MAÂRİF SALNAMELERİNE GÖRE ADIYAMAN’DA EĞİTİM VE ÖĞRETİM 1898-1903

Yıl 2018, Sayı: 3, 108 - 113, 01.08.2018

İbrahim Öztürk

Öz

MAÂRİF SALNAMELERİNE GÖRE ADIYAMAN’DA EĞİTİM VE ÖĞRETİM 1898-1903

Öz

Yıllık manasına gelen salnameler devlet ve özel kurumlar tarafından yıllık değişiklikleri tespit amacıyla yayımlanmışlardır. Osmanlı Devletinde resmi salnameler devlet, bakanlık ve vilayet salnameleri olarak yayımlanmışlardır. Yayımlanan bakanlık salnameleri arasında maarif salnameleri de bulunmaktadır. Bu salnamelerde 19. Yüzyıl Osmanlı eğitim kurumları hakkında önemli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgiler mahalli tarih çalışmaları açısından oldukça önemlidir. Maârif Salnameleri 1316-1321 yılları arasında düzenlenmiş olup 1320/1902 yılına ait herhangi bir salnameye ulaşılamamıştır. Bu salnamelerde Osmanlı Devleti’nin genel eğitim durumu ile vilayetlerdeki eğitim-öğretim kurumları hakkında ayrıntılı bilgiler yer almaktadır. Bu bildiride bugün Adıyaman ve kazalarının eğitim-öğretim durumu maarif salnameleri esas alınarak ortaya konulacaktır. Salnamelerin düzenlendiği tarihte Adıyaman’ın Mamuretilaziz Elazığ vilayeti, Malatya Livasına bağlı kaza merkezi olduğu görülmektedir. Günümüzde Adıyaman’a bağlı kazalarında Elazığ vilayeti ve Malatya sancağına bağlı kaza merkezleri durumunda olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde Adıyaman vilayetini ihtiva eden idari birimlere ait eğitim durumları maarif salnamelerine göre tespit edilecektir

Anahtar Kelimeler

Adıyaman, Hısn-ı Mansur, Kahta, Besni, Eğitim, Maârif Salnamesi

Kaynakça

• a. Maârif Salnameleri 1316, 1317, 1318, 1319, 1321.
• b. Vilayet Salnameleri Mamuretilaziz 1286, 1317, 1322
• AYDIN, Bilgin, (2009), “Salname”, TDV İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 36, s. 51-54.
• DUMAN, Hasan, (2000), Osmanlı Sâlnâmeleri ve Nevsâlleri Bibliyografyası ve Toplu kataloğu, Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.
• GÜHER, Ebru, (2014) “Maârif Salnameleri’ne Göre Cebel-i Bereket Sancağı’nda Eğitim-Öğretim (H. 1316-1321/M. 1898-1903)”, Turkish Studies, 9/4, s. 457-466.
• KARSANDIK, Özlem, (2011) Maârif Salnamelerine Göre Adana Sancağı’nda Eğitim- Öğretim (H. 1316-1321/M.1898-1903) Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 50, Ankara, s. 151-169.
• KODAMAN, Bayram, (1999), Abdülhamid Devri Eğitim Sistem,, TTK, Ankara.
• PAKALIN, Mehmed Zeki, (1983), “Salname”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt: 3, M.E.B. Yayımları, İstanbul.
• ÖZTÜRK, Said (2006), Osmanlı Salnamelerinde Adıyaman.
• ÖZTÜRK, Said (2008), “Osmanlı Döneminde Adıyaman’ın Sosyal ve Ekonomik özellikleri”, Medeniyetler Kavşağı Adıyaman Sempozyumu (08-10 Eylül 2006), İstanbul, s. 117-147.