Determining recreation potential of coastal band of Samsun city according to Gülez’s the assessment of open-air recreational potential method

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 318 - 344, 31.10.2019

Seyfullah Gül , Ali Yılmaz

https://doi.org/10.33688/aucbd.567426

Cited By: 7

Öz

In
this study, it is aimed to determine the recreation potential in which sea
coastline constitutes the most important recreational area of the city located
in Samsun on the Black Sea coast of Turkey. In order to determine the
recreation potential in the study area, was used Gülez's method of determining
outdoor recreation potential. This method is mainly based on the determination
of landscape value, climate, accessibility, recreational convenience and
negative factors of the study area and their scoring.  In the study, is used to climatic data of
General Directorate of Meteorology and the population data of Turkey Statistics
Institute and data obtained from field studies. According to the study
findings, coastline of Samsun city has very high recreation potential. However,
it has also been determined that the elimination of the negative factors that
adversely affect the recreation potential and some of the wrong practices from
the past are important in terms of preserving and improving the high recreation
potential.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Kıyı Kullanımı, Rekreasyon Potansiyeli, Gülez Yöntemi Rekreasyon

Samsun Şehri Deniz Kıyı Şeridinin Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Yöntem Uygulaması

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin
Karadeniz kıyısında yer alan Samsun şehrinin en önemli rekreasyon alanını
oluşturan deniz kıyı şeridinin rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Çalışma alanının rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi için
Gülez’in ′′Açıkhava Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması′′ için geliştirdiği
değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem temel olarak; çalışma alanının
peyzaj değeri, iklim,
ulaşılabilirlik, rekreatif kolaylık ve negatif
faktörlerin belirlenmesine ve bunların puanlanmasına dayanmaktadır. Çalışmada,
arazi çalışmalarından elde edilen veriler ile iklim elemanlarına ilişkin
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ve nüfusa ilişkin Türkiye İstatistik Kurumu’nun
verileri kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre, Samsun şehri kıyı şeridinin
′′çok yüksek′′ düzeyde rekreasyon potansiyeline sahip olduğu ancak, geçmişten gelen bazı yanlış uygulamaların ve
rekreasyon potansiyelini olumsuz etkileyen negatif faktörlerin giderilmesinin,
yüksek düzeydeki rekreasyonel potansiyelinin korunması ve geliştirilmesi
açısından önem taşıdığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Kıyı kullanımı, Rekreasyon potansiyeli, Gülez yöntemi, Rekreasyon

Kaynakça

• Altunöz, Ö., Tırıl, A. ve Arslan, Ö. E. (2014). Hamsilos Tabiat Parkı’nın rekreasyon potansiyelini belirlemeye yönelik bir