Futbolda Nefretin Anatomisi: Türk Spor Basınında Nefret Dili

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 21, 25.07.2018

Hakan Katırcı Kadir Çalışkan Arif Yüce Ümit Can Büyükakgül

Öz

Günümüz dünyasında sporda rekabetin yoğun bir biçimde yaşanması ve sonuç odaklı düşüncenin giderek yaygınlaşması sebebiyle, sporun barışçıl ve bütünleştirici fonksiyonu unutulmakta, kutuplaştırıcı davranışlar sıklıkla sporun farklı paydaşları tarafından sergilenmektedir. Sporun, olimpik felsefenin sunduğu barışçıl ve saygıya dayalı anlayışı korumakta zorlandığı, özellikle bir endüstri haline dönüşen futbol dünyasına, dışarıdan enjekte edilen en önemli unsurlardan birinin ‘şiddete zemin hazırlayan’ ‘nefret’ olduğunu ifade etmek mümkündür. Saha olayları ve tribün çatışmaları bir yana; gazete, dergi, televizyon ve sosyal medya aracılığıyla taraflar, yaşanan gerilimi nefret boyutuna taşıyacak şekillerde dile getirebilmektedirler. Bu çalışmada, spor medyasının ana unsurlarından biri olan gazetelerde yayımlanan köşe yazılarının, nefret unsuru ile olan ilişkisi incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, spor gazetelerindeki köşe yazarlarının, spor müsabakaları öncesi ve sonrasında kaleme aldıkları yazılar ele alınmıştır. Doküman incelemesi yoluyla elde edilen veriler, içerik analizi ve söylem analizi yöntemiyle çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak spor medyasında söz sahibi köşe yazarlarına ait söylemlerin önemli bir kısmında, şiddet ve nefret içerikli metaforların yer aldığı, ayrıca suçlama, aşağılama, alay etme, önemsememe ve yok sayma gibi nefrete zemin hazırlayabilecek unsurların sıklıkla kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nefret Söylemi, Medya, Futbol, Spor Köşe Yazıları

ANATOMY OF HATRED IN FOOTBALL: LANGUAGE OF HATRED IN TURKISH SPORTS PRESS

Öz

Because of the intense competition of spore competition in today's world and the increasing focus of outcome-oriented thinking, the peaceful and integrative function of sport is forgotten, and polarizing behaviours are often exhibited by different stakeholders. It is possible to say that one of the most important elements injected from the outside is the 'hatred' that creates a 'ground for violence', especially in the football world, which has become difficult to maintain its peaceful and respectful understanding of Olympic philosophy. Apart from field events and grandstand clashes; Through newspapers, magazines, television and social media, the parties can express the tensions in the form of hate. In this study, the relationship between hate articles and articles published in newspapers, one of the main elements of sports media, is examined. To this end, the authors of the sports newspapers have been writing articles that they received before and after the sporting events. The data obtained through the document examination were analysed and interpreted by content analysis and discourse analysis. As a result, it has been determined that in the sports media, a significant part of the discourse of loyal columnists is frequently used for violence and hateful metaphors, as well as elements that can provide grounds for hatred such as blame, humiliation, mockery, ignorance and ignorance.

