Eskişehir’e Seyahat Eden Yerli Turistlerin Çibörek Tüketim Güdülerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 52 - 70, 25.02.2020

Begüm Ilbay

https://doi.org/10.5281/zenodo.3688767

Öz

Bu araştırmanın amacı Eskişehir’e seyahat eden yerli turistlerin seyahatleri sırasında çibörek tüketimlerini etkileyen güdülerin ortaya çıkarılması ve bu güdüleri etkileyen değişkenlerin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Eskişehir’deki beş çibörek işletmesine gelen yerli turistlerden yüz yüze anket toplanmıştır. Toplam 269 yerli turistten veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilere göre Eskişehir’e seyahat eden yerli turistlerin çibörek tüketimlerini etkileyen güdüler dört faktör altında toplanmaktadır. Bu dört güdü “deneyim güdüsü”, “bireylerarası iletişim güdüsü”, “psikolojik rahatlama güdüsü” ve “öğrenme güdüsü” şeklinde isimlendirilmiştir. Yapılan farklılık analizleri sonucunda, yerli turistlerin güdüleri ile cinsiyetleri ve Eskişehir’e seyahat etme sayıları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır. Demografik değişkenlerden bir diğeri olan “çibörek hakkındaki bilgi düzeyi” ile “bireylerarası iletişim” ve “öğrenme” güdüleri arasında da istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara rastlanmamışken; bu değişken ile “deneyim” ve “psikolojik rahatlama” güdüleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Bu sonuca göre çibörek hakkında tanıdıkları aracılığı ile bilgi sahibi olanlar hiçbir bilgisi olmayanlara göre çiböreği deneyimlemeyi ve psikolojik rahatlamayı daha fazla önemsemektedirler. Araştırma sonucunda ortaya çıkan çibörek tüketim güdüleri, alanyazındaki diğer araştırma sonuçları ile karşılaştırılarak tartışılmış ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Seyahat güdüleri, Yöresel Lezzet,, Yerli Turist, Eskişehir, Çibörek

Determination of “Çibörek” Consumption Motives of Domestic Tourists Traveling to Eskişehir

Öz

The purpose of this research is to determine the motives affecting çibörek consumption during the travels of domestic tourists traveling to Eskisehir and to examine the variables affecting these motives. For this purpose, a face-to-face survey was collected from domestic tourists who came to five çibörek enterprises in Eskisehir. Data was obtained from a total of 269 domestic tourists. According to the data obtained, the motives affecting the consumption of çibörek of domestic tourists traveling to Eskisehir are gathered under four factors. These four motives are named as “experience“, “interpersonal communication”, “psychological relief“ and “learning”. As a result of the differences analysis, there were no statistically significant differences between the motives and sex of domestic tourists and the number of trips to Eskisehir. While there were no statistically significant differences between the “level of knowledge about çibörek” which is another demographic variable, and the “interpersonal communication” and the “learning” motives; statistically significant differences were found between this variable and the “experience” and “psychological relief” motives. According to this conclusion, those who have knowledge about çibörek through their acquaintances are more interested in experiencing çibörek and psychological relief than those who do not have any knowledge. Çibörek consumption motives of domestic tourists that emerged a result of the research were discussed by comparing with other research results for local foods consumption motives in the literature and suggestions were presented for the practitioners.

