Leyleklerin mevsimsel göçleri ile iklimsel parametreler arasındaki ilişkilerin istatistiksel analizi

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 11, 01.04.2013

Okan Bozyurt Muhammet Bahadır

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000139

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada leyleklerin göç tarihleri ile Kuzey Atlantik ve Arktik Salınım, Güneş lekeleri sayıları ve sıcaklıkların uzun yıllık etkileşimlerinin korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Leylekler, ülkemizde ve Avrupa’da yoğun olarak görülür ve Türkiye için transit ve yaz göçmeni statüsündedir. Leylekler yaz devresini Avrupa, kış devresini yavruları ile birlikte daha sıcak olan Afrika’da geçirirler. Leyleklerin göç tarihleri üzerinde etkili olan en önemli faktör sıcaklık olup, havalar soğumadan konaklama yerlerine ulaşmaları gerekmektedir. Çalışmada yapılan analizlere göre leyleklerin göç tarihleri ile Kuzey Atlantik Salınımı arasında orta dereceli pozitif yönlü bir korelasyon, Arktik Salınım ile leyleklerin göç tarihleri arasında daha yüksek korelasyon değeri ile orta dereceli pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Güneş lekeleri ile leyleklerin göç tarihleri arasında zayıf anlamlı bir ilişki, sıcaklık ile anlamlı pozitif yönlü bir korelasyon tespit edilmiştir. Bu analizlere göre leyleklerin erken göç ettikleri tarihleri izleyen kış mevsimi daha soğuk, geç göç ettikleri yazı izleyen kış mevsimi daha ılık geçmektedir. Böylece leyleklerin ortalama göç tarihinden erken göç etmeleri o yılın kışının daha sert geçmesi anlamına gelmektedir

Anahtar Kelimeler

Leylek Göçleri, Kuzey Atlantik Salınımı, Arktik Salınım, Sıcaklık, Korelasyon

Statistical analyses of relations among seasonal migration of storks and climatic parameters

Öz

Correlation analyses among the migration dates of storks North Atlantic and Arctic Oscillations, Sunspot numbers and annual mean temperatures have been made in this study. Stroks are very common in Turkey and Europe. And also Turkey is a kind of migration route for many kinds of migratory bird such as storks. While Storks lives in Europe in summers, they live in Africa in winters. Temperature is the most important factor on migration. These migratory birds must reach their accommodation places before cold weather. According to analyses in this study, there is a positive correlation between migration dates of storks and North Atlantic Oscillation and there is also a positive correlation between migration dates of storks and Arctic Oscillation but the positive corerelation between migration dates and Arctic Oscillation is stronger. In addition to this, while there is a weak positive correlation between sunspots and migration dates, there is significant correlation between temperature and migration dates. According to analyses, when storks migrate earlier in autumn, the winter becomes more brutal. However, when the storks migrate later in autumn, the winter becomes warmer. For this reason, early migration dates of storks means colder winters, generally

Anahtar Kelimeler

Storks migration, North Atlantic Oscillation, Arctic Oscillation, Temperature, Correlation

Kaynakça

• Apak, Günay ve Ubay, Bahar (2007). "Türkiye İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi", (www.meteor.gov.tr, 16.12.210).
• Bozyurt, O. (2010). Güneş Aktivitelerinin Kuzey Atlantik Salınımı ve Arktik Salınım Üzerindeki Etkileri ile Bunların Yağış ve Sıcaklık Değerleri Bakımından Türkiye’den Örnekler ile Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Can, O. (2004) Leylek Göçleri, (www.kad.org.tr/files/makale,13.02.2011).
• Çömlekçi, N., (1989). Temel İstatistik İlke ve Teknikleri, Bilim Teknik Yayınevi, Eskişehir.
• Erlat, 2009, İklim Sistemi ve İklim Değişmeleri, Ege Üniversitesi Basımevi.
• Erol, Oğuz, 1993,Genel Klimatoloji, Çantay Kitabevi, İSTANBUL
• Fletcher C. And Saunders A., 2005, Winter North Atlantic Oscillation Hindcast Skill: 1900–2001, Journal Of Clımate, Volume 19.
• Folland C. K. 2001. Observed climate variability and change, Climate Change 2001, The scientific Basis, s. 99-181, Cambridge University.
• Hurrel J. W. 1995. Decadal trends in the North Atlantic Oscillation and relationships to regional temperature and precipitation. Science 269: 676-679.
• Hurrel J. W., van Loon H. 1997. Decadal variations in climate associated with the North Atlantic Oscillation. Climatic Change 36: 301-326.
• Hurrel J. W., 2001, North Atlantic Oscillation, Agriculture Journals, pg. 603.
• Hurrel J. W., 2003, North Atlantic and Arctic Oscillation, National Center for Atmospheric Research, Boulder, CO, USA.
• Kadılar, C., (2005). SPSS Uygulamalı Zaman Serileri Analizine Giriş, Bizim Büro Basımevi, Ankara.
• Mandias, 1997, Solar changes, Boston-USA.
• Orhunbilge, N., (1996). Uygulamalı Regresyon ve Korelasyon Analizi, İ. Ü. İşletme Fakültesi, No: 267, İstanbul.
• Türkeş, Murat Sümer, M. Utku Çetiner, Gönül (2000). "Küresel İklim Değişikliği ve Olası Etkileri", Çevre Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları, s. 7-24.
• Türkeş, M. 2000. ‘Küresel ısınma: yeni rekorlara doğru’, Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi, 673,s, 20-21.
• Türkeş, M., Erlat, E., 2008. Influnce of the Arctic Oscillation on variability of winter mean temperatures in Turkey. Theoretical and Applied Climatology 92: 75-85.
• http://www.kad.org.tr/, son erişim: 10.02.2011.
• www.icecap.us/images/uploads/temperatureOscillation, son erişim: 09.02.2011.
• www.havaturka.com son erişim: 14.02.2011.
• www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/güneş.html son erişim: 19.09.2012
• www.sidc.oma.be/index.php3 son erişim: 13.07.2012
• www.spaceweather.com son erişim: 25. 07. 2012
• www.nasa.gov son erişim: 25. 07. 2012
• www.cgd.ucar.edu son erişim: 25. 07. 2012
• www.ngdc.noaa.gov son erişim: 26. 07. 2012
• www.nasa.gov/mission_pages/solar-b/solar_018.html son erişim: 25.07.2012
• http://www2.sunysuffolk.edu/mandias(lia/possible_causes.html son erişim: 26. 07. 2012
• http://earth.usc.edu/geol150/evolution/lastmillenia.html son erişim: 26. 07. 2012