CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRKİYE’NİN ARAZİ BÖLÜNÜŞÜ VE TARIM ALANLARINDAKİ DEĞİŞMELER

Yıl 2004, , 41 - 55, 01.04.2004

Rüya Bayar

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000039

Cited By: 1

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze Türkiye’deki arazi bölünüşü ve tarım alanlarındaki değişimin incelendiği bu makalede; öncelikle Türkiye arazi bölünüşündeki değişim ele alınmış daha sonra ekili, dikili ve nadas alanları olarak tasnif edilen tarım alanlarının nasıl bir değişim sürecinde olduğu ortaya konulmaya çalışılmış ve bir takım sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmada Devlet İstatistik Enstitüsünün çıkarmış olduğu tarım istatistikleri temel alınmıştır. Ancak Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar aynı ayrıntılara sahip tarımsal istatistikler bulunmadığı için sadece 1935 ve 2001 yılı değerleri kullanılabilmiştir. Analiz sonuçları haritalar tablolar ve grafiklerde gösterilmiştir. 1949 yılında Türkiye topraklarının %20’si tarım alanlarına, %50’si çayır ve mera alanlarına, %13’ü orman alanlarına % 17’si ise diğer alanlara ayrılırken; 2000 yılında %34’ü tarım, %22’si çayır ve mera, %26’sı orman, %18’i diğer alanlara ayrılmıştır. Yarım yüzyıllık dönem içerisinde yeni tarım alanları kazanmak amacıyla, aslında tarım için çok uygun olmayan orman, çayır ve mera alanlarında gerileme meydana gelmiştir. Türkiye ekonomisi içerisinde tarım, zamanla yerini diğer ekonomik sektörlere bırakmaya başlamıştır. Ancak, nüfusun büyük bir bölümü geçimini hala tarım sektöründen sağlamaya devam etmektedir.Kırdan kente göçün yoğun olarak yaşandığı Türkiye’de, tarımsal gelişme için atılacak ilk adım, kır kesiminde yaşayan nüfusun refah seviyesini yükselterek, kırdan göçün engellenmesi olmalıdır. Arazi bölünüşüne uygun arazi kullanımının olup olmadığının bilinmesi, tarıma yapılacak yatırımların ve uygulanacak tarım politikaları açısından önemlidir

Anahtar Kelimeler

Arazi, Arazi Bölünüşü, Türkiye Tarım Alanları, Ekili Alanlar, Dikili Alanlar

The Developments, at the Land Division and Agricultural Land of Turkey in Republic Period

Öz

From the first years of republic to present, Land division and changes in agricultural land in Turkey have been invesligaled by our article. Before all else changes in Turkey’s land division are taken up. Then it is put forth how agricultural lands classified as sown, planted and fallowing land have experienced change process. In this study, Agricultural Statistics of Republic of Turkey, Prime Ministry State Institute of Statistics were taken base. On the other hand, because of the lack of same detail statistical data from the beginning of Republic to now, agricultural statistics belong to 1935 and 2001 were analyzed. Results of analysis were shown on the maps, tables and graphics. In 1949, 20 per cent of Turkish land was set aside for agricultural lands, 50 per cent for meadow and postural land, 13 per cent for forest and 18 per cent for other lands. But of the Turkish land in 2000, 34 per cent has been allotted to agriculture, 22 per cent to meadow and posture, 26 per cent to forest and 18 per cent to other lands. Especially, forest, meadow and postural lands, which are not even suitable for farming, have experienced some decline in the favor for agricultural land. While agriculture has given its place to the other economic sectors in Turkish economy, it has, all the time, maintained its importance and has been still providing for living of bulk of population in Turkey. For agricultural development, it should be first step to stop immigration from rural area to urban area by means of increasing prosperity of the rural population. It is important to know that the agricultural areas are used appropriate to agricultural land classification or not for agricultural investments and agricultural policies

Anahtar Kelimeler

Land, Land division, Agricultural land of Turkey, Area plantation, Area sown

Kaynakça

• DİE, (1937) Genel Nüfus Sayımı 1935, TC.Başbakanlık Devlet İstatistik Genel Direktörlüğü Yayın No:75, Ankara.
• DİE, (1951) 1934-1950 Zirai Bünye ve İistihsal, TC. Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü Yayın No:329, Ankara.
• DİE, (1954) 1946-1953 Zirai Bünye ve İstihsal, TC. Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü Yay. No:351, Ankara.
• DİE, (1967) 1965 Zirai Bünye ve İstihsal, TC. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:501, Ankara.
• DİE, (1975) Tarımsal Yapı ve Üretim 1970-1972, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:725, Ankara.
• DİE, (1982) Tarımsal Yapı ve Üretim 1980, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:985, Ankara
• DİE, (1993) Tarımsal Yapı ve Üretim 1990, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:1594, Ankara.
• DİE, (2000) Dış Ticaret İstatistikleri 1999, TC. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Yay No: 2431 Ankara.
• DİE, (2001) Tarımsal Yapı ve Üretim, TC. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Yay. No: 2758, Ankara.
• DİE, (2001) Türkiye İstatistik Yıllığı 2001, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Yay. No:2690 , Ankara.
• DİE, (2003) Genel Nüfus Sayımı 2000, TC. Devlet İstatistik Enstitüsü Yay. No:2759, Ankara
• Emekli, G. (1996) “ Yararlanma bakımından Türkiye topraklarının bölünüşü ve zamanla gösterdiği değişmeler”, Ege Coğrafya Dergisi, S:8, s:225-236, İzmir.
• Gözenç,S. (1980) “Arazi kullanma “Land Use” haritalarında standardizasyon ve Türkiye için bir öneri”, İ.Ü. Coğrafya Enstitüsü Dergisi, S:23, İstanbul.
• Bülbül,M.-Beşparmak,F. (2002) “ Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Tarımsal Yapılarının Karşılaştırılması”, Ekin Dergisi, S:21, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yayınları, Ankara.
• Özçağlar,A. (1988) “Türkiye’deki tarım alanlarının coğrafi dağılışının doğal çevreyle ilişkisi”, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, No:11, S:11, s: 131-150, Ankara.
• Özçağlar,A. (2000) Coğrafya’ya Giriş. Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara.
• Tümertekin, E. (1986-1987) “Türkiye’de tarımda yeni gelişmeler”, Coğrafya Dergisi. İst. Üniv. Ed.Fak. Yay. S:2, s:1-34, İstanbul.
• www.dpt.gov.tr/plan/vii/plan8.pdf.