Eber ve Akşehir göllerinin bütünleşik kıyı alanları yönetimi

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 1, 63 - 90, 01.04.2012

Muhammet Bahadır

Öz

Bu çalışmada, ülkemizin güneybatı kesiminde Göller Yöresi olarak isimlendirilen sahada yer alan Eber ve Akşehir Göllerinin bütünleşik kıyı alanları yönetimi ile kıyılarının ele alınması amaçlanmıştır. Yöntem dünya genelinde kıyı alanlarının kullanımı, korunması ve planlaması temeline dayanmaktadır. Yöntemde fiziki çevre şartlarının tamamının göz önüne alınması, kıyıların rasyonel kullanımı ve yararlanılmasının yanı sıra sürdürülebilirliği üzerinde durulmaktadır. Eber ve Akşehir Göllerinin kıyıları alçak kıyı özelliğinde olup, kıyı çizgileri oldukça değişken bir yapıya sahiptir. Kış devresinde artan yağışlarla yükselen göllerin seviyesine bağlı olarak kıyı çizgisi karaya doğru sokulmakta, yaz devresinde artan kuraklık ve yağış azlığına bağlı olarak göl alanına doğru çekilmektedir. Artan kuraklığa bağlı olarak artan sulama ve küresel iklim değişimlerine bağlı olarak göl seviyelerindeki azalma, göllerde bataklık alanlarının gelişmesine neden olmuştur. Göllerin derinliğinin azaldığı yerlerde ise sucul bitkiler göl yüzeyini kaplarcasına gelişmeye başlamış, atık maddelerin göllere son yıllarda daha fazla bırakılması ötrofikasyona yol açmıştır. Kıyı alanlarından mera olarak yararlanılmakla birlikte, göllerden yararlanma tarım alanlarının sulanması, balıkçılık ve avcılık olarak ortaya çıkmaktadır

Anahtar Kelimeler

Akşehir Gölü, Eber Gölü, Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi, Kıyı Yönetimi

Integrated coast area management of lakes Eber and Akşehir

Öz

The purpose of this study was to address the integrated coast area management of Eber and Akşehir Lakes which are located in the southwest part of our country in the area called the Lakes District and their shorelines. The method is generally based on the use, protection and planning of the shore areas worldwide. The method is based on taking all physical environmental conditions into consideration, rational use and exploitation of the shores as well as sustainability. Eber and Akşehir Lakes have low coast characteristics and the shorelines have rather diverse characteristics. In winter when the lake level is increased due to increased precipitation the shoreline edges into the mainland whereas in summer with the increasing drought and lack of precipitation the lakes shrink. As a result of increased irrigation made necessary by drought and global climate change the lake levels have decreased and marsh areas have developed in the lake areas. In places where the depth of the lakes has decreased aquatic plants have taken over to cover the lake surface and increased dumping of waste into lakes in the recent years has caused eutrophication. The coastal areas are used as pastures while the lakes are also used for agricultural irrigation, fishing and hunting

