Miili Mücadele Döneminde TBMM'nin Eğitim Politikaları (1920-1923)

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 12, 7 - 18, 31.12.2022

Ali Yaşar Düzcü , Ozan Dervişoğlu , Mahir Karahasanoğlu , Örsan Özkan , Zekeriya Çiçek , Aslıhan Karahasanoğlu

Öz

Bu makalede Milli Mücadele döneminde TBMM tarafından yürütülen eğitim faaliyetleri bir politika olarak ele alınmıştır. TBMM, Meşrutiyet döneminden miras olarak aldığı eğitim faaliyetlerini İstiklal Harbi sırasında yeniden teşkilat altına almak zorunda kalmıştır. Cephelerde amansızca süren savaş şartları ve gölgesi altında TBMM, 23 Nisan 1920’de açılır açılmaz eğitim işlerini gündeme almıştır. Bu amaçla öncelikle Maarif Vekaleti kurulmuştur. Vekalet hemen kendi idari birimlerini oluşturmuş, ilk, orta ve yüksek öğretim birimlerini koordine altına almıştır. Bunun yanında öğretmenlerin gayretleriyle 1921’de Maarif Kongresi toplanmıştır. Kongre eğitim işlerini her yönüyle ele almış, geleceğe dair bir vizyon çizmiştir. Son olarak oluşturulan Telif ve Tercüme Heyeti ile teşkilatlanmanın eser ayağı da planlama içine alınmıştır. Böylece TBMM çatısı altında Maarif Vekaleti’nin çalışmalarıyla Milli Mücadele’de eğitim politikalarına yön veren kuruluş ve çalışmalar vücuda getirilmiş, Türk milletinin savaş şartlarında eğitimden mahrum kalmasının önüne geçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Milli Mücadele,, Maarif Kongresi, Maarif Vekaleti, Telif ve Tercüme Heyeti

Destekleyen Kurum

Üsküdar Rauf Orbay İlkokulu

Proje Numarası

1

Educational Policies of the Turkish Grand National Assembly during the National Struggle (1920-1923)

Öz

In this article, the educational activities carried out by TBMM during the National Struggle period are discussed as a policy. During the War of Independence, the Turkish Grand National Assembly had to reorganize the educational activities it inherited from the Constitutional Period. As soon as the Parliament opened on April 23, 1920, under the conditions and shadow of the war that continued mercilessly on the fronts, education issues were put on the agenda. For this purpose, the Ministry of Education was established first. The Ministry immediately created its own administrative units and coordinated the primary, secondary and higher education units. In addition, with the efforts of the teachers, the Education Congress was convened in 1921. The Congress dealt with all aspects of education and drew a vision for the future. Finally, the work leg of the organization was included in the planning with the Copyright and Translation Committee. Thus, with the work of the Ministry of Education under the roof of the Grand National Assembly of Turkey, organizations and studies that shaped the education policies in the National Struggle were created, and the Turkish nation was prevented from being deprived of education under war conditions.

Anahtar Kelimeler

National Struggle, TBMM, mMinistry of Education, Education Congress,, Copyrigt and Translation Committee

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1983). “Atatürk ve 1921 Eğitim Kongresi”, Cumhuriyet Döneminde Eğitim, Milli Eğitim Bakanlığı, 1983, S. 95.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri. (1997). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, C. 2.
• Cumhuriyet Döneminde Türk Milli Eğitim Sistemindeki Gelişmeler. (2010). Haz. Ercan Türk-Meral Katırcı, Ankara: MEB.
• Gündüz, M. (2018). “II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet Döneminde Eğitim”, Türk Eğitim Tarihi, Ed. Mustafa Gündüz, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29164441_heyeti_ilmiye.pdf/erişimtarihi: 20.11.2022
• Kapluhan, E. (2012). “Hazırlık (Kurtuluş Savaşı) Dönemi Eğitim Politikaları ve Eğitim Faaliyetleri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi Yıl: 1 Sayı: 1, S. 16.
• Kapluhan, E. (2014). “1921 Maarif Kongresi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, S. 128.
• Kılavuz N.- İbrahim, H. T. (2011). “Milli Mücadele Döneminde Maarif Kongresi ve I: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Eğitim-Öğretim Hakkındaki Görüşleri”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, IV (2), S. 360.
• Koç, N. (1981). Atatürk ve Eğitim, Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Meşeci, F. (2018). “Erken Cumhuriyet/Atatürk Dönemi Eğitim”, Türk Eğitim Tarihi, Ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2018, S. 122.
• Okur, M. (2005). “Milli Mücadele ve Cumhuriyetin İlk Yıllarında Milli ve Modern Bir Eğitim Sistemi Oluşturma Çabaları”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5) 1, S. 203.
• Sezgin, A. (2022). Milli Mücadele Döneminde Anadolu’da Eğitim Faaliyetleri. Basılmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Şişman, A. (2004) Tanzimat Döneminde Fransa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri (1839-1876), Ankara: TTK.
• Yanardağ, A. (2018). “Milli Mücadelede Milli Eğitim Sistemi Kurma Tartışmaları ve Tevhid-İ Tedrisat’a Gidiş”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 20, S. 265.