ORTAÇAĞDA ANADOLU’NUN İDARÎ COĞRAFYASINA BAKIŞ ANADOLU’DA SELÇUKLU İDARÎ BİRİMLERİ *

Yıl 2005, , 73 - 99, 01.04.2005

Koray Özcan

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000051

Öz

Bu araştırmanın amacı, Anadolu’nun kendine özgü jeo-politik yapısı, dönemin değişken sosyal-kültürel-ekonomik koşulları, ulaşım-iletişim sistem ve teknolojileri ile Bizans-Selçuklu ikili siyasal ilişkiler ağı kapsamında biçimlendiği öngörülen Osmanlı öncesi ilk Türk siyasal birlik ve yerleşim süreci olarak tanımlanan Anadolu Selçuklu Devleti siyasal egemenlik döneminde Anadolu idarî coğrafyasının bileşenleri olarak, Selçuklu idarî birimlerinin (ya da eyaletlerinin) varlığının irdelenmesidir.Araştırmada, Selçuklu dönemi idarî birimlerinin belirlenebilmesi için vakâyî-nâme ya da kitabe veya vakfiye gibi özgün tarihi kayıtların kullanımı ve Selçuklu öncesi Anadolu idarî coğrafyasının irdelenmesi ve elde edilen bulguların haritalar üzerine aktarılmasına dayanan bir metodoloji kurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler

İdarî Coğrafya, İdarî Birimler, Selçuklu Dönemi, Anadolu

The View on the Administrative Geography of Anatolia in Medieval “The Administrative Units during Seljuk Period in Anatolia

Öz

The paper aims to determine the existence of the province or administrative units during the Seljuk period in Anatolia. It is considered that the administrative units in Seljuk period were shaped by geo-political potential of Anatolia, changeable social-culturaleconomical conditions, transportation-communication system and technologies and ByzantineSeljuk political relations.The methodology of this study for determining Seljuk administrative units is based on the examining of the original historical sources and administrative geography in Anatolia before Seljuk period and the transferring the information taken on to maps

Anahtar Kelimeler

Administrative Geography, Administrative Units, Seljuk Period, Anatolia.

