The Jinns of Nusaybin/Gırnavaz within the Scope of Paranormal Tourism

Yıl 2024, , 495 - 515, 30.07.2024

Emine Şimşek Evren

https://doi.org/10.53353/atrss.1475880

Öz

Paranormal tourism is one of the important tourism trends that has become widespread in recent years in the world. However, it is difficult to say that awareness of paranormal tourism in Turkey is at a sufficient level. The study aimed to determine the potential of Gırnavaz Mound in Nusaybin, which is considered one of the important paranormal areas of Turkey, to be developed as a tourism destination. The data collected through semi-structured interviews were subjected to content analysis and 3 main themes and 10 sub-themes were identified. Findings show that Gırnavaz was seen as the place of the first Muslim jinns and was generally visited on Wednesdays in anticipation of paranormal healing. It has been determined that Gırnavaz, which has a high potential in terms of history, is weak even in meeting the basic needs of visitors such as toilet, water, cleaning and sleeping area (for ritual), and the main reason for this is the archaeological site restrictions and some management weaknesses.

Anahtar Kelimeler

Paranormal Beliefs, Paranormal Tourism, Destination Development, Nusaybin, Gırnavaz.

Paranormal Turizm Kapsamında Nusaybin/Gırnavaz’ın Cinleri

Öz

Paranormal turizm, dünyada son yıllarda yaygınlaşan önemli turizm akımlarından biridir. Türkiye’de ise paranormal turizme yönelik farkındalığın yeterli düzeyde olduğunu söylemek güçtür. Çalışmada Türkiye’nin önemli paranormal alanlarından biri olarak görülen Nusaybin’deki Gırnavaz Höyüğünün bir turizm destinasyonu olarak geliştirilebilme potansiyelinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanan veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve 3 ana tema 10 alt tema tespit edilmiştir. Bulgular, Gırnavaz’ın ilk Müslüman cinlerin mekânı olarak görüldüğünü ve genel olarak paranormal şifa beklentisi ile çarşamba günleri ziyaret edildiğini göstermektedir. Tarihi açıdan da yüksek bir potansiyele sahip olan Gırnavaz'ın ziyaretçilerin tuvalet, su, temizlik, uyuma alanı (ritüel için) gibi temel ihtiyaçlarını karşılama noktasında dahi zayıf kaldığı, bunun temel nedeninin ise arkeolojik sit alanı kısıtlamaları ve bazı yönetim zayıflıkları olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bölgenin sürekli terör ile anılması da önemli bir zayıflık olarak değerlendirilmektedir. Toplumun özellikle şifa amaçlı ziyaretlere büyük ölçüde destek verdiği destinasyonda turizmin geliştirilmesi noktasında önemli bir beklentinin oluştuğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Paranormal İnançlar, Paranormal Turizm, Destinasyon Geliştirme, Nusaybin, Gırnavaz.

