Kullanıcı Potansiyeline Bağlı Koruma Statüsündeki Mavi Yıldız Çiçeğinin Sürdürülebilirliğine Yönelik Trabzon Kadıralak Yaylasında Yürüyüş Rotalarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 48 - 66, 29.02.2024

Fatih Bektaş , Buket Özdemir Işık , Yaşar Selçuk Erbaş , Emre Bahar , Sabiha Kaya

https://doi.org/10.53353/atrss.1344133

Öz

Taşıma kapasitesi turizm açısından değerlendirildiğinde, turistlerin gezdikleri bölgelerdeki yörenin sosyo- kültürel, tarihi, doğal ve ekonomik kaynak değerlerini koruması ile alanın taşıyabileceği en fazla turist sayısını ifade etmektedir.
Çalışma turizm potansiyeli yüksek olan Trabzon Kadıralak yaylası’nın ziyaretçi isteğine bağlı kullanıcı yoğunluğuna göre alternatif yürüyüş rotalarının planlanmasıdır. Alan endemik bitki türlerinden olan Scilla siberica (Mavi Yıldız Çiçeği) bitkisinin Türkiye’de yayılış gösteren bölgelerindendir. IUCN tehlike sınıfları kategorisinde CR (Çok tehlikede) grup içerisindedir. Alanın çiçeklenme durumuna göre yürüyüş rotaları harita üzerinde sayısallaştırılmıştır. Alanda kullanım amacına göre 3 yürüyüş rotası önerilmiştir. Rotaların çeşitliliği kullanıcının istediği etkinlik türüne göre farklılık göstermektedir. Kullanıcı yapmak istediği etkinliği gerçekleştirdikten sonra, belirlenen çıkış noktalarından alanı terk edebilecektir. Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen bu çalışmada sonuç olarak, turizm potansiyeli yüksek ve belirli bir koruma statüsüne sahip olan kırsal bölgelerin sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Scilla Siberica, taşıma kapasitesi, sürdürülebilir turizm, Kadıralak yaylası

Destekleyen Kurum

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı

Proje Numarası

TR90/22/TD-YOİ/0003

Teşekkür

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı 'na teşekkür ederiz.

Determination of Trekking Routes in Trabzon Kadıralak Plateau for the Sustainability of the Blue Star Flower with Protection Status Depending on User Potential

Öz

In terms of tourism, carrying capacity refers to the maximum number of tourists the area can carry while preserving the socio-cultural, historical, natural and economic resource values of the region.
The study is the planning of alternative walking routes according to the user density depending on visitor demand of Trabzon Kadıralak Plateau, which has a high tourism potential. It is one of the regions where Scilla siberica (Blue Star Flower), an endemic plant species, is distributed in Turkey. It is in the CR group in the IUCN danger category. Walking routes were digitized on the map according to the flowering status of the area. According to the intended use of area, 3 walking routes are proposed. The diversity of routes varies according to the type of activity the user wants. The user will be able to leave the exit points after completing the activity they want to do.This study, supported by the Eastern Black Sea Development Agency, aims to ensure the sustainability of rural areas with high tourism potential.