Kaynakça

• Akça, F. Akçakoca (1937) Laodikya (Laodiceia): Yunanlılardan Selçukluların İnkırazına Kadar, Salih Kitapçıoğlu Basımevi, Denizli.
• Akça, F. Akçakoca (1945) Küçük Denizli Tarihi; Yunanlılardan, Osmanlılara (1434 M.-832 H.) Kadar, Salih Kitapçıoğlu Basımevi, Denizli.
• Akdağ, Mustafa (1995) Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, I, Cem Yayınları, İstanbul.
• Aksarayi (1943) Anadolu Selçuki Devletleri Tarihi, M. Nuri Gençosman (çev.), Recep Ulusoğlu Yayınevi, Ankara.
• Aksarayi (2000) Müsâmeretü’l Ahbar, Mürsel Öztürk (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Anonim Selçuk-Nâme (1952) Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi III, Feridun Nafiz Uzluk (çev.), Uzluk Yayınları, Ankara.
• Artuk, İbrahim (1960) “Abbasi, Selçuk, Artuk ve Burcu Memluklarına ait nadir sikkelerden birkaçı”, V. Türk Tarih Kongresi (12-17 Nisan 1956), 216-225.
• Artuk, İbrahim (1980) “Alâaddin Keykubad’ın meliklik devri sikkeleri”, TTK Belleteni, XLIV, 174, 265-270.
• Artuk, İbrahim-Artuk, Cevriye (1986) “Ortaçağda bazı Anadolu şehirlerine verilen unvanlar”, Türk Kültürü Araştırmaları, XXIV/2, 65-69.
• Aslanapa, Oktay (1956-1957) “Selçuk devlet adamı Mübarezeddin Ertokuş tarafından yaptırılan abideler”, İ.Ü. İslâm Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, II, 1, 97-111.
• Âşıkpaşaoğlu (1970) Aşıkpaşaoğlu Tarihi (Tevârih-i Al-i Osman), Nihal Atsız (çev.), 1001 Temel Eser, MEB Yayınları,
• Ateş, Toktamış (1982) Osmanlı Toplumunun Siyasal Yapısı (Kuruluş Dönemi), Say Yayınları, İstanbul.
• Baykara, Tuncer (1979) “Honaz şehri ve Selçuklu devrindeki önemi”, İslâm Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, VII, 3-4, 207-211.
• Baykara, Tuncer (1985) “Türkiye Selçuklularında idari birim ve bununla ilgili meseleler”, Vakıflar Dergisi, XIX, 49-60.
• Baykara, Tuncer (1989) “Selçuklular devrinde Antalya’nın idari durumu”, 3. Antalya Selçuklu Semineri (10-11 Şubat 1989), 39-41.
• Baykara, Tuncer (1997) I. Gıyâseddin Keyhüsrev (1164-1211); Gazi Şehit, TTK Yayınları, Ankara.
• Baykara, Tuncer (1998) “Selçuklular devrinde Antalya’nın idari durumu”, 5. Antalya Selçuklu Semineri, 132-137.
• Baykara, Tuncer (2000) Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş; I-Anadolu’nun İdari Taksimatı, Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Bayram, Mikail (1987) “Selçuklular zamanında Tokat yöresinde ilmi ve fikri faaliyetler”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu (2-6 Temmuz 1986), 30-36.
• Bayram, Mikail (1994) “Selçuklular zamanında Anadolu’da bazı yöreler arasındaki farklı kültürel yapılanma ve siyasi boyutları”, S.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 79-92.
• Bayram, Mikail (2001) “Uc Beyi Mehmed Bey Kimdir?”, I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi (11-13 Ekim 2000), I, 155-169.
• Bayram, Mikail (2002) “Türkiye Selçuklularında devlet yapısının şekillenmesi”, Türkler, 7, 169-175.
• Behçet, Mehmet (1930) “Sinop kitabeleri-1”, Türk Tarih Encümeni Dergisi, 4, 43-49.
• Beygu, Abdürrahim Şerif (1936) Erzurum; Tarihi, Anıtları, Kitabeleri, Bozkurt Basımevi, İstanbul.
• Bratianu, G. I. (1929) Recherches Sur Le Commerce Genois Dans La Mer Noire Au XIII. Siecle, Libraire Orientaliste, Paul Geuthner, Paris.
• Bryer, Anthony (1986) “Structure of the late Byzantine town; dioiskismos and the mesoi”, Continuity and Change in the Byzantine and Early Ottoman Society, A. Bryer-Heath Lowry (ed.), University of Birmingham&DOP Press, Birmingham, 263-279.
• Cahen, Claude (1955-1956) “Selçuki devletleri feodal devletler midir?”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, XVII, 1-4, 348-358.
