Evaluation of Recreational Potential of Coastal Areas: The Case of Altınordu and Gülyalı (Ordu)

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 661 - 676, 31.07.2025

Yeliz Öztürk , Mesut Güzel , Pervin Yeşil

https://doi.org/10.53353/atrss.1636226

Öz

Coasts are important recreational areas where urban individuals spend their leisure time. Analyzing the extent to which coastal areas meet recreational needs and expectations and optimizing recreational potential are essential for quality recreation. In this context, the study aimed to determine the recreational potential of coastal areas in the Altınordu and Gülyalı districts of Ordu province. For this purpose, the Gülez method, primarily used to determine the recreational potential of forested areas, was utilized. The study concluded that the coastal area in Ordu’s city center has a "very high" recreational potential, while the recreational potential of other coastal areas is "high." The study’s findings indicate that addressing coastal deficiencies will significantly increase recreational potential. This increase means into higher-quality and more comfortable recreation opportunities for the city of Ordu and the its surrounding. The results provide guidance for coastal landscape planning and achieving a balance between protection and use. Proper planning and development of coastal areas, which are important recreational destinations in Ordu, will not only create high-quality recreation opportunities but also ensure the sustainability of the coasts.

Anahtar Kelimeler

Coastal areas , recreation , recreation potential , Gülyalı , Gülez method

Kıyı Alanlarının Rekreasyonel Potansiyelinin Değerlendirilmesi: Altınordu ve Gülyalı (Ordu) Örneği

Öz

Deniz kıyısında yer alan kentlerde kıyı alanları, kentte yaşayan bireylerin serbest zamanlarının büyük bir bölümünü geçirme eğiliminde oldukları önemli rekreasyon merkezleridir. Kıyı alanlarının bireylerin rekreasyonel ihtiyaç ve beklentilerini ne ölçüde karşılayabildiğinin analiz edilmesi ve rekreasyonel potansiyel düzeyinin optimizasyonu, kaliteli rekreasyonel aktivitelerin gerçekleştirilebilmesi için gereklidir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Ordu ili Altınordu ve Gülyalı ilçelerindeki kıyı alanlarının rekreasyon potansiyelinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda; temelde orman içindeki alanların rekreasyon potansiyelini belirlemede kullanılan Gülez yönteminden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda; Ordu kent merkezinde bulunan kıyı alanının “çok yüksek” bir rekreasyon potansiyeli taşıdığı, diğer kıyı alanlarının rekreasyonel potansiyelinin ise “yüksek” olduğu görülmüştür. Çalışmanın bulguları, kıyı alanlarındaki mevcut eksikliklerin giderilmesi durumunda, bu alanlardaki rekreasyon potansiyelinin önemli ölçüde artacağını göstermiştir. Bu artış, Ordu kenti ve bölge halkı için daha kaliteli ve konforlu rekreasyon olanağı anlamına gelmektedir. Araştırmanın sonuçları; kıyı peyzajların planlanması ve koruma-kullanma dengesinin sağlanması noktasında rehberlik etmektedir. Ordu kentindeki önemli rekreasyon noktalarından olan kıyı alanlarının doğru şekilde planlanması ve geliştirilmesi ile kaliteli rekreasyon olanağı yaratılırken aynı zamanda kıyıların sürdürülebilirliği sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kıyı alanları , rekreasyon , rekreasyon potansiyeli , Gülyalı , Gülez yöntemi