Kaynakça

• Kaynaklar Ak, Y. (2022). Mardin İlindeki Arkeolojik Alanların İlin Turizm Kalkınması Açısından Değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Batman Üniversitesi, Batman.
• Arkeolojik Haber (2024). Arkeoloji Şehitleri Metin Akyurt ve Bahattin Devam Unutulmadı. Erişilen Adres (15.03.2024): https://www.arkeolojikhaber.com/haber-arkeoloji-sehitleri-metin-akyurt-ve-bahattin-devam-unutulmadi-17016/.
• Arkeonews (2024). Girnavaz Höyüğün Cinleri. Erişilen Adres (19.02.2024): https://arkeonews.com/girnevaz-hoyugun-cinleri/.
• Arslan, M. (2010). Paranormal İnanç Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 23-40.
• Arslan, M. (2015). Postmodern yeni dinsel kimlik ve paranormal inançlar. Milel ve Nihal, 12(2), 55-72. Babür Tosun, N., & Karşu Cesur, D. (2018). Tüketimin Paranormali: Gösterişçi Tüketim ve Paranormal İnanç İlişkisi. Öneri Dergisi, 13(49), 167-186.
• Basaraba, N. (2024) The Rise of Paranormal Investigations as Virtual Dark Tourism on Youtube, Journal of Heritage Tourism, 19(2), 287-309.
• Beyaz, D. (2017). Paranormal Turizm Bağlamında Tırnava Cadıları. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 1(2), 42-48.
• Bridgstock, M. (2009). Beyond Belief: Skepticism, Science and The Paranormal. Melbourne: Cambridge University Press.
• Ceran, Z., & Aslan, C. (2020). Paranormal İnanışlar, Davranışlar ve Eğitim. Muhafazakar Düşünce Dergisi, 16(Özel Sayı-1), 118-141.
• Dancausa, G., Hernández, R. D., & Pérez, L. M. (2023). Motivations and Constraints for the Ghost Tourism: A Case Study in Spain. Leisure Sciences, 45(2), 156-177.
• Drinkwater, K. G., Dagnall, N., Denovan, A., & Williams, C. (2021). Paranormal Belief, Thinking Style and Delusion Formation: A Latent Profile Analysis of Within-Individual Variations in Experience-Based Paranormal Facets. Frontiers in Psychology, 12, 1-16.
• Erdem, R., Korucu, K. S., & Eroymak, S. (2019). Sağlık Çalışanlarının Paranormal İnançları ile İş-Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 1649-1679.
• Erkanal, H. (1988). 1988 Gırnavaz Kazıları. Erişilen Adres (19.02.2024): https://hoyuk.gov.tr/tam-metin-pdf/38/tur
• Gallup (2005). Three in Four Americans Believe in Paranormal. Accessed Address (05.03.2024): https://news.gallup.com/poll/16915/three-four-americans-believe-paranormal.aspx
• Haynes, E. D. (2016). Paranormal Tourism: Study of Economics and Public Policy (Yüksek lisans tezi). Kansas State Universıty, Manhattan, Kansas.
• Holloway, J. (2010). Legend-Tripping in Spooky Spaces: Ghost Tourism and Infrastructures of Enchantment. Environment and Planning D: Society and Space, 28(4), 618–637.
• Houran, J., Hill, S. A., Haynes, E. D., & Bielski, U. A. (2020). Paranormal Tourism: Market Study of a Novel and Interactive Approach to Space Activation and Monetization. Cornell Hospitality Quarterly, 61(3), 287-311.
• Hürriyet Gazetesi (2017). Türkiye'de en korkunç olaylarının yaşandığı yerler. Erişilen Adres (20.02.2024): https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/galeri-turkiyede-en-korkunc-olaylarinin-yasandigi-yerler-40460649/2
• Ironside, R. (2018). The Allure of Dark Tourism: Legend Tripping and Ghost Seeking in Dark Places. D. Waskul, D. & M. Eaton (Eds.), “in” The Supernatural in Society, Culture and History (pp. 95-115). Temple University Press. Accessed Address (01.03.2024): https://rgurepository.worktribe.com/preview/795836/IRONSIDE%202019%20The%20allure.pdf
• Irwin, H. J. (1993). Belief in the Paranormal: A Review of the Empirical Literature. Journal of the American Society for Psychical Research, 87, 1–39.
• İskender, A. (2023). Paranormal Turizm Kapsamında Erzurum Manyetik Yolun Değerlendirilmesi. Current Perspectives in Social Sciences, 27(2), 143-151.
• Jeswani, M., & Furnham, A. (2010). Are Modern Health Worries, Environmental Concerns, or Paranormal Beliefs Associated with Perceptions of the Effectiveness of Complementary and Alternative Medicine?. British Journal of Health Psychology, 15(3), 599-609.
• Lee, Y. J. (2021). Tourist Behavioural Intentions in Ghost Tourism: The Case of Taiwan. International Journal of Tourism Research, 23(5), 958-970.
• Lindeman, M., & Aarnio, K. (2006). Paranormal Beliefs: Their Dimensionality and Correlates. European Journal of Personality, 20(7), 585-602.
• Mardin Haber (2020). Gırnavaz Höyüğü İçin 29 Yıl Sonra Kazı Başvurusu Yapıldı. Erişilen Adres (10.04.2024): https://mardinhaber.com.tr/haber/9627482/girnavaz-hoyugu-icin-29-yil-sonra-kazi-basvurusu-yapildi
• Mardin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024). Gırnavaz Höyük ve Cinleri. Erişilen Adres (19.02.2024): https://mardin.ktb.gov.tr/TR-311972/girnavaz-hoyuk-ve-cinleri.html
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev: S. Turan). Ankara: Nobel.
• Oflaz, M. (2023). Paranormal Turizm ile İlgili Yapılan Makaleler Üzerine Bibliyometrik Analiz. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 20(2), 191-207.
• Özmen, M. (2023). Mardin’in Kültürel Miras Unsurlarının Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılmasına Yönelik Paydaş Algısı (Yüksek lisans tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
• Parladır, H., & Özkan, D. (2015). Sosyal Bilimlerde Paranormal İnançlara Dair Çalışmalar: Sekülerleşme ve İnanç İkileminde Modern Birey ve Toplum. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 172-202.
• Pérez Navarro, J. M., & Martínez Guerra, X. (2020). Personality, cognition, and morbidity in the understanding of paranormal belief. PsyCh journal, 9(1), 118-131.
• Pharino, C., & Pearce, P. (2020). Paranormal Tourism Planning: Stakeholder Views on Development in South East Asia. Tourism Planning & Development, 17(3), 313-334.
• Pharino, C., Pearce, P., & Pryce, J. (2018). Paranormal Tourism: Assessing Tourists' Onsite Experiences. Tourism Management Perspectives, 28, 20-28.
• Sözcü Gazetesi (2017). Türkiye'de yaşanmış tüyler ürpertici hikayeler. Erişilen Adres (20.02.2024): https://www.sozcu.com.tr/turkiyede-yasanmis-tuyler-urpertici-hikayeler-2-wp1749342
• Statista (2024). Paranormal beliefs in Britain, by age 2017. Accessed Address (10.04.2024): https://www.statista.com/statistics/935178/paranormal-beliefs-in-britain/ Şenyurt, S. Y. (1988). Girnavaz Kazıları Işığında Geç Assur Devri Düğme Dipli Vazoları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 32(1-2), 281-291.
• Şimşek, B. (2019). İlk Dönem İslam Tarihinde Nusaybin ve Akademisi. Kahramanmaraş: SAMER. T24 (2017). 'Dabbe Zehr-i Cin' Filmini İzleyenler Bursa'ya Akın Etti; Mahalle Sakinleri İsyanda. Erişilen Adres (07.03.2024): https://t24.com.tr/haber/dabbe-zehr-i-cin-filmini-izleyenler-bursaya-akin-etti-mahalle-sakinleri-isyanda,385419
• Thompson, R. C. (2008). Entertaining Ghosts: Gettysburg Ghost Tours and The Performance of Belief (Master Thesis). University of Maryland, College Park.
• Tobacyk, J., & Milford, G. (1983). Belief in Paranormal Phenomena: Assessment Instrument Development and Implications for Personality Functioning. Journal of Personality and Social Psychology, 44(5), 1029.
• Tokuş, Ö. (2018). Fethinden Selçuklulara Kadar Nusaybin. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 167-201.
• Topuz, İ. & İnanç, K. P. (2012). Gençlerde Normatif, Popüler ve Paranormal İnançlar Üzerine Bir Araştırma: SDÜ Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (29), 13-40.
• Uysal, B. (2006). Tell Minar ve Giremira, Nusaybin Bölgesi'nde Yer Alan İki Ninive 5 Merkezi. Belleten, 70(259), 803-820.
• Uysal, B. (2007). Ninive 5 Kültürü’nün Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Yayılımı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 49-62.
• Vos, A. (2017). Making Sense of the Paranormal: A Platonic Context for Research Methods. O. Jenzen & S. R. Munt (Eds). “in” The Ashgate Research Companion to Paranormal Cultures (pp. 139-148). Farnham, İngiltere: Ashgate.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2016). Mardin İlindeki Alternatif Turizm Potansiyellerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Üzerine Araştırmalar (Yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.