• Cahen, Claude (1962) “The Turks in Iran and Anatolia before the Mongol invansion”, A History of The Crusades-The Later Crusades (1189-1311), Kenneth M. Setton (ed.), University of Pennsylvania Press, II, XIX, 661-692.
• Cahen, Claude (1968) “Ibn Sa’id sur L’Asie Mineure Seldjuqide”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, IV, 10-11, 41-50.
• Cahen, Claude (1971) “Questions d’histoire de la province de Kastamonu au XIIIe siecle”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, III, 146-158.
• Cahen, Claude (1986) “İktâ” maddesi, The Encyclopaedia of Islam, V, 1088-1091.
• Cahen, Claude (1987) “Türklerin Anadolu’ya ilk girişi (XI. yüzyılın ilk yarısı)”, Yaşar Yücel-Bahaeddin Yediyıldız (çev.), TTK Belleteni, LI, 201, 1375-1431.
• Cahen, Claude (1994) Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, Yıldız Moran (çev.), E Yayınları, İstanbul.
• Cahen, Claude (2001) The Formation of Turkey; The Seljukid Sultanate of Rum: eleventh to fourteenth century, P. M. HOLT (ed.), Pearson Education Limited Press, London.
• Cenâbî (2000) “Cenâbi’ye göre Anadolu Selçukluları”, Muharrem Kesik (çev.), İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 36, 213-259.
• Ceylan, Oğuz (1988) Sur ve Kaleleri ile Tarihte Sivas, C.Ü. Yayınları, Sivas.
• Crane, Howard (1993) “Notes on Saldjuq architectural patronage in thirteenth century Anatolia”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, XXXVI, 1-57.
• Darkot, Besim (1961) “Türkiye’nin idari coğrafyası üzerinde düşünceler”, İ.Ü. Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 12, 35-46.
• Darkot, Besim (1966) “Türkiye’de coğrafi bölgelerin teşkilinde kriterlerin araştırılması”, Şehircilik Konferansları (1963- 1964 Yaz Yarıyılı), 31-41.
• De Clavijo, Ruy Gonzales (1993) Anadolu, Orta Asya ve Timur: Timur Nezdinde Gönderilen İspanyol Sefiri Clavijo’nun Seyahat ve Sefaret İzlenimleri, Ömer Rıza Doğrul (çev.), Ses Yayınları, İstanbul.
• De Planhol, Xavier (1969) “Le cadre geographique: le pays de Laodicée-Denizli (De Laodicée A Denizli), Laodicée Du Lycos : Le Nymphée, Campagnes (1961-1963), Jean Des Gagniers-Pierre Devambez-Lilly Kahil-René Ginouves (ed.), 6, 391-413, Les Presses De L’Universite, Québec.
• Demirdal, Sait (1968) Bütünüyle Uluborlu; Monografi, Karadeniz Yayınları, İstanbul.
• Doğan, D. Mehmet (1998) Tarih ve Toplum; Toplum Yapımızın Tarihi Oluşumu, İz Yayınları, İstanbul.
• Duran, Remzi (2001) Selçuklu Devri Konya Yapı Kitabeleri (İnşa ve Tamir), TTK Yayınları, Ankara.
• Ebü’l Ferec-Ibnü’l İbri (1941) Tarihi Muhtasarüddüvel, Şerafeddin Yaltkaya (çev.), Maarif Yayınları, İstanbul.
• Erdem, İlhan (2003) “Türkiye Selçuklu-İlhanlı iktisadi, ticari ilişkileri ve sonuçları”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, XXI, 33, 49-67.
• Erdem, Tahir (1934) “Atabey medresesi”, Ün Dergisi, 1, 3, 44-48.
• Erdem, Tahir (1935) “Yenişar”, Ün Dergisi, 2, 18, 254-256.
• Erten, Süleyman Fikri (1940) Antalya Vilayeti Tarihi, Tan Matbaacılık, İstanbul.
• Erzi, Adnan Sadık (1950) “Türkiye kütüphanelerinden notlar ve vesikalar”, TTK Belleteni, XIV, 53, 85-100.
• Ferit, M.-Mesut, M. (1934) Selçuk Veziri Sahip Ata ve Oğullarının Hayat ve Eserleri, Konya Halkevi Yayınları, İstanbul.
• Gordlevski, Vladimir (1988) Anadolu Selçuklu Devleti, Azer Yaran (çev.), Onur Yayınları, Ankara.
• Göde, Kemal (1994) “Selçuklu Türkiye’si şehirlerinin özellikleri”, III. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (20-22 Mayıs 1993), 55-59.
• Gökhan, İlyas (2001) “Selçuklular zamanında Maraş Emiri Nusreddin Hasan Bey”, I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi (11-13 Ekim 2000), I, 335-345.
• Hinrichs, Cristoph (1991) “Anadolu Selçuklu paralarının üzerindeki resimler”, Aydın Ayhan (çev.), Türk Dünyası Tarih Dergisi, 57, 29-37.