Anahtar Kelimeler

Travel Motivations, Local Food, Domestic Tourist, Eskişehir, Çibörek

Kaynakça

• Alpar, R. (2010). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinde uygulamalı istatistik ve geçerlilik-güvenirlilik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Au, N. ve Law, R. (2002). Categorical classification of tourism dining. Annals of Tourism Research, 29 (3), 819-833.
• Baloğlu, S. ve Uysal, M. (1996). Market segments of push and pull motivations: a canonical correlation approach. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 8(3), 32-38.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cha, S., McCleary, K. W. ve Uysal, M. (1995). Travel motivations of Japanese overseas travelers: A factor-cluster segmentation approach. Journal of Travel Research, 34(1), 33-39.
• Crompton, J.L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6 (4), 408-424.
• Crompton, J. L. ve McKay, S. L. (1997). Motives of visitors attending festival events. Annals of Tourism Research, 24(2), 425-439.
• Çevik, S. ve Yıldırım Saçılık, M. (2018). Gastronomik kimliğin oluşmasında kültürlerarası etkileşimin rolü: Eskişehir örneği. II. Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Kongresi, 07/11/2018-11/11/2018. Türkiye: Şanlıurfa.
• Dann, G. (1977). Anomie, ego-enhancement and tourism. Annals of tourism research, 4 (4), 184-194.
• Demirci, B., Timur, B., Yılmazdoğan, C. ve Oğuz, Y.E. (2015). Yerli turistlerin yöresel yemek tüketimi motivasyonlarının gelecek niyetleri üzerine etkisi: Eskişehir örneği. 1. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Sempozyumu / 19-21 Kasım 2015. Kastamonu.
• Dündar Arıkan, A. (2017). Eskişehir’deki yiyecek içecek işletmelerinin menülerinde Eskişehir mutfağının yeri. Journal of Human Sciences, 14 (2), 2061-2077.
• Enteleca Research & Consultancy, (2000). Tourist’s attitudes towards regional and local food. The ministry of agriculture, fisheries and food, and the countryside agency by enteleca research and consultancy ltd.
• Fields, K. (2002). Demand for the gastronomy tourism product: motivational factors. Tourism and Gastronomy. (Eds: Hjalager, A. ve Richards, G). London: Routledge. 37-50.
• Fodness, D. (1994). Measuring tourist motivation. Annals of Tourism Research, 21 (3), 555-581.
• Frochot, I. (2003). An analysis of regional positioning and ıts associated food ımages in french tourism regional brochures. Journal of Travel & Tourism Marketing, 14 (3-4), 77-96.
• Getz, D., (2000). Explore wine tourism: Management, development and destinations. New York: Cognizant Communication Corporation.
• Goossens, C. (2000). Tourism information and pleasure motivation. Annals of Tourism Research, 27 (2), 301-321.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R. ve Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis with readings. New York: Macmillan.
• Hall, C.M. ve Sharples, L. (2003). The consumption of experiences or the experience of consumption?: An introduction to the tourism of taste. Food tourism around the world: Development, management and markets. (Eds.: C.M., Hall, L. Sharples, R. Mitchell, N. Macionis, B. Cambourne). Birleşik Krallık: Routledge.
• Honkanen, P. ve Frewer, L. (2009). Russian consumers’ motives for food choice. Appetit, 52, 363-371.
• Hudman, L. E. (1986). The travelers perception of the role of food and eating in the tourist industry. In The Impact of Catering and Cuisine upon Tourism. Proceedings of 36th AIEST Congress, Montreux: AIEST.
• Iso-Ahola, S. E. (1982). Toward a social psychological theory of tourism motivation: A rejoinder. Annals of tourism research, 9 (2), 256-262.
• Jang, S. ve Cai, L. A. (2002). Travel motivations and destination choice: A study of British outbound market. Journal of Travel & Tourism Marketing, 13 (3), 111-133.
• Jones, A. ve Jenkins, I. (2002). A Taste of Wales – Blas Ar Gymru’: Institutional malaise in promoting Welsh food tourism products. Tourism and Gastronomy. (Ed: Hjalager, A. ve Richards, G). Birleşik Krallık: Routledge.
• Kaşlı, M., Cankül, D., Köz, E.N. ve Ekici, A. (2015). Gastronomik miras ve sürdürülebilirlik: Eskişehir örneği. Eko-Gastronomi Dergisi, 1 (2), 27-46.
• Kesici, M. (2012). Kırsal turizme olan talepte yöresel yiyecek ve içecek kültürünün rolü. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (23), 33-37.
• Kim, Y.G., Eves, A. ve Scarles, C. (2009). Building a model of local food consumption on trips and holidays: A grounded theory approach. International Journal of Hospitality Management, 28, 423-431.
• Kim, Y. H., Goh, B.K. ve Yuan, J.J. (2010). Development of a Multi-Dimensional Scale for Measuring Food Tourist Motivations. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 11(1), 56-71.
• Kim, Y. G. ve Eves, A. (2012). Construction and validation of a scale to measure tourist motivation to consume local food. Tourism Management, 33 (6), 1458-1467.
• Kivela, J. ve Crotts, J.C. (2005). Gastronomy tourism: A meaningful travel market segment. Journal of Culinary Science & Technology, 4 (2-3), 39-55.
• Kivela, J. ve Crotts, J.C. (2006) Tourism and gastronomy: Gastronomy’s influence on how tourists experience a destination. Journal of Hospitality and Tourism Research. 30 (3), 354–377.
