GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÜLKEMİZİN PANDEMİLERE YÖNELİK SAĞLIK POLİTİKALARINA GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 13, 51 - 66, 28.03.2023

İbrahim Bozkurt

Öz

Tüm Dünya’da ve Türkiye’de halen etkilerini görmeye devam ettiğimiz ve 2019 yılı Aralık ayından itibaren ilk vakaların bildirilmeye başlandığı Covid-19 Pandemisi birçok insanın ölümüne yol açarken, tüm ülkeleri ekonomik ve sosyal açıdan da olumsuz şekilde etkilemiş ve etkilemeye de devam etmektedir. Bu zamana kadar en büyük ve yıkıcı pandemilerden biri olduğu dile getirilen Koronavirüs salgını öncesinde de insanların sağlığını ve yaşamını tehdit eden birçok salgın hastalık veya pandeminin yaşandığını görmek mümkündür.
Bu çalışmada, Covid-19 Pandemisi öncesinde yakın zamanda Dünya’nın çeşitli bölgelerinde farklı etkenler nedeniyle ortaya çıkmış ve insanların sağlığını ve yaşamını tehdit etmiş olan salgın ve pandemiler ve Ülkemizin bu olaylara yaklaşımı ve uygulanan tedbirler detaylı bir şekilde incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Pandemiler, Sağlık Politikaları, Ulusal Pandemi Hazırlık Planları, Pandemics, Health Policies, National Pandemic Preparedness Plans

AN OVERVIEW OF OUR COUNTRY'S HEALTH POLICIES TOWARDS PANDEMICS FROM PAST TO PRESENT

Öz

The Covid-19 Pandemic, which we continue to see the effects of all over the world and in Turkey, and where the first cases have started to be reported since December 2019, has caused the death of many people and has negatively affected and continues to affect all countries economically and socially. It is possible to see that many epidemics or pandemics that threaten the health and life of people have been experienced before the coronavirus epidemic, which is stated to be one of the largest and destructive pandemics so far.
In this study, the epidemics and pandemics that have recently emerged due to different factors in various parts of the world and threatened the health and life of people before the Covid-19 Pandemic, and the approach of our country to these events and the measures implemented are examined in detail.