• Hinz, Walther (1949) “Ortaçağ yakın şarkına ait vergi kitabeleri”, Fikret Işıltan (çev.), TTK Belleteni, XII, 49, 771-793.
• Honigmann, Ernst (1970) Bizans Devleti’nin Doğu Sınırı, Fikret Işıltan (çev.), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Hüseynof, Rauf (1981) “XI.-XII. yüzyılda Önasya’da askeri-feodalite müessesesi-uclar”, VIII. Türk Tarih Kongresi (11-15 Ekim 1976), II, 725-740.
• Ibn Bibi (1941) Anadolu Selçuki Devleti Tarihi (Farsça Muhtasar Selçuk-Nâme), M. Nuri Gençosman (çev.), Uzluk Basımevi, Ankara.
• Ibn Bibi (1996) El Evamirü'l-Ala'iye Fil Umuri'l-Ala'iye (Selçuk Nâme), Mürsel Öztürk (çev.), I-II, TTK Yayınları, Ankara.
• İlter, Fügen (1980) “Sivrihisar yöresi araştırmaları”, Anadolu (Anatolia), XIX (1975-1976), 13-49.
• Jansky, Herbert (1950) “Selçuklu sultanlarından birinci Alâaddin Keykubad’ın emniyet politikası”, 60. Doğum Yılı Münasebetiyle Zeki Velidi Togan’a Armağan, 117-126.
• Kafesoğlu, İbrahim (1972) Selçuklu Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
• Kaymaz, Nejat (1964) “Anadolu Selçuklularının inhitatında devlet mekanizmasının rolü-I”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, II, 2-3, 91-156.
• Kaymaz, Nejat (1967) “Anadolu Selçuklularının inhitatında devlet mekanizmasının rolü-II”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, III, 4-5, 23-61.
• Kaymaz, Nejat (1970) Pervane Muineddin Süleyman, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Kesik, Muharrem (2003) Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi; Sultan I. Mesud Dönemi (1116-1155), TTK Yayınları, Ankara.
• Keskin, Orhan (2001) Bütün Yönleriyle Sivrihisar, Yazıevi İletişim Yayınları, İstanbul.
• Khoniates, Niketas (1995) Historia (Ioannes ve Manuel Kommenos Devirleri), Fikret Işıltan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Kinnamos (2001) Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118-1176), Işın Demirkent (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Koca, Salim (1994) “Türkiye Selçuklu devleti hükümdarlarının aldıkları ve kullandıkları hakimiyet ve hükümdarlık sembolleri”, III. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (20-22 Mayıs 1993), 149-161.
• Koca, Salim (1995) “Türkiye Selçuklu sultanı I. İzzeddin Keykavus’un aldığı ve kullandığı hakimiyet sembolleri”, TTK Belleteni, LIX, 224, 55-74.
• Konyalı, İbrahim Hakkı (1945) Nasreddin Hoca’nın Şehri Akşehir, Numune Matbaası, İstanbul.
• Konyalı, İbrahim Hakkı (1946) Alanya (Alâiyye), Ayaydın Basımevi, İstanbul.
• Köprülü, Mehmed Fuad (1331) “Selçukiler zamanında Anadolu’da Türk medeniyeti”, Milli Tetebbular Dergisi, II, 5, 193- 232.
• Köprülü, Mehmed Fuad (1931) “Bizans müesseselerinin Osmanlı müesseselerine tesiri hakkında bazı mülâhazalar”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, 1, 165-313.
• Köprülü, Mehmed Fuad (1984) Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İş. Bşk. Yay., Ankara.
• Köprülü, Mehmed Fuad (1999) Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, TTK Yayınları, Ankara.
• Köseoğlu, Neşet (1935) “Uluborlu kitabeleri”, Ün Dergisi, 2, 13, 174-178.
• Köseoğlu, Neşet (1936) “Şarki Karaağaç kitabeleri”, Ün Dergisi, 2, 22-23-24, 324-336.
• Köseoğlu, Neşet (1937) “Eğirdir kitabeleri”, Ün Dergisi, 3, 34, 474-478.
• Köymen, Mehmet Altay (1988) “Selçuklu hükümdarı büyük Alâaddin Keykubad ve Anadolu savunması”, TTK Belleteni, LII, 205, 1539-1545.
• Köymen, Mehmet Altay (1988a) “Selçuklularda devlet”, TTK Belleteni, LI, 201, 1359-1373.
• Köymen, Mehmet Altay (1990) “Selçuklularda devlet; tarihi ve siyasi bakımlardan”, TTK Belleteni, LIV, 209, 403-415.
• Köymen, Mehmet Altay (1993), Selçuklu Devri Türk Tarihi, TTK Yayınları, Ankara.
