Çağdaş Tüketici Pazarları Açısından “ Medine Pazarı” nın Analizi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 5, 51 - 62, 31.08.2020

İhsan Cora

Öz

Kısa bir tanımla alıcı ve satıcının karşı karşıya geldiği her yer pazar olarak tanımlanır. Pazar açık ya da kapalı bir mekan olabildiği gibi telefon ya da internette olabilir.Pazarları; tüketiciler pazarı, endüstriyel pazarlar ve uluslararası pazarlar olmak üzere üçe ayırabiliğriz. Tüketici pazarı ya da tüketim malları pazarı,kişi ve ailelerin kişisel kullanımları için satın aldıkları mal ve hizmetlerin pazarıdır. Bu pazarın temel özelliği satın alma nedenlerinin kişinin ve ya ailenin kendi kullanım amacına dayanmasıdır.
“Medine Pazarı” Müslümanların Mekke’den Medine’ye göç etmesinden sonra Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Medine’de yaptığı uygulamaların en önemlilerinden biridir.Müslümanlar Medine’ye geldikleri tarihte Medine yaklaşık on bin nüfuslu bir şehirdi. Bu nüfusun dört bin kadarı Yahudi, kalan altı bini ise Arap’tı. Ancak ticari hayat büyük ölçüde Yahudilerin kontrolündeydi. Üç büyük Yahudi sülalesi pazara hakimdi. Bunlardan birincisi Benu kaynuka sülalesi kuyumculukla uğraşırdı. Bugünkü lisanla para-kredi işleriyle uğraşır ve tefecilik yaparlardı. İkinci Beni Nadır sülalesi ise tarımla uğraşırlar ve özellikle hurma üretimi yaparlardı. Üçüncüsü Beni Kureyza sülalesi ise debbağ idiler. Başta çizme olmak üzere deri işleme ve deriden mamul eşya üretirlerdi.
Yahudiler ekonominin temelini oluşturan bu sektörleri ellerinde tuttukları için ticari hayata hakimdiler, pazarın kurallarını koyar ve fiyatları belirlerdiler. Hz. Peygamber(s.a.v.) “Medine Pazarı” nın bu halini çok iyi gözlemledikten sonra alternatif bir pazar kurmanın gereğini anladı. Kurduğu bu pazarda farklı ve önemli kurallar uyguladı. Örneğin pazarda sabit bir yer tutmayı yasaklayarak tekelleşmeye son verdi. Böylece sabah kim erken gelirse en iyi yeri o tutar. Pazar vergisi (işgaliye )kaldırıldı. Faiz yasaklandı. Stokçuluk kaldırıldı haksız rekabet kaldırılırken serbest rekabet teşvik edildi. Bir malın başka bir malla takas yasaklandı vb. Başlıcalarının bunlar olduğu kurallar koyarak ticareti bu kurallara göre yaparak iki sene gibi kısa bir sürede “Medine Pazarı” nda dünyanın en cimri tüccarları olan Yahudiler karşısında üstünlüğü ele geçirdiler.
Bu makalede tarihi kaynaklardan elde edilen bilgilerle “Medine Pazarı” nın bugünkü tüketici pazarıyla bir mukayesesi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici pazarları, Medine Pazarları, Pazar fiyatları, Pazar yönetimi

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Referans1 Akyüz, Vecdi; Bütün Yönleriyle Asrı Saadette İslam,Ensar Yayıncılık,4 Cilt,İstanbul, 2007. Referans2 Arslan,Hüseyin, İslamda Tüketici Hakları,Türkiye Diyanet Vakfı Yayın No:154,Ankara 1994. Referans3 Azizova, Elnure;Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler,İsam Yayınları,2011. Referans4 Cemalcılar,İlhan, Pazarlama, Beta Basım, İstanbul, 1987. Referans5 Divitçioğlu,Sencer,Mikroiktisat,V.Baskı, İ.Ü, İktisat Fakğltesi yayın No:398, İstanbul,1977. Referans6 Es-Sadr, Muhammed Bakır, İslam Ekonomi Doktrini,Hicret Yayınları,1979. Referans7 Haldun,İbn-i, Mukadime, I.Cilt, Çeviren;Halil Kalender, Yeni Şafak Kültür Armağanı, Ankara,2004. Referans8 Gürdoğan,Ersin Nazif,İki Dünyanın Hesaplaşması, İz Yayıncılık, 2.Baskı,İstanbul, 2017. Referans9 Kaleşi, Hüseyin, İslamda İş ve Ticaret Ahlakı, Seha Neşiyat A.Ş. İstanbul,1990. Referans10 Kallek, Cengiz, Bütün Yönleriyle Asrı Saadette İslam, içinde Devlet Müdahalesini Mümkün Kılacak Piyasanın Oluşumu ve Referans11 Müdahaleye Mevzu Olan Muameleler, Ensar Neşriyat, İstanbul,2007. Referans12 Karaman, Hayrettin, İş ve Ticaret İlhihali, İz Yayıncılık,İstanbul,2012. Referans13 Karaman,M. Naim, İslamın Girişimci Kültürü ve Pazarın Yolu,Gebze Gazetesi,2.Baskı,İstanbul,2009. Referans14 Kaya, İsmail, Pazaryeri,Pazarola, Sizin Tezgah Hangi Pazarda,Babıali Kültür Yayıncılık,İstanbul, 2005. Referans15 Kotler,Philip, Çev. Yaman Erdal, Pazarlama Yönetimi,Bilimsel Yayınlar Derneği Yayını. Referans16 Kutup, Seyyit,Mütercim; Ali Arslan,İslamın Dünya görüşü,Arslan Yayınları,4.Baskı, İstanbul,1980. Referans17 Mısıroğlu, Kadir, Filistin Dramının Düşündürdükleri, Sebil yayınları, İstanbul, 2004. Referans18 Mucuk, İsmet, Pazarlama ilkeleri, Türkmen Kitabevi, 13. Baskı, İstanbul,2001. Referans19 Müftüoğlu, Tamer, Girişimcilik, A.Ü.A.Ö.Fak.Yayın No:524, 4. Baskı, Eskişehir, 1999. Referans20 Müftüoğlu,Tamer,Ahilik Sisteminin Türk Küçük İşletmeciliği Açısından Değerlendirilmesi, TES-AR Yayını, Referans21 Sarrafoğlu, Fahri, Medine Pazarı,Evrensel Yayıncılık, İstanbul, 1997. Referans22 Sürgevil, Olca; Çalışma Yaşamında Farklılıkların Yönetimi,Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2010. Referans23 Tellioğlu,Cevdet;Halkla İlişkiler, Timaş Yayınları, İstanbul, 2000. Referans24 Yıldırım, Muhammed Emin, Asrı Daadette Ticaret ve Tüccar Sahabeler,Siyer Yayınları,İstanbul,2015. Referans25 Zaim, Sebahattin,İslamın İktisadi Görüşü, Yeni Asya Yayınları, İstanbul, 1981. Referans26 Zapsu, Abdurrahim,Büyük İslam Tarihi, Sebil Yayınevi, İstanbul, 1978.