Konya’da Şehirleşmeye Bağlı Bağil Nem ve Su Buhari Basıncı Değişiklikleri

Yıl 2007, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 13, 01.08.2007

İhsan Çiçek , Necla Türkoğlu

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000077

Öz

Bu çalışmada şehirleşmenin nemlilik üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla Konya ve Karapınar Meteoroloji İstasyonlarının bağıl nem ve su buharı basıncı verileri ele alınmıştır. Nemliliğin gün içindeki değişimini saptamak için 07:00, 14:00, 21:00 ve günlük ortalamaya ait veriler değerlendirilmiştir. Şehirlerde yıl içinde bütün aylarda 07:00, 21:00 ve günlük ortalamaya ait verilerde negatif, öğle saatlerinde ise pozitif bağıl nem farkları saptanmıştır. Pozitif fark şehirlerde öğle saatlerinde yaşanan negatif şehir ısı adası ile ilgilidir. Su buharı basıncı farkları ise bağıl nem farkları kadar belirgin değildir. Öğle saatleri dışında yılın soğuk döneminde şehirler daha nemli iken sıcak dönemde ise daha kurudur. Öğle saatlerinde ise bütün aylarda şehirler daha nemlidir. Sıcak dönemde şehirlerin daha fazla nem içermesi bu dönemde park ve bahçelerde yapılan sulamadan kaynaklanmaktadır. Sıcaklık farkları ile bağıl nem farkları arasında tüm mevsimlerde ve yıllık ortalamalarda tüm gözlem saatlerinde anlamlı negatif korelasyonlar saptanmıştır. Yani artan şehir ısı adası şehirlerde bağıl nem miktarını düşürmektedir. Öğle saatleri dışında sıcaklık farkları ile su buharı basıncı farkları arasında tüm mevsimlerde ve yıllık ortalamalarda anlamlı pozitif korelasyon saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Konya, şehirleşme, şehir ısı adası, su buharı basıncı, bağıl nem

The effects of urbanization on relative humidity and water vapor pressure in Konya

Öz

This study aims to show the effects of urbanization on humidity by considering water vapor pressure and relative humidity data obtained from Konya and Karapınar Meteorology Stations. Mean values and those obtained at 07.00, 14.00 and 21.00 hours were evaluated to determine differences in humidity throughout the day. It was seen that in urban areas throughout the year, mean values and data recorded at 07.00 and 21.00 hours yielded negative relative humidity differences whereas data recorded in the afternoon yielded positive ones. These positive differences were thought to be a result of the negative urban heat islands that form in urban centers in the afternoon. Differences in water vapor pressure were not as significant as relative humidity differences. While urban centers were more humid than suburban/rural areas in winter, they were drier in summer except in the noon hours. At noon throughout the year, cities were more humid. Elevated urban humidity in summer seemed to be a result of irrigation in parks and gardens. Significant negative correlations were found between temperature and relative humidity differences in all annual mean values and observations made throughout the year. Thus, it was concluded that the development of urban heat islands lead to decreased relative humidity in cities. On the other hand, a significant positive correlation was found between temperature and water vapor pressure differences in all seasonal and annual mean values, except in the afternoon observations

Anahtar Kelimeler

Konya, urbanization, urban heat islands, water vapor pressure, relative humidity

Kaynakça

• Ackerman, B. (1987) Climatology of Chicago area urban-rural differences in humidity. J. Climate Appl. Meteor. 26: 427-430
• Brazel, W. S., Balling, R. J. (1986) Temporal analysis of long term atmospheric moisture levels in Phoenix, Arizona. J. Climate Appl Meteor. 25: 112-117
• Chandler, T. J. (1967) Absolute and relative humidities in town. Bull. Amer. Meteor. Soc. 48: 394-399
• Çiçek, İ. (1994) Türkiye’deki Kurak Dönemin Yayılışı ve Süresi (Thornthwaite Metoduna Göre) Ank.Üniv. Türkiye Coğ. Araş. Ve Uyg. Merk. Derg. 4:77-101
• Çiçek, İ. (1996) Thornthwaite metoduna göre Türkiye’de iklim tipleri. Ank.Üniv., DTC. Fak., Coğ. Araş. Der. 12:33-71 DİE (2002)
• Eliasson, I., Holmer B. (1990) Urban heat island circulation in Göteborg, Sweden. Theor. and Appl. Climatol.42, 187-196
• Hage, K. D. (1975) Urban-rural humidity differences. J. Appl. Meteor. 14: 1277-1283
• Holmer, B., Eliasson, I. (1999) Urban-rural vapour pressure differences and their role in the development of urban heat islands. Int. J. of Climatol, 19: 989-1009
• Jauregui, E., Tejeda, A. (1997) Urban-rural humidity contrasts in Mexico City. Int. J. of Climatol, 17: 197-196
• Kabukçu, A.M. (1994) Sağlık, Sosyal ve Fen Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. s: 270
• Klysik, K., Fortuniak, K. (1999) Temporal and spatial characteristics of the urban heat island of Lodz, Poland. Atmospheric Environment 33, 3885-3895
• Kopec, R.J. (1973) Daily spatial and secular variations of atmospheric humidity in a small city. J. Appl. Meteor. 12: 639-648
• Landberg, H.E., Maisel, T.N. (1972) Micrometeorological observations in an area of urban growth. Boundary Layer Meteorology 1, 61-63
• Landsberg, H.E (1987) The urban climate. Academic Pres s:275
• Lee, D.O. (1991) Urban-rural humidity differences in London. Int. J. of Climatol.11: 577-582
• Oke, T.R. (1982) The energetic basis of the urban heat island. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society 108:455, 1-24
• Oke, T.R. (1987) Boundary Layer Climates. Routledge s:435
• Robaa, S.M. (2003) Urban-suburban/rural differences over Greater Cairo, Egypt. Atmosfera, 16:3, 157-171
• Runnalls, K.E., Oke, T.R. (2000) Dynamics and controls of the near-surface heat island of Vancouver, British Columbia. Physical Geography 21:4, 283-304
• Türkeş M., Sümer U.M., Demir İ. (2002) Re-evaluatıon of trends and changes in mean, maximum and minimum temperatures of Turkey for the period 1929–1999 Int. J. of Climatol 22: 947-977
• Unkasevic, M., Jovanovic, O., Popovic, T. (2001) Urban-suburban/rural vapour pressure and relative humidity differences at fixed hours over the area of Belgrade city. Theor. and Appl. Climatol., 68: 67-73