• Kunter, Halim Baki (1942) “Kitabelerimiz”, Vakıflar Dergisi, II, 431-456.
• Laurent, Joseph (1988) “Rum (Anadolu) Sultanlığının menşei ve Bizans”, Yaşar Yücel (çev.), TTK Belleteni, LII, 202, 219- 226.
• Le Strange (1926) “Anadolu’nun tarihi coğrafyası I”, Türk Yurdu, XVIII, 2, 82-88.
• Levtchenko, Mitrofan Vasilévich (1979) Bizans, Erdoğan Berktay (çev.), Milliyet Yayınları, İstanbul.
• Lindner, Rudi Paul (1988) “A silver age in Seljuk Anatolia”, Türk Nümizmatik Derneği’nin 25. Kuruluş Yılında İbrahim Artuk’a Armağan, 267-274.
• Lloyd, Seton-Rice, D. Storm (1989) Alanya (Alâiyya), Nermin Sinemoğlu (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Lütfî Paşa (2001) Tevârih-i Âl-i Osman, Kayhan ATİK (yay.), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Martin, Geoffrey J. (1959) “Political geography and geopolitics”, Journal of Geography, 58, 441-444.
• Meinecke, Michael (1986) “Kubâdâbâd” maddesi, The Encyclopedia of Islam, V, 285-286.
• Merçil, Erdoğan (1997) Müslüman Türk Devletleri Tarihi, TTK Yayınları, Ankara.
• Müneccimbaşı, Ahmed bin Lütfullah (1935) Müneccimbaşıya göre: Anadolu Selçukileri, Hasan Fehmi Turgal (çev.), Türkiye Yayınları, İstanbul.
• Müneccimbaşı, Ahmed bin Lütfullah (2001) Camiü’d-Düvel-Selçuklular Tarihi; Anadolu Selçukluları ve Beylikler, Ali Öngül (çev.), II, Akademi Yayınları, İzmir.
• Neşrî, Mehmed (1987) Kitâb-ı Cihan-Nümâ (Neşrî Tarihi), Faik Reşit Unat-Mehmet Altay Köymen (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Nur, Rıza (1994) “Selçuk hanedanı zamanında Türk uygarlığı”, Yalım Toker-Hasan Tunkay (çev.), Türk Tarihi, Toker Yayınları, 3-4, 76-90.
• Oral, M. Zeki (1955) “Selçuk devri vesikaları; Sultan Hatun senedi”, TTK Belleteni, 75, XIX, 385-394.
• Oral, M. Zeki (1956) “Durağan ve Bafra’da iki türbe”, TTK Belleteni, XX, 79, 385-410.
• Ortaylı, İlber (2000) Türkiye İdare Tarihine Giriş, Turhan Yayınları, Ankara.
• Ostrogorsky, Georg (1995) Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Önder, Mehmet (1967) “Konya ka’lası ve figürlü eserleri”, VI. Türk Tarih Kongresi (20-26 Ekim 1961), 145-169.
• Özalp, Tahsin (1960) Sivrihisar Tarihi, Tam İş Matbaası, Eskişehir.
• Özcan, Koray (2005) Anadolu’da Selçuklu Dönemi Yerleşme Sistemi ve Kent Modelleri, Basılmamış Doktora Tezi, SÜ. FEB Enstitüsü, Konya.
• Özçağlar, Ali (1997) Türkiye’nin idari coğrafyası bakımından köy, bucak, ilçe, il ve belde kavramları üzerine düşünceler, Türk Kültürü Araştırmaları, XXXIII, 1-2, 195-213.
• Özergin, M. Kemal (1971) “Türkiye kitabeleri”, Sanat Tarihi Yıllığı, IV, 61-72.
• Pehlivanoğlu, Şadi (1959) “Anadolu Selçukilerinde hukuk ve devlet”, Türk Yurdu, 276, 45.
• Pıtcher, Donald Edgar (1999) Osmanlı İmparatorluğu’nun Tarihsel Coğrafyası, Bahar Tırnakçı (çev.), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Price, Philips (1956) A History of Turkey; from Empire to Republic, George Allen and Unvin Limited Press, London.
• Ramsay, William Mitchell (1960) Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Mihri Pektaş (çev.), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
• Rasonyı, L. (1939) “Selçük adının menşeine dair”, TTK Belleteni, III, 10, 377-384.
• Rogers, J. Michael (1976) “Waqs and patronage in the Seljuk Anatolia; the epigraphic evidence”, Anatolian Studies, XXVI, 69-103.
• Sağlam, Osman Ferit (1960) “Şimdiye kadar bilinmeyen İslâmî iki madalya ve birkaç sikke”, II. Türk Tarih Kongresi (12-17 Nisan 1956), 203-207.
• Sahillioğlu, Halil (1969) “İkinci Keykavus’un bir mülk-nâmesi”, Vakıflar Dergisi, VIII, 57-65.
• Saint Quentin, de Simon (1965) Histoire des Tartares, Jean Richard (ed.), Librairie Orientaliste Paul Geuthner, Paris.
