Alzheimer Hastalığı Kalça Kırığında Beş Yıllık Mortaliteyi Etkileyen Önemli Bir Risk Faktörü Müdür?

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 23 - 29, 01.03.2021

Yasin Köker Ömer Bozduman Ahmet Hakan Kara Burak Akan Berk Güçlü Ahmet Ege

Öz

Amaç: Erişkin hastalarda kalça kırıklarında uygulanan parsiyel kalça artroplastisinin 5 yıllık mortalitesi belirlenmeye çalışılmıştır. Mortaliteyi etkileyebilecek risk faktörleri analiz edilip Alzheimer hastalığının risk faktörleri arasında yer alıp almadığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 2009-2012 yıllarında kalça kırığı tanısıyla başvuran 145 hastadan kriterlere uygun parsiyel kalça artroplastisi yapılan 50 hasta dahil edildi. 5 yıllık mortaliteyi etkileyebileceği öngörülen risk faktörleri (yaş, cinsiyet, taraf, ASA (American Society of Anesthesiologists) oranı), kullanılan Eritrosit Süspansiyonu (ES) miktarı, uygulanan anestezi türü, yoğun bakım ihtiyacı, ameliyat süresi, Alzheimer hastalığı tanısı alıp almaması) analiz edildi.
Bulgular: Hastalardan 5 yıl içinde exitus olanlarla 5 yıl sonunda yaşayanlar karşılaştırıldığında yaş, cinsiyet, taraf, ASA oranı, kullanılan ES miktarı ve uygulanan anestezi türü açısından anlamlı bir fark gözlenmedi. Hastanede kalış süresi, yoğun bakım ihtiyacına göre karşılaştırıldığında ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu görüldü (p<0,05). Ameliyat süresi 95 dakika ve üstü olgularda 5 yıllık mortalitenin daha yüksek olduğu gözlemlendi (p<0,05). 5 yıl sonunda mortalitenin %68 olduğu gözlemlendi. Ancak Alzheimer hastalığı tanısı olan hastalarda 5 yıllık mortalitenin %100 olduğu görüldü (p<0.03).
Sonuç: Çalışmamızda yoğun bakım ihtiyacı ve ameliyat süresi 95 dakika ve uzun olanların 5 yıllık mortalitesinin yüksek olduğu görülmüştür. Alzheimer hastalığının 5 yıllık mortaliteyi etkileyen önemli bir risk faktörü olduğu bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Kalça kırığı, parsiyel kalça artroplastisi, mortalite, Alzheimer hastalığı

Anahtar Kelimeler

Kalça kırığı,, parsiyel kalça artroplastisi,, mortalite,, Alzheimer hastalığı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