Anahtar Kelimeler

Pandemics, Health Policies, National Pandemic Preparedness Plans

Kaynakça

• Eraksoy, H. (2009). Pandemik Influenza A/H1N1: Nasil Taninacak?/Pandemic Influenza A/H1N1: How Will It Be Diagnosed?. KLIMIK Dergisi, 22(3), 74.
• Faulds, T. & Bridel, W. (2009). Considerations for the Development of a Pandemic Scenario. Ottawa: The Canadian Institute of Actuaries-Committee on Risk Management and Capital Requirements.
• Gaygısız, Ü., Gaygısız, E., Özkan, T., & Lajunen, T. (2010). Why were Turks unwilling to accept the A/H1N1 influenza-pandemic vaccination? People's beliefs and perceptions about the swine flu outbreak and vaccine in the later stage of the epidemic. Vaccine, 29(2), 329-333.
• Girard, M. P., Tam, J. S., Assossou, O. M., & Kieny, M. P. (2010). The 2009 A (H1N1) influenza virus pandemic: A review. Vaccine, 28(31), 4895-4902.
• Jong MD, Hien TT (2006): Avian influenza A (H5N1). Journal of Clinical Virology, 35: 2-13.
• Keyvan, E., & Yurdakul, Ö. (2016) Kuş Gribi ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 56(2), 70-77.
• Lee CW, Suarez DL, Tumpey TM, Sung HW, Kwon YK, Lee YJ, Choi JG, Joh SJ, Kim MC, Lee EK, Park JM, Lu X, Katz JM, Spackman E, Swayne DE, Kim JH (2005): Characterization of highly pathogenic H5N1 avian influenza A viruses isolated from South Korea. Journal of Virology, 79: 3692-3702.
• Martirosyan, L., Paget, W. J., Jorgensen, P., Brown, C. S., Meerhoff, T. J., Pereyaslov, D., & Mott, J. A. (2012). The community impact of the 2009 influenza pandemic in the WHO European region: a comparison with historical seasonal data from 28 countries. BMC infectious diseases, 12(1), 36.
• Öztürk R. (2020), Ülkemizde ve Dünyada Covid-19’un Seyri, https://kriterdergi.com/file/278/ulkemizde-ve-dunyada-covid-19un-seyri Erişim Tarihi: 19.12.2020
• Pandemik Influenza Ulusal Faaliyet Planı, (2019), https://grip.gov.tr/depo/saglik- calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2020
• Parıldar, H. (2020). Tarihte Bulaşıcı Hastalık Salgınları, Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30, 19-26.
• Rogers, K. (1957), Asian flu of. Encyclopaedia Britannica Online. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1663331/Asian-flu-of-1957 Erişim tarihi: 19.12. 2020.
• Rogers K. (1968), Hong Kong flu of 1968. Encyclopaedia Britannica Online. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1663333/Hong-Kong-flu-of-1968 Erişim tarihi: 19.12. 2020.
• Sarnıç, M. “Avian Influenza (Kuş Gribi) Hastalığının Türk Ekonomisi Üzerindeki Etkileri” http://www.mfa.gov.tr/avian-influenza-_kus-gribi_-hastaliginin-turk-ekonomisi-uzerindeki-etkileri-.tr.mfa Erişim tarihi: 19.12. 2020.
• Sertdemir, A. (2020). Türkiye’nin Koronavirüsle Mücadele Performansı Üzerine Bir Değerlendirme. Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 15-26.
• Smith, G. J., Vijaykrishna, D., Bahl, J., Lycett, S. J., Worobey, M., Pybus, O. G., ... & Peiris, J. M. (2009). Origins and evolutionary genomics of the 2009 swine-origin H1N1 influenza A epidemic. Nature, 459(7250), 1122-1125.
• Tavukcu, S. (2020), https://www.sde.org.tr/sinan-tavukcu/genel/salgin-hastaliklarin-tetikledigi-dunya-tarihindeki-guc-ve-duzen-degisiklikleri-kose-yazisi-16688,Erişim Tarihi: 14.12.2020
• Temel, M.K. (2015) Gelmiş Geçmiş En Büyük Katil: 1918 "İspanyol" Gribi. İstanbul: BETİM Kitaplığı; ISBN 978-605-86957-2-6
• Ulusal Pandemi Planı (2019), https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2020
• World Health Organisation (WHO), (2005): Measures To Stop the Spread of Highly Pathogenic Bird Flu At Its Source https://www.who.int/foodsafety/publications/stop_spread_bird_flu/en/ Erişim Tarihi: 19.12.2020
• Yolun, M. (2012). İspanyol Gribinin Dünya ve Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman).
• Zürcher, E. J. (2005), Savaş, Devrim ve Uluslaşma: Türkiye Tarihinde Geçiş Dönemi (1908–1928), Çev. Ergun
• Aydınoğlu, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005. 2006/23 sayılı Genelge, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/08/20060823-4.htm Erişim Tarihi: 14.12.2020
• 1924 Anayasası, https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1924-anayasasi/ Erişim Tarihi: 19.12.2020
• 1961 Anayasası, https://www.anayasa.gen.tr/1961ay.htm, Erişim Tarihi: 19.12.2020
• 1982 Anayasası, https://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm, Erişim Tarihi: 19.12.2020
• 2017 Anayasası, https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2017.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2020
• 2019/5 sayılı Genelge, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/04/20190413-7.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2020 https://www.dmax.com.tr/blog/tarihin-en-yikici-10-salgini?page=4 Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://onedio.com/haber/tarihte-ve-gunumuzde-gorulmus-hala-gorulmekte-olan-7-olumcul-grip-cesidi-605393 Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://www.sabah.com.tr/galeri/dunya/domuz_gribi_sonrasi_yeni_olumcul_mantar_bu_mu/18 Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://www.aa.com.tr/tr/dunya/avrupayi-kasip-kavuran-hastaliklar/1768707 Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://datassist.com.tr/en/domuz-gribi-ekonomiye-de-bulasiyor/ Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://seyler.eksisozluk.com/asinin-babasi-maurice-hillemanin-1957-grip-salginina-care-bulmasinin-oykusu Erişim Tarihi: 18.12.2020
• https://www.sabah.com.tr/yazarlar/hilalkaplan/2020/04/10/erdogan-2006dan-beri-hazirlikliymis Erişim Tarihi: 19.12.2020
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/08/20060808-5.htm Erişim Tarihi: 19.12.2020
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Pandemik_%C4%B0nfluenza_Ulusal_Haz%C4%B1rl%C4%B1k_Plan%C4%B1 Erişim Tarihi: 20.12.2020
• https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/128798 Erişim Tarihi: 20.12.2020
• https://www.milliyet.com.tr/gundem/kuresel-viruse-karsi-tatbikat-6031533 Erişim Tarihi: 20.12.2020
• https://www.turizmgunlugu.com/2020/01/23/corona-virusu-vuhan-istanbul-seferlerini-durdu/