Anahtar Kelimeler

Scilla Siberica, carrying capacity, sustainable tourism, Kadıralak plateau

Proje Numarası

TR90/22/TD-YOİ/0003

Kaynakça

• Aklıbaşında, M., Bulut, Y. & Külekçi, E. A. (2012). Aladağlar’da (Kayseri-Yahyalı) yetişen doğal bitkilerin flora turizmi açısından değerlendirilmesi. KSÜ. Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 8-15.
• Atanur, G., Şahin, Ş., Müftüoğlu, V., & Demirel, Ö. (2019). Visitor carrying capacity for recreation trekking routes in protected sites: Uludağ National Park Sample. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 2(1), 122-136.
• Bolton, M. (1997). Loving them and leaving them: wildlife and ecotourism. In: Bolton, M. (Eds.). Conservation and the use of wildlife resources (pp. 231-249). Dordrecht: Springer.
• Daşcı, M &, Çomaklı, B. (2006). Yaylacılık ve tarımsal açıdan önemi, Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 37 (2), 275-280, ISSN: 1300-9036.
• Ekkekakis, P., Backhouse, S., Gray, C., & Lind, E. (2008). Walking is popular among adults but is it pleasant? A framework for clarifying the link between walking and affect as illustrated in two studies, Psychology of Sport and Exercise, 9, 246–264.
• Erdemir, B. (2018). Sürdürülebilir turizm kapsamında destinasyonların fiziksel ve psikolojik taşıma kapasitesi analizi: Pamukkale Hierapolis Ören Yeri Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi.
• Erken, K., Parlak, S. & Yılmaz, M. (2022). Endemik taksonların korunması ve tür koruma eylem planları. Ağaç ve Orman, 3(1), 33-46.
• Fakeye, P. C. & Crompton, J. L. (1991). Image differences between prospective first-time and repeat visitors to the Lower Rio Grande Valley. Journal of Travel Research, 30 (2): 3-13.
• Forsyth, A., Oakes, J., Lee, B., & Schmitz, K. (2009). The built environment, walking, and physical activity: Is the environment more important to some people than others?, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 14(1), 42–49.
• Garrod, B. (2009). Understanding the relationship between tourism destination ımagery and tourist photograph, Journal of Travel Research, 47(3), 346-358.
• Görmüş, S., Atmış, E., Özkazanç, N. K., Günşen, H. B. & Artar, M. (2016). Ekorota Bartın: doğal ve kültürel koridorların haritalanması, TR81/15/Yöresel/ 0069, 138s., ISBN: 978-605-9895-12-5, Bartın.
• Gürsoy, Y. (2018). Giresun’da yürüyüş rotasının çeşitlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37).
• Hahinan, N.V., Galai, E.I., Aliaskarov, D.T., Tokpanov, Y.A., & Inkarova, Zh. (2022). Ecological tourism development in the National Parks of Bekarus. GeoJournal of Tourism and Geosites, 44(4), 1216–1221. https://doi.org/10.30892/gtg.44405-937.
• Haldrup, M., & Larsen, J. (2003). The Family Gaze. Tourist Studies, 3 (1): 23-45.
• Karaköse, M., & Terzioğlu, S. (2019). Flora and botanic tourism potential of Yaralıgöz (Kastamonu) education and observation forest. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 19(1), 116-136.
• Kızılırmak, İ. (2006). Türkiye’de düzenlenen yerel etkinliklerin turistik çekicilik olarak kullanılmasına yönelik bir inceleme. Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 15/ 181196s.
• Kiper, P. & Işın, B., (1992). Doğu Karadeniz yaylaları planlama yaklaşımı, Doğu Karadeniz Turizmi Konferans-Workshop (22-25 Haziran 1992), Trabzon.
• Kouchner, F., & Lyard, J. P. (2001). Developing walking holidays in rural areas. Guide on how to design and implement a walking holiday project. Retrieved April 25, 2022, from https://enrd.ec.europa.eu/sites/default/files/leaderii_dossiers_ tourism_walking-holidays.pdf
• Küçükaslan, N. (2007). Özel ilgi turizmi, Bursa: Ekin Yayınevi
• Larsen, J. (2004) (Dis)connecting tourism and photography: corporeal travel and imaginative travel. journeys. International Journal of Travel and Travel Writing 5(2), 19-42.
• Lee, T. H., Jan, F. H., & Huang, G. W. (2015). The influence of recreation experiences on environmentally responsible behavior: The case of Liuqiu Island, Taiwan. Journal of Sustainable tourism, 23(6), 947-967.