Kaynakça

• Aka, S. & Arapoğlu, M. (2020). Anxiety, Depression and Quality of Life Levels of Mothers with Children with Cerebral Palsy. Güncel Pediatri, 18(1), 114–124.
• Akdeniz, N., Batman, Z., Çelik, A., Ender, E. & Zencirkiran, M. (2020). Bursa İli Mudanya İlçesi Kıyı Şeridinin Kullanıcı İstekleri Doğrultusunda Rekreasyonel Olanaklılığının Değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(2), 307–318.
• Aktaş, D. & Kiper, T. (2023). Kentsel Yaşam Kalitesi Yeşil Alan İlişkisi: Tekirdağ İli Çorlu İlçesi Örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 439–461.
• Atabeyoğlu, Ö., Beyli, K. N. & Argan, A. (2017). Karadenizin Arkeolojik Hazinesi Kurul Kalesi Rekreasyonel Alan Potansiyeli, Ordu. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(16), 126–140.
• Ayhan, Ç. (2019). Ayazmapınarı Tabiat Parkı’nın (Bayramiç, Çanakkale) Rekreasyonel Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 219–228.
• Bekçi, B., Üçok, M. & Yilmaz, H. (2019). Determination of User Satisfaction of Rize Urban Coast Line. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 125–136.
• Belice, T., Bölükbaşı, S. & Mandıracıoğlu, A. (2021). Yaşlılarda Fiziksel İnaktivitenin Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 44–48.
• Bingül Bulut, M. B. (2023). Karaahmetli Tabiat Parkı’nın Rekreasyon Potansiyelinin Değerlendirilmesi. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 6(1), 259–271.
• Bozkurt, S. G. (2019). Gürün (Sivas) İlçesi Gökpınar Gölü ve Çevresinin Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi, 2(1), 29–39.
• Çavuş, A. & Aker, P. (2021). Turgut Özal Tabiat Parkı’nın Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 8(1), 193–212.
• Eroğlan, K., Koşugen, P. & Göktuğ, T. H. (2022). Gülez Yöntemi’ne Göre Şarlan Tabiat Parkı’nın Açıkhava Rekreasyonel Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Journal of Protected Areas Research, 1(2), 75–85.
• Gül, S. & Yılmaz, A. (2019). Samsun Şehri Kıyı Şeridinin Rekreasyon Potansiyelinin Gülez’in Açık Hava Rekreasyon Potansiyelinin Değerlendirilmesi Yöntemi ile Belirlenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17(2), 318–344.
• Gülez, S. (1990). Ormaniçi Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması İçin Geliştirilen Bir Değerlendirme Yöntemi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 40(2), 132–147.
• Holtermann, A., Hansen, J., Burr, H., Søgaard, K. & Sjøgaard, G. (2011). The Health Paradox of Occupational and Leisure-Time Physical Activity. British Journal of Sports Medicine, 46(4), 291–295.
• Işık, B. & Demirel, Ö. (2015). Determination of Coastal Areas of Recreational Activities in the City of Trabzon. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(2), 483–496.
• Kahveci, H., Hergül, Ö., Göker, P. & Çalişkan, S. (2021). Landscape Design Proposal for Recreational Use of Bilecik Pelitözü Pond Close Area. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(2), 192–201.
• Kahvecioğlu, C. & Sağlık, A. (2023). Çanakkale İl Merkezi Kıyı Kordonunun Kentsel Donatı Elemanlarının Ergonomi Kriterleri Yönünden Değerlendirilmesi. Journal of Social Humanities and Administrative Sciences, 61(61), 2402–2416.
• Kang, L., Yang, Z. & Han, F. (2021). The Impact of Urban Recreation Environment on Residents’ Happiness-based on A Case Study in China. Sustainability, 13(10), 5549.
• Komatsu, M., Obayashi, K., Tomioka, K., Morikawa, M., Jojima, N., Okamoto, N., Kurumatani, N. & Saeki, K. (2019). The Interaction Effect between Physical and Cultural Leisure Activities on the Subsequent Decline of Instrumental ADL: The Fujiwara-kyo Study. Environmental Health and Preventive Medicine, 24(1), 1–8.
• Ku, P., Stevinson, C. & Chen, L. (2012). Prospective Associations between Leisure-Time Physical Activity and Cognitive Performance among Older Adults across An 11-Year Period. Journal of Epidemiology, 22(3), 230–237.