• Sarar, İsmail Ali (1989) “Eskişehir ve Selçuklu devri eserleri”, I. Selçuklu Eserleri Semineri, 41-50.
• Saunders, J. J. (1962) “The Seljuk Turks and their place in history”, History Today, 12, 5, 336-345.
• Sencer, Oya (1969) Türk Toplumunun Tarihsel Evrimi, Habora Yayınları, İstanbul.
• Sevim, Ali-Merçil, Erdoğan (1995) Selçuklu Devletleri Tarihi: Siyaset, Teşkilat ve Kültür, TTK Yayınları, Ankara.
• Sevin, Veli (2001) Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, TTK Yayınları, Ankara.
• Seyirci, Musa (1986) “Antalya’da Selçuklu tarihine genel bakış”, Antalya 1. Selçuklu Eserleri Semineri (22-23 Mayıs 1986), 7-10.
• Shaw, Stanford J. (1985) History of the Ottoman Empire and Modern Turkey; Empire of the Gazis, The Rise and Decline of the Ottoman Empire: 1280-1808, Cambridge University Press, London.
• Simbat (1946) “Başkumandan Simbat Vakâyinâmesi (951-1334)”, Hrand D. Andreasyan (çev.), TTK Kütüphanesi Basılmamış Tercümeler, no:68.
• Sönmez, Zeki (2000) “Anadolu Selçuklularında atabeylik; Atabey Esededdin Ayas ve 13. yüzyıl mimarisine katkıları”, Prof. Dr. Emin Bilgiç Hatıra Kitabı, 169-177.
• Strabon (1993) Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika: XII-XIII-XIV), Adnan Pekman (çev.), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Sümer, Faruk (1960) “Anadolu’ya Yalnız Göçebe Türkler mi Geldi?”, TTK Belleteni, XXIV, 96, 567-594.
• Sümer, Faruk (1962) “Türkiye kültür tarihine umumi bir bakış”, A.Ü. DTCF Dergisi, XX, 3-4, 213-244.
• Sümer, Faruk (1969) “Anadolu’da Moğollar”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, I, 1-147.
• Sümer, Faruk (1971) “Saltuklular”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, IIII, 391-433.
• Sümer, Faruk (1990) Selçuklular Devrinde Doğu Anadolu’da Türk Beylikleri, TTK Yayınları, Ankara.
• Sümer, Faruk (1992) Çepniler: Anadolu'daki Türk Yerleşmesinde Önemli Rol Oynayan Bir Oğuz Boyu, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Taneri, Aydın (1966) “Müsâmeretü’l Ahbâr’ın Türkiye Selçukluları devlet teşkilatı bakımından değeri”, A.Ü. Tarih Araştırmaları Dergisi, IV, 6-7, 127-171.
• Tekindağ, Şehâbeddin (1949) “Alâaddin Keykubad ve halefleri zamanında Selçuklu-Küçük Ermenistan hudutları”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, I, 1, 29-34.
• Tezel, Yahya Sezai (1977) “Anadolu’da toplumsal kuruluşların eklemleşmesi açısından Osmanlı-Osmanlı öncesi ilişkisi”, Toplum ve Bilim Dergisi, 3, 3-30.
• Togan, A. Zeki Velidî (1931) “Moğollar devrinde Anadolu’nun iktisadi vaziyeti”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, 1, 1-42.
• Togan, A. Zeki Velidî (1953-1954) “Reşideddin’in mektuplarında Anadolu’nun iktisadi ve medeni hayatına ait kayıtlar”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, XV, 1-4, 33-49.
• Togan, A. Zeki Velidî (1981) Umumî Türk Tarihine Giriş-En Eski Devirlerden 16. Asra Kadar, İ.Ü. Yayınları, İstanbul.
• Tönük, Vecihi (1945) Türkiye’de İdare Teşkilatı’nın Tarihi Gelişimi ve Bugünkü Durumu, I, İçişleri Bakanlığı Yayınları,
• Tunçdilek, Necdet (1986) Türkiye’de Yerleşmenin Evrimi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman (1947) “Selçuk devri vakfiyeleri-II”, Mübarezeddin Ertokuş vakfiyesi, TTK Belleteni, XII, 43, 415-429.
• Turan, Osman (1948) “Selçuk Devri vakfiyeleri-III, Celaleddin Karatay, vakıfları ve vakfiyeleri”, TTK Belleteni, XII, 45, 17- 145.
• Turan, Osman (1948a) “Türkiye Selçuklularında toprak hukuku”, TTK Belleteni, XII, 45, 549-574.
• Turan, Osman (1950) “II. İzzeddin Keykavus’a aid bir temlik-nâme”, 60. Doğum Yılı Münasebetiyle Zeki Velidi Togan’a Armağan, 157-165.
• Turan, Osman (1952) “Selçuk Türkiye’sinde faizle para ikrazına dair hukuki bir vesika”, TTK Belleteni, XVI, 62, 251-260.