• Leyden, K. M. (2003). Social capital and the built environment: The importance of walkable neighborhoods, American Journal of Public Health, 93(9), 1546–1551.
• Lu, W., Linjie, Z., Chengcai, T., & Zhizhong, N. (2022). Spatial and temporal distribution characteristics of flower-viewing tourism and its influencing factors in China. Journal of Resources and Ecology, 13(4), 746-758.
• MacKay, K. J. & Fesenmaier, D. R. (1997). Pictorial element of destination in ımage formation.Annals of Tourism Research. 24 (3): 537-65.
• Markwell, K. W. (1997). Dimensions of photography in a nature- based tour. Annals of Tourism Research, 24 (1), 131-55.
• Melnyk A. (2016). Classification of mountain landscape of Ukrainian Carpathians and the prospects of developing walking tourism in the region, Journal of Education, Health and Sport, 6(2), 316-324.
• Milojković, D., Nikolić, M., & Milojković, K. (2023). The Development of countryside walking tourism in the time of the post-covid crisis. Economics of Agriculture, 70(1), 131-144.
• Molgo & Etfi. (2021). The European market potential for walking tourism. Retrieved May 2, 2022, from CBI Ministry of Foreign Affairs: https://www.cbi.eu/ market-information/tourism/walking-tourism/market-potential
• Nepal, S. (2005). Tourism and remote mountain settlements: Spatial and temporal development of tourist infrastructure in the Mt Everest Region, Nepal, Tourism Geographies, 7(2), 205-227.
• Nyaupane, G., Lew A. & Tatsugawa K. (2014). “Perceptions of trekking tourism and social and environmental change in Nepal’s Himalayas”, Tourism Geographies, 16(3), 415-437.
• Oktay, K., İşlek, E. & Yaşar, U. (2016). Kastamonu’da doğa turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9(2),47-54
• Özen, F. (2006). Türkiye’de tükenme tehlikesinde olan bir türün otekolojisi: Amsonia orientalis Decne. (Apocynaceae), BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi, 8(1), 4-9.
• Simeoni, F. & De Crescenzo, V. (2019). Walking tourism: opportunities and threats for sustainable development. The Case of the ‘Va’Sentiero’Project. In 22nd International Conference (pp. 541-554).
• Somoza Medina, X., Lois González, R.C. & Somoza Medina, M.(2022). Walking as a cultural act and a profit for the landscape. A case study in the Iberian Peninsula. GeoJournal (2022). https://doi.org/10.1007/s10708-022-10745-x
• Swarbrooke, J. (1999). Sustainable tourism management. England: Cabi Publishing.
• Uçkun, S. (2004). İşletme ve İşletme Türleri, Turizm İşletmeleri, Editörler; Şehnaz Demirkol, Burhanettin Zengin, Değişim yayınları, İstanbul.
• Şenkul, Ç. & Kaya, S. (2017). Türkiye endemik bitkilerinin coğrafi dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi, 69, 109-120.
• Hacıoğlu, N. V & Avcıkurt, C. (2011). Turistik ürün çeşitlendirilmesi, Nobel Yayıncılık
• URL1. Erişilen Adres (11.04.2023): http://trabzon.gov.tr/kadiralak-yaylamiz-turkiyenin-223-tabiat-parki-oldu
• Urry, J. (1990). the tourist Gaze: leisure and travel in contemporary societies. London: Sage.
• Volkan, G., Seven, E., & Kaymaz, N. (2021). Determination of butterflies’ potential in tourism diversification based on a route-planning case study in Botan Valley National Park, Turkey. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 3(2), 104-123.
• Wang, C., Zhang, J., Yu, P., & Hu, H. (2018). The theory of planned behavior as a model for understanding tourists’ responsible environmental behaviors: The moderating role of environmental interpretations. Journal of Cleaner Production, 194, 425-434.
• World Tourism Organization (2019). Walking tourism – promoting regional development, executive summary, UNWTO, Madrid, DOI: https://doi.org/10.18111/9789284420520.
• Zengin, B., Ulama, Ş. & Koç, D. E. (2019). Kastamonu ilinin doğa turizmi potansiyelinin alternatif turizm kapsamında değerlendirilmesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 251-274.