PROF. DR. ALPER KAYA VE PROF. DR. İLKER ÇETİN

Kaynakça

• Referans1 Jantzen C, Madsen CM, Lauritzen JB, Jørgensen HL. Temporal trends in hip fracture incidence, mortality, and morbidity in Denmark from 1999 to 2012. Acta Orthopaedica. 2018;
• Referans2 Bülow E, Cnudde P, Rogmark C, Rolfson O, Nemes S. Low predictive power of comorbidity indices identified for mortality after acute arthroplasty surgery undertaken for femoral neck fracture. Bone and Joint Journal. 2019;
• Referans3 Leer-Salvesen S, Engesæter LB, Dybvik E, Furnes O, Kristensen TB, Gjertsen JE. Does time from fracture to surgery affect mortality and intraoperative medical complications for hip fracture patients? An observational study of 73 557 patients reported to the Norwegian hip fracture register. Bone and Joint Journal. 2019;
• Referans4 Dawson B, Trapp R. Purpose of the Chapter. Basic & Clinical Biostatistics, 4th …. 2004;
• Referans5 Zhou S, Liu J, Zhen P, Shen W, Chang Y, Zhang H, et al. Proximal femoral nail anti-rotation versus cementless bipolar hemiarthroplasty for unstable femoral intertrochanteric fracture in the elderly: A retrospective study. BMC Musculoskeletal Disorders. 2019;
• Referans6 Fichman SG, Mäkinen TJ, Safir O, Vincent A, Lozano B, Kashigar A, et al. Arthroplasty for unstable pertrochanteric hip fractures may offer a lower re-operation rate as compared to cephalomedullary nailing. International Orthopaedics. 2016;
• Referans7 Smeets SJM, Verbruggen JPAM, Poeze M. Effect of blood transfusion on survival after hip fracture surgery. European Journal of Orthopaedic Surgery and Traumatology. 2018;
• Referans8 Pollmann CT, Dahl FA, Røtterud JHM, Gjertsen JE, Årøen A. Surgical site infection after hip fracture–mortality and risk factors: an observational cohort study of 1,709 patients. Acta Orthopaedica. 2020;
• Referans9 Yoo J, Lee JS, Kim S, Kim BS, Choi H, Song DY, et al. Length of hospital stay after hip fracture surgery and 1-year mortality. Osteoporosis International. 2019;
• Referans10 Nikkel LE, Kates SL, Schreck M, Maceroli M, Mahmood B, Elfar JC. Length of hospital stay after hip fracture and risk of early mortality after discharge in New York state: Retrospective cohort study. BMJ (Online). 2015;
• Referans11 Zaki HAE, Mousa SM, El Said SMS, Mortagy AK. Morbidity and Mortality following Surgery for Hip Fractures in Elderly Patients. Journal of Aging Research. 2019;
• Referans12 Karasoy D, Tilki B. Yaşam eğrilerini karşılaştırmak için kullanılan skor ve ağırlıklı testler: Sayısal örnekler. İstatistikçiler Dergisi:İstatistik ve Aktüerya. 2013;
• Referans13 Löfgren S, Ljunggren G, Brommels M. No ticking time bomb: Hospital utilisation of 28,528 hip fracture patients in Stockholm during 1998-2007. Scandinavian Journal of Public Health. 2010;
• Referans14 Sund R, Riihimäki J, Mäkelä M, Vehtari A, Lüthje P, Huusko T, et al. Modeling the length of the care episode after hip fracture: Does the type of fracture matter? Scandinavian Journal of Surgery. 2009;
• Referans15 Jiang HX, Majumdar SR, Dick DA, Moreau M, Raso J, Otto DD, et al. Development and initial validation of a risk score for predicting in-hospital and 1-year mortality in patients with hip fractures. Journal of Bone and Mineral Research. 2005;
• Referans16 Brauer CA, Coca-Perraillon M, Cutler DM, Rosen AB. Incidence and mortality of hip fractures in the United States. JAMA - Journal of the American Medical Association. 2009;
• Referans17 Beaupre LA, Khong H, Smith C, Kang S, Evens L, Jaiswal PK, et al. The impact of time to surgery after hip fracture on mortality at 30- and 90-days: Does a single benchmark apply to all? Injury. 2019;
• Referans18 Ryan DJ, Yoshihara H, Yoneoka D, Egol KA, Zuckerman JD. Delay in hip fracture surgery: An analysis of patient-specific and hospital-specific risk factors. Journal of Orthopaedic Trauma. 2015;
• Referans19 Rai SK, Varma R, Wani SS. Does time of surgery and complication have any correlation in the management of hip fracture in elderly and can early surgery affect the outcome? European Journal of Orthopaedic Surgery and Traumatology. 2018;
• Referans20 Horikawa A, Miyakoshi N, Shimada Y, Kodama H. Comparison of activities of daily living after osteoporotic hip fracture surgery in patients admitted from home and from geriatric health service facilities. Clinical Interventions in Aging. 2014;
• Referans21 Heneka MT, Carson MJ, Khoury J El, Landreth GE, Brosseron F, Feinstein DL, et al. Neuroinflammation in Alzheimer’s disease. The Lancet Neurology. 2015.
• Referans22 Lane CA, Hardy J, Schott JM. Alzheimer’s disease. European Journal of Neurology. 2018.
• Referans23 Liang Y, Wang L. Alzheimer’s Disease is an Important Risk Factor of Fractures: a Meta-analysis of Cohort Studies. Molecular Neurobiology. 2017;
• Referans24 Saarelainen L, Tolppanen AM, Koponen M, Tanskanen A, Sund R, Tiihonen J, et al. Risk of Hip Fracture in Benzodiazepine Users With and Without Alzheimer Disease. Journal of the American Medical Directors Association. 2017;
• Referans25 Koponen M, Taipale H, Lavikainen P, Tanskanen A, Tiihonen J, Tolppanen AM, et al. Antipsychotic use and the risk of hip fracture among community-dwelling persons with Alzheimer’s disease. Journal of Clinical Psychiatry. 2017;