Anahtar Kelimeler

Akşehir Lake, Eber Lake, Integrated Coast Areas Management, Coastal Management

Kaynakça

• Acara, A.; Okuş, E. (1996). "The Coastal productivity and mariculture activites in Turkey", Turkish Journal Marine Science, No 2, 193-203p.
• Apak, G.; Ubay, B. (2007). "Türkiye İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi", (www.meteor.gov.tr. 05.01.2011)
• Atalay, İ. (1977). Sultandağları ile Akşehir ve Eber gölü Havzalarının Strüktüral, Jeomorfolojik ve Toprak Erozyonu Etüdü. Atatürk Üniv. Yay. No.500, Erzurum
• Atalay, İ. (1981). Denizaltı Jeolojisi ve Jeomorfolojisi, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum.
• Cicin-Saina, B.; Belfiore, S. (2005). "Linking marine protected areas to integrated Coastal and ocean management: A review of theory and Practice", Ocean & Coastal Management 48, 847–868.
• Cengiz, T. M., ve Kahya, E., 2006, "Türkiye Göl Su Seviyelerinin Eğilim ve Harmonik Analizi", İTÜ. Dergisi, Cilt:5, Sayı:3, Kısım:2,215-224.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, (2007). Akarçay Havzası Koruma Eylem Planı.
• Demir, İ.; Kılıç G.; Coşkun, M.; Sümer M. U.; (2008). "Türkiye’de Maksimum, Minimum ve Ortalama Hava Sıcaklıkları İle Yağış Dizilerinde Gözlenen Değişiklikler ve Eğilimler ", TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 69-84.
• Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı, (1999). 2. Baskı, Şubat, Ankara.
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (1997). İstatistiksel verileri.
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (2007). İstatistiksel verileri.
• Doğan, E.; Erginöz, M. A. (1997). Türkiye’de Kıyı Alanları Yönetimi ve Yapılaşması, Arıon Yayınevi, İstanbul, 186 s.
• Durduran, S. S.; Çiftçi, Ç. (2008). Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Rolü; Beyşehir Gölü Örneği, 2. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu Bildiri Kitabı, s. 398-405, Kayseri.
• Erdem, M. (2000). Muğla Bölgesi Kıyı Balıkçılığının, Kıyı Yönetimi Açısından Değerlendirilmesi Üzerine Araştırmalar, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bornova, İzmir, 127 s (yayımlanmamış).
• Erinç, S. (1969). Klimatoloji ve Metodları (Genişletilmiş 2. Baskı), İstanbul Üniv. Coğr. Enst. Yay. No: 35, İstanbul.
• Erinç, S. (1971). Jeomorfoloji II, Genişletilmiş İkinci Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 1628, İstanbul.
• Erinç, S. (1986). "Kıyılardan yararlanmada hukuki düzenlemelere jeomorfolojinin katkısı", Jeomorfoloji Dergisi, No-14, s. 1- 5.
• Görer, N.; Duru, B. (2005). Türkiye’de Kıyı Yönetimi Uygulamaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı, Ankara.
• İleri, Ö. (1994). Akşehir Gölü Güncel Tortullarının İncelenmesi, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kadıoğlu, M. (1997). "Trends in surface air temperature data over Turkey", International Journal of Climatology, S. 17 s. 511-520.
• Kazancı, N.; Nemec, W.; İleri, Ö.; Kavuşan, G. (1994). Islah ve Kurtarma Çalışmaları İçin Akşehir ve Eber Göllerinin Sedimantolojik İncelenmesi, Ankara Üniv. Araştırma Fonu 91.05.01.01. No.B16762
• Kenchington, R.; Crawford, D. (1993). "On the Meaning of Integration in Coastal Zone Management", Ocean & Coastal Management 21,109-127.
• Lau, M. (2005). "Integrated coastal zone management in the People’s Republic of China-An assessment of structural impacts on decision-making processes", Ocean & Coastal Management 48, 115–159.
• Lavoi, T. (2007). National Coastal Zone Management Community Observation, Conferance of Coastal Zone, Posrtland, Oregon.
• Meulen, F.V. D.; Haes, H. A. U. (1996). "Nature conservation and integrated coastal zone management in Europe: present and Future", Landscape and Urban Planning 34(1996) 40-410.
• Mokhtar, M, B.; Aziz, S. B.; Aziz, A. G. (2003). "Integrated coastal zone management using the ecosystems approach, some perspectives in Malaysia", Ocean & Coastal Management 46 (2003) 407–419.
• Nichols, K. (1999). Coming to Terms with İntegrated coastral management problems of meaning and method in a new arena of resource regulation, Professional Geographer, 51, s. 388-399.
• Oğuzkurt, D.; Kazancı, N. (1997). Köyçeğiz-Dalyan estaurin ekosisteminde tuzluluk tabakalaşması, KAY ’97 I. Ulusal Konferansı 24-27 Haziran 1997, ODTÜ. Ankara, 331–338 s.
• Önal, İ.; Nuray, A. (1997).Türkiye’ de Kıyı Alanları Yönetimi ve Sorunları, Türkiye’ nin Kıyı ve Deniz Alanları 1. Ulusal Konferansı, 24-27 Haziran 1997, Ankara, Türkiye Kıyıları Konferansı Bildiriler Kitabı, 15-20.
• Özdemir, M. A., ve Bahadır, M., 2011, Eber ve Akşehir Göllerinin Hidro-Klimatik Trend Analizi, Fiziki Coğrafya Araştırmaları; Sistematik ve Bölgesel, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, No:5, 181-198, İstanbul.
• Özdemir, M. A.; Erkal, T.; Bozyurt, O.; Yakar, M.; Şenkul, Ç. (2005). Eber Gölü Sulak Alanında Doğal Ortam Koşulları, Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Komisyonu Başkanlığı,041.FENED.08 nolu proje, Afyonkarahisar.
• Sener, E.; Davraz, A.; Sener, E. (2009). "Investigation of Aksehir and Eber Lakes (SW Turkey) coastline change with multitemporal satellite ımages", Water Resour Manages, 11269-009-9467-5.
• Sesli F. A.; Akyol, N. (2002). Invertigation of the Relations Between coast line cover and land ownership by using Geographical information Systems, İnternatioanl Symposium on GIS, September 23-26, İstanbul.
• Sorensen J. C.; Mccreary S. T. (1990). Institutionsl arrangements for Managing Coastal Resources and Environment, National Park Service, p. 32. Washington DC: USA.
• Stead, S. M.; Burnell, G.; Goulletquer, P. (2002). "Aquaculture and its role in Integrated Coastal Zone Management", Aquaculture International, 10: 447–468.
• Tagliania, P. R. A.; Landazurib, H.; Reisc, E. G.; Taglianid, C. R.; Asmusa, M. L.; Sanchez-Arcilla, A. (2003). "Integrated coastal zone management in the Patos Lagoon estuary: perspectives in context of developing country", Ocean & Coastal Management, 46 (2003) 807–822.
• Türkeş, M. (1996). "Spatial and Temporal Analysis of Annual Rainfall Variations in Turkey", International Journal of Climatology, S. 16 s. 1057-1076.
• Uzun, A., (1998). "Kıyı Hukuku açısından Karadeniz Kıyılarımız", Jeomorfoloji Dergisi, Sayı, 21, s. 60-64.
• Uzun, A., (2000). "Samsun’da Kıyı Yönetimi", Türk Coğrafya Dergisi, Sayı, 35 s. 51-68.
• Ünal, S., 1997. Kıyı yönetimi kavramında yaşanan evrim ve kıyı kullanımı ve yönetimi (düzenleme) bütünlüğü, KAY ’97 I. Ulusal Konferansı, 24–27 Haziran 1997, ODTÜ. Ankara, 9–14 s.
• Vallega, A., (2001). "Focus on İntegrated Coastal management comparing perspectives", Ocean ve Coastal Management, 119-134, Elsevier.
• Vellinga P., ve Klein, J. T. R., (1993), "Climate Change, Sea Level Rise and Integrated Coastal Zone Management: An IPCC Approach", Ocean & Coastal Management 21, 245-268.