-1500

Erken Görünüm Tarihi 30 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 18 Ekim 2024
Kabul Tarihi 25 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 12

Kaynak Göster

ISNAD Teke, Hilal Sena - Yılmaz, Sema. “Yetişkinlerde Maneviyatın Erteleme Davranışı Ve Yetersizlik Duygusuyla İlişkisi”. ATEBE 12 (Aralık 2024), 88-118. https://doi.org/10.51575/atebe.1569969.

  Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

 2611026109 26693 29393