• Lahti, J., Sabia, S., Singh‐Manoux, A., Kivimäki, M., Tatsuse, T., Yamada, M., Sekine, M. & Lallukka, T. (2016). Leisure Time Physical Activity and Subsequent Physical and Mental Health Functioning among Midlife Finnish, British and Japanese Employees: A Follow-up Study in Three Occupational Cohorts. BMJ Open, 6(1), e009788.
• Özçalık, M. & Kumru, S. N. (2019). Kapıçam Tabiat Parkı’nın Gülez Yöntemine Göre Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 3(2), 129–141.
• Özgeriş, M. & Karahan, F. (2021). Turizm Alanlarındaki Rekreasyonel Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliği ve Sakin Şehir Politikaları: Uzundere (Erzurum) Örneğinde Bir Değerlendirme. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(11–1), 103–117.
• Pekünlü, S., Sezen, I. & Özer, S. (2020). Limni Gölü Tabiat Parkının Rekreasyon Potansiyelinin Gülez Yöntemine Göre Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimlerde Gündem "Türkiye ve Doğu Karadeniz", 1-4 Temmuz, Trabzon, s. 20.
• Rüzgar, A., Koçak, H. & Demir, M. (2022). Malatya İli Turgut Özal Tabiat Parkının Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi. Journal of Architectural Sciences and Applications, 7(1), 1–25.
• Senetra, A. & Szczepańska, A. (2022). Has the COVID-19 Pandemic Led to Permanent Persistent Changes in Recreational Activity? A Case Study of A Municipal Beach. Bulletin of Geography. Socio-Economic Series, (55), 49–66.
• Sökmen, E. D. & Yener, Ş. D. (2022). Bentler Tabiat Parkı’nın Rekreasyon Potansiyelini Değerlendirmeye Yönelik Bir Çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2), 176–188.
• Surat, H. (2017). Gülez Yöntemine Göre Deriner Baraj Gölü ve Yakın Çevresi Rekreasyonel Potansiyelinin Değerlendirilmesi ve Alan Kullanım Önerilerinin Geliştirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 20(3), 247–257.
• Şimşek, D. S. & Korkut A. B. (2009). Kıyı Şeridi Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem Uygulaması: Tekirdağ Merkez İlçe Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 315–327.
• Topal, E. (2023). Kentsel Dirençlilik Üzerine Mekân Odaklı Araştırmalar. Mimarlık Bilimleri Ve Uygulamaları Dergisi, 8 (Özel Sayı), 547–566.
• TÜİK (2024). Türkiye İstatistik Kurumu – Nüfus İstatistikleri. https://www.tuik.gov.tr.
• Tülek, B. (2021). Determination of Recreation Potential with Using Gülez Method in Çankırı Kadınçayırı Natural Park Example. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(1), 227–234.
• Uzun, M. & Özcan, S. (2016). Solaklı Dere-İyidere Arasında (Trabzon/Of) Kıyı Kullanımının Zamansal Değişimi ve Sürdürülebilir Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35), 175–196.
• Xie, Y., Stewart, S., Lam, T., Viswanath, K. & Chan, S. (2014). Television Viewing Time in Hong Kong Adult Population: Associations with Body Mass Index and Obesity. Plos One, 9(1), e85440.
• Yeşil, M., Atabeyoğlu, Ö. & Yeşil, P. (2015). Karayollarının Kent İçi Trafik Gürültüsü Düzeyine Etkisi: Ordu Kent Merkezi Örneği. Turkish Journal of Forestry, 16(2), 177–182.
• Yeşil M. & Beyli N. K. (2018). Ordu-Boztepe’nin Turizm ve Rekreasyon Potansiyeli ile Boztepe’nin Kent İmajına Katkısı. Türk Tarım, Gıda, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(3), 291–298.
• Yeşil, M. (2017). Recreational Potential of Çambaşı Plateau of Ordu Province. International Educational Applied Scientific Research Journal, 2(12), 39–42.
• Yeşil, M. & Güzel, M. (2021). Ordu ili Asarkaya Kent Ormanı ve Yoroz Kent Ormanı ile Çınarsuyu Tabiat Parkı ve Ulugöl Tabiat Parkı'nın rekreasyonel potansiyel yönünden karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(3), 975–987.
• Yılmaz, H., Karaşah, B. & Erdoğan Yüksel, E. (2009). Gülez Yöntemine Göre Kafkasör Kent Ormanının Rekreasyonel Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), 53–61.
• Yulu, A., Kapan, K. & Bingül Bulut, M. B. (2021). Evaluation of the Recreational Potential of Mount Ağrı (Ararat) National Park. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 43–56.