• Turan, Osman (1969) “Büyük Malazgirt zaferi ve Anadolu’da Türk destanı”, İslâm Medeniyeti, 22, 30-38.
• Turan, Osman (1970) “Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks”, The Cambridge of Islam; The Central Islamic Lands, P. M. Holt-Ann K. S. Lambton-B. Lewis (ed.), Cambridge University Press, I, 231-262.
• Turan, Osman (1971) Selçuklular Zamanında Türkiye, Turan Neşriyat Yurdu Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman (1988) Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, TTK Yayınları, Ankara.
• Turan, Osman (1988a) “İktâ” maddesi, İslam Ansiklopedisi, 5, II, 951-959.
• Turan, Osman (1993) Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman (1998) Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Turan, Refik (1989) “Selçuklular döneminde Kastamonu”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Kastamonu Sempozyumu (19-21 Ekim 1988), 1-6.
• Turan, Refik (1995) Türkiye Selçuklularında Hükümet Mekanizması, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Uğur, M. Ferit-Koman, M. Mesud (1940) Selçuklu Büyüklerinden Celaleddin Karatay ile Kardeşlerinin Hayat ve Eserleri, Konya Halkevi Neşriyatı, Konya.
• Urfalı Mateos (1962) Urfalı Mateos Vekâyi-nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162), Hrand D. Andreasyan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Uyumaz, Emine (2001) “Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâaddin Keykubad dönemine (1220-1237) bir bakış”, Cogito Dergisi, 29, 121-130.
• Uyumaz, Emine (2003) Sultan Alâaddin Keykubad Dönemi Türkiye Selçuklu Devleti Siyasi Tarihi (1220-1237), TTK Yayınları, Ankara.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1929) Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İshaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğirdir’deki Kitabeler ve Sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe, İnanç, Hamit Oğulları Hakkında Malûmat, Mâarif Vekâleti Yayınları, İstanbul.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1988) Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal, TTK Yayınları, Ankara.
• Üçok, Bahriye (1955) “Hamitoğulları Beyliği”, A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, I-II, 73-80.
• Ülken, Hilmi Ziya (1973) “Türkiye tarihinde sosyal kuruluş ve toprak rejiminin gelişmesi”, Vakıflar Dergisi, X, 1-62.
• Ülkütaşır, Mehmet Şakir (1949) “Sinop’ta Selçukiler zamanına ait tarihi eserler”, Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi, V, 112-151.
• Ülkütaşır, Mehmet Şakir (1971) “Anadolu Selçukluları tarafından Sinop’un muhasara ve zaptı”, Türk Kültürü, 106, 814-819.
• Ünsî (1942) Selçuk Şehnâmesi, M. Mesud Koman (çev.), Ülkü Basımevi, Konya.
• Varınca, A. Kemal (1947) “İdari coğrafya nedir?”, İdare Dergisi, 180, 166-173.
• Wittek, Paul (1931) “Ankara’da bir İlhani kitabesi”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, 1, 161-164.
• Wittek, Paul (1999) Menteşe Beyliği, Orhan Şaik Gökyay (çev.), TTK Yayınları, Ankara.
• Yaltkaya, Şerafeddin (1939), “İlhanîler Devri İdarî Teşkilâtına Dair; Nâsîr-ed-dini Tûsî’nin Bir Eseri”, Türk
• Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, cilt:2, sayfa:7-17.
• Yardım, Ali (2002) Alanya Kitabeleri, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
• Yinanç, Mükrimin Halil (1341) “Maraş emirleri”, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, XIV, 6, 83, 340-352.
• Yuvalı, Abdülkadir (1994) “İlhanlıların Anadolu politikası ve Doğu Anadolu şehirlerinin vergi potansiyeli”, XI. Türk Tarih Kongresi (5-9 Eylül 1990), II, 581-600.
• Yuvalı, Abdülkadir (1994a) İlhanlılar Tarihi I; Kuruluş Devri, E.Ü. Yayınları, Kayseri.