• Klenosky, D. B. (2002). The “pull” of tourism destination: A means-end investigation.
• Journal of Travel Research, 40 (4), 385–395.
• Kodaş, D. ve Özel, Ç.H. (2016). Yerli ziyaretçilerin yerel yiyecek tüketim güdülerinin belirlenmesi: Beypazarı örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1), 83-96.
• Korsgaard, C.M. (1986). Aristotle on function and virtue. History of Philosophy Quarterly, 3 (3), 259-279.
• Kozak, M. (2015). Bilimsel araştırma: Tasarım, yazım ve yayım teknikleri (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mak, A.H.N., Lumbers, M., Eves, A. ve Chang, R.C.Y. (2012). Factors influencing tourist food consumption. International Journal of Hospitality Management, (31), 928-936.
• Mansfeld, Y. (1992). From motivation to actual travel. Annals of tourism research, 19(3), 399-419.
• Moutinho, L. (1987). Consumer behavior in tourism. European Journal of Marketing, 21(10), 5-44.
• Nummedal, M. ve Hall, M. (2006). Local food and tourism: An investigation of the New Zealand South Island’s bed and breakfast section’s use and perception of local food. Tourism Review International, (9), 365–378.
• Odabaşı Y. ve Barış, G. (2005). Tüketici Davranışı. (5.Baskı). İstanbul: MediaCat.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistikselveri analizi (5. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özdemir, B. ve Kınay, F. (2004). Yabancı ziyaretçilerin Türk mutfağına ilişkin görüşleri: Antalya’yı ziyaret eden Alman ve Rus turistler üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 5-28.
• Özden, H. (2014). Kırım Türklerinin meşhur yemeği: Çibörek. Bizim Ahıska, 34, 34-35.
• Özel, Ç.H. (2010). Güdülere dayalı yerli turist tipolojisinin belirlenmesi: İç turizm pazarına yönelik bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Pearce, P. L., & Lee, U. I. (2005). Developing the travel career approach to tourist motivation. Journal of Travel Research, 43(3), 226-237.
• Pendergast, D. (2006). Tourist gut reaction: Food safety and hygiene issues. Tourism in turbulent times: Towards safe experiences for visitors. (Eds.: J. Wilks, D. Pendergast ve P. Leggat). ABD: Taylor & Francis.
• Pett, M.A., Lackey, N.R. ve Sullivan, J.J. (2003). Making sense of factor analysis. Sage Pres.
• Plummer, R., Telfer, D., Hashimoto, A. ve Summers, R. (2005). Beer tourism in Canada along the Waterloo-Wellington Ale trail. Tourism Management, 26 (3), 447–458.
• Ryu, K. ve Jang, S. (2006). Intention to experience local cuisine in a travel destination: the modified theory of reasonable action. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30 (4), 507–516.
• Quan, S. ve Wang, N. (2004). Towards a structural model of the tourist experience: An illustration from food experiences in tourism. Tourism Management, 25, 297-305.
• Saldamlı, A. (2016). Bilimsel araştırma ve sunum teknikleri (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Saruhan, Ş.C. ve Özdemirci, A. (2011). Bilim, felsefe ve metodoloji (2. Baskı). İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Sırakaya, E., Uysal, M. ve Yoshioka, C.F. (2003). Segmenting the japanese tour market to turkey. Journal of Travel Research, 41, 293-304.
• Sims, R. (2009). Food, place and authenticity: Local food and the sustainable tourism experience. Journal of Sustainable Tourism, 17 (3), 321-33.
• Smith, S. ve Costello, C. (2009). Segmenting visitors to a culinary event: Motivations, travel behavior, and expenditures. Journal of Hospitality Marketing &Managment, 18, 44-67.
• Sparks, B. (2007). Planning a wine tourism vacation? Factors that help to predict tourist behavioural intentions. Tourism Management, 28(5), 1180-1192.
• Steptoe, A., Pollard, T. M. ve Wardle, J. (1995). Development of a measure of the motives underlying the selection of food: The food choice questionnaire. Appetite, 25, 183-196.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2018). Yöresel mutfak motivasyon unsurlarının destinasyonu tekrar tercih etme ve başkalarına önerme üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (4), 149-172.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. Baskı). New Jersey: Pearson Education Inc.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (3. Baskı). Ankara: Nobel.
• Thilmany, D., Bond, C.A. ve Bond, J.K. (2008). Going local: Exploring consumer behavior and motivations for direct food purchases. American Journal of Agricultural Economics, 5, 1303-1309.
• Turnbull, D. R. ve Uysal, M. (1995). An exploratory study of German visitors to the Caribbean: Push and pull motivations. Journal of Travel & Tourism Marketing, 4(2), 85-92.
• Yuan, S. ve McDonald, C. (1990). Motivational determinants of international pleasure time. Journal of Travel Research, 24 (1), 42–44.
• Zepeda, L. ve Li, J. (2006). Who buys local food?. Journal of Food Distribution Research, 37 (3), 5-15.
• https://www.tursab.org.tr/dosya/12302/tursab-gastronomi-turizmi raporu_12302_3531549.pdf Erişim tarihi: 10.08.2019
• https://eskisehir.ktb.gov.tr/ Erişim tarihi: 10.08.2019
• https://turkpatent.gov.tr Erişim Tarihi: 09.08.2019