ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ÖZSAYGI DÜZEYLERİ VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, , 30 - 41, 09.03.2023

Elifcan Ayaz , Orhan Doğan

https://doi.org/10.54270/atljm.2023.29

Öz

Amaç: Bu çalışmada gençlerin/ergenlerin psikolojik iyi oluşları üzerinde büyük etkisi bulunan öz saygı düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma İstanbul’da bir vakıf üniversitesi öğrencilerinde gönüllülük esasına göre yapılmıştır. Çalışmada Kişisel Bilgi Formu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmış ve toplam 401 öğrencinin verisi değerlendirilmiştir. Araştırma hipotezi doğrusal regresyon analizi aracılığıyla test edilmiştir.
Bulgular: Elde edilen sonuçlar ANOVA, student-t testi, F testi, Tukey testi ve regresyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Özsaygı algısında cinsiyet, fakülte ve sınıflara göre; psikolojik iyi oluş algısında yaş grupları ve fakülteye göre istatistiksel yönden anlamlı farklılık bulunmuştur. Ek olarak öğrencilerin özsaygı düzeyinin psikolojik iyi oluşlarını olumlu yönde etkilediği bulunmuştur (R2=0,469).
Tartışma: Özsaygı ve psikolojik iyi oluşu çeşitli demografik değişkenler etkilemektedir. Öğrencilerin sağlığını, mutluluğunu, uyumunu ve başarısını etkileyen bu değişkenlerin ele alınması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Özsaygı, Psikolojik iyi oluş, Üniversite öğrencileri, Öz kabul, Özerklik

Kaynakça

• Aksaray, S. (2003). Ergenlerde Benlik Saygısı Geliştirmede Beceri Eğitimi ve Aktivite Merkezli Programların Etkisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
• Alpar, R., (2011), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara,
• Aydın, B. (2005), Çocuk ve Ergen Psikolojisi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım
• Bacanlı, H. (1997), Sosyal İlişkilerde Benlik: Kendini Ayarlamanın Psikolojisi, İstanbul: MEB Yayınları.
• Bulut S ve Dilmaç B., (2018), “Üniversite Öğrencilerinin Sahip Olduğu Değerler Psikolojik İyi Oluş ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki Yordayıcı İlişkiler”, OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt 9, Sayı 16, s.349-374.
• Çetin, B., (2015), Kentte ve Kırsalda Yetişmiş Ortaokul Öğrencilerinin Benlik Saygısı İle Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çevik- Demir, Ş., (2013), Ergenlerde Benlik Saygısı ve Dini Başa Çıkma, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Eker, E., (2021), Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlığın Sosyal Kaygı, Sosyal Beceri ve ÖzSaygı (Benlik Saygısı) Açısından İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Eryılmaz, A. (2009). Başa çıkma stratejilerinin kişilik özellikleriyle ergen öznel iyi oluşu arasındaki aracı rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
• Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö., (2010). “Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı ve Psikolojik Sağlamlık”, Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), s. 73-88.
• Huppert, F., (2009), “Psychological Well-being: Evidence Regarding its Causes and Consequences”, Applied Psychology: Health And Well-Being, 1 (2), pp. 137–164 doi:10.1111/j.1758-0854.2009.01008.x
• Kadıoğlu,F.(2014), Psikolojik Danışmanların (Rehber Öğretmenlerin) Mesleki Doyum İle Kendine Saygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kulaksızoğlu, A. (2002), Ergenlik Psikolojisi, İstanbul, Remzi Kitabevi.s.35
• Oktan, V. ve Şahin, M. (2010), “Kız Ergenlerde Beden İmajı ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), s.543-556.
• Özen, Y., (2010), “Kişisel Sorumluluk Bağlamında Öznel ve Psikolojik İyi Oluş (Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme)”, T.C. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi (DÜSBED), Yıl-2, S.4, s. 46-58.
• Rosenberg, M., (1965), “Society and Adolescent Self-image”, Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Rosenberg, M., Schooler C. & Schoenbach, C., (1995), “Self-Esteem and Adolescent Problems: Modeling Reciprocal Effects”, American Sociological Review, 60(1):141 1004-1018). https:// www.researchgate.net/publication/271953721_Global_Self-Esteem_and_Specific_Self-Esteem_Different_Concepts_Different_Outcomes (Erişim Tarihi:08.05.2022)
• Ryff, C.D., (1989), “Happiness Is Everything, or Is It? Explorations on the Meaning of Psychological Well-Being”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 57, No 6, pp.1069-1081.
• Sarıkaya, A. (2015). 14-18 Yaş Arası Ergenlerin Benlik Saygısı ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Bilim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Telef, B.B., (2013), “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 28(3), s. 374-384
• Yamane, T., (2001), Temel Örnekleme Yöntemleri, (Çev: Alptekin Esin, M. Akif Bakır, Celal Aydın, Esen Gürbüzsel), Literatür Yayınları, İstanbul.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuğu Tanımak ve Anlamak, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, M.F., (2018), Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarını Açıklamaya Yönelik Model Sınaması: Utangaçlık, Benlik Saygısı, Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Desteğin Etkileri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yörükoğlu, A. (1990), Çocuk Ruh Sağlığı: Çocuk Yetiştirme Sanatı ve Kişilik Gelişimi, İstanbul, Özgür Yayınları.
• Sınaması: Utangaçlık, Benlik Saygısı, Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Desteğin Etkileri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yörükoğlu, A. (1990), Çocuk Ruh Sağlığı: Çocuk Yetiştirme Sanatı ve Kişilik Gelişimi, İstanbul, Özgür Yayınları.