Anahtar Kelimeler

Hate Speech, Media, Football, Sports article

Kaynakça

• Aksoy, M. (2016). Barış ve çatışma dilinin spor kanallarının haberlerinde kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Alabarces, P. (1999). Post-modern times: Identities and violence in Argentine football. Armstrong, G. and Giulianotti, R. (Eds.). Football cultures and identities. London: Palgrave Macmillan. Alğan, C. ve Şensever, L. (2010). Ulusal basında nefret suçları: 10 yıl, 10 örnek. İstanbul: Sosyal Değişim Derneği Yayınları. Aljazeera. Erişim tarihi: 24.01.2018. http://www.aljazeera.com.tr/haber/108-yillik-derbi-galatasaray-fenerbahce Anderson, C. A. ve Bushman, B. J. (2002). The effects of media violence on society. Science, 295(5564), 2377-2379. Ayan, S. (2006). Şiddet ve fanatizm. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 191-209. Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi. Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Bulgu, N. (2005). Sporda şiddet ve alt-kültür. Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 229-250. Cohen, J. A. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 46, 20-37. Çaycı, B. (2016). Medyada gerçekliğin inşası ve toplumsal denetim. Akdeniz İletişim Dergisi, 25, 84-96. Demir, M. (2013). 2012 süper kupa finalinin televizyonlardaki yansıması, söylemlerin nefret algısı oluşturma bağlamında değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi, 56, 231-254. Demir, M. ve Talimciler, A. (2014). Sosyal medyada futbol ve nefret söylemi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2(5), 249-279. Erdoğan, İ. (2013). Dördüncü güç medyadan beşinci güç internete: Demokratik bir dönüşüm mü yaşanıyor? Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(1), 176-191. Erol, C. (2012). Yeni medyada nefret söylemi ve fanatizm: Video paylaşım sitelerinde nefret söylemi analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul. Fleiss, J. L. (1971). Measuring nominal scale agreement among many raters. Psychological Bulletin, 7, 378-382. Fişekçioğlu, İ. B., Özdağ, S., Duman, S. ve Atalay, A. (2010). Futbolda şiddet ve yasal karşı tedbirler. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 12-27. Forrest, D., Simmons, R. & Szymanski, S. (2004). Broadcasting, attendance and the inefficiency of cartels. Review of Industrial Organization, 24, 243-265. Gordis, L. (2014). Epidemology Fifth Edition. Elsevier Saunders Inc, 107-10. Gülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-111. Hutchins, B. (1997). Mediated violence: The case of state of origin rugby league. Sporting Traditions, 13(2), 19-39. Hürriyet. Erişim tarihi: 22.01.2018. http://www.hurriyet.com.tr/drogbadan-irkciliga-tokat-gibi-cevap-23270080 İlhan, E. ve Çimen, Z. (2011). Spor alanlarında şiddet ve spor medyasının etkileri: spor yazarlarının algıları. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 224-234. İpek, V. (2008). Fenerbahçeli, Galatasaraylı ve Beşiktaşlı olmak: “Üç büyükler” arasındaki kutuplaşma. İletişim Kavram ve Araştırma Dergisi, 26, 441-448. Karaküçük, S. ve Yenel, İ. F. (1999). Spor köşe yazarlarının okuyucuya yansıttığı görüşlerin bir analizi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 55-62. Kian, E. M. K., (2007). Gender in sports writing by the print media: An exploratory examination of writers’ experiences and attitudes. The Smart Journal, 4(1), 5-26. Landis, J. R. & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174. Medyatava. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017. http://www.medyatava.com/tiraj Mil, H. İ. ve Şanlı, S. (2015). Sporda şiddet ve medya etkisi: bir maçın analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 231-247. Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage. Neuendorf, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage. Oxford Living Dictionaries. Erişim tarihi: 24.01.2018. https://en.oxforddictionaries.com/definition/derby Özsoy, S. (2007). Türk spor medyasında etik. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(9), 45-64. Özsoy, S. (2011). Spor gazetelerinin başlıklarında militarist ve şiddet içerikli metaforlar. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1, 88-114. Özsoy, S. ve Yıldız, K. (2013). Türkiye’deki spor basınında nefret söylemi. International Journal Social Science Research, 2(2), 46-60. Sabahçı, B. (2018). Spor haberlerinde nefret ve ayrımcı söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr ve www.fotospor.com Haber Sitesi Örneği. Global Media Journal TR Edition, 8 (16), 186-203. Simmons, R. & Forrest, D. (2005). New issues in attendance demand: The case of the English football league. Lancaster University Management School Working Paper, 004, Lancaster, UK. Starks, H. & Trinidad, S.A. (2007). Choose Your Method: A Comparison of Phenomenology, Discourse Analysis and Grounded Theory. Qualitative Health Research, 17(10), 1372-1380. Strauss, A. L. & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage. Sunar, B. (2014). Foreign football players in Turkey: A case of “love speech”. European Journal of Research on Social Studies, 1 (Special Issue 1), 151-155. Şahan, H. ve Çınar, V. (2004). Kitle iletişim araçlarının spor kamuoyu üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 313-321. Talimciler, A. (2003). Türkiye’de futbol fanatizmi ve medya ilişkisi: Fanatik ve Fotomaç gazeteleri örneğinden hareketle Türkiye futbol medyası. (1.bs.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Tuncay, E. (2017). Medyada nefret söylemi: Ankara patlaması örneği. Marmara İletişim Dergisi, 27, 41-62. Türk Dil Kurumu (2017). Erişim tarihi: 04.11.2017. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5a65f701364690.84046480 Ulus, S. (2013). Bir derbi cinayetinin ardından: Futbolda şiddetin Türk basınında temsili üzerine. Global Media Journal: Turkish Edition, 4(7), 187-213. Uzun, R. (2004). Türkiye’de spor basınının etik anlayışı. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 19, 1-20. Ünsal, B. ve Ramazanoğlu, F. (2013). Spor medyasının toplum üzerindeki sosyolojik etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 36-46. Van Houtum, H. & Van Dam, F. (2002). Topophilia or Topoporno? Patriotic place attachment in international football derbies. International Social Science Review, 3(2), 231-248. Yanık, A. (2017). Sosyal medyada yükselen nefret söyleminin temelleri. Global Media Journal TR Edition, 8(15), 364-383. Yazıcı, T. (2016). Yeni medyanın nefret dili: Suriyeli mültecilerle ilgili ekşi sözlük örneği. Global Media Journal TR Edition, 7(13), 115-136. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Young, K. & Smith, M. D. (1988). Mass media treatment of violence in sports and its effects. Current Psychology, 7(4), 298-311. Zorba, E., Mutlu, T. O. ve Bayrakdar, A. (2017). An evaluation of Turkish police officer’s view on violence in football and hooliganism. The Online Journal of Recreation and Sport, 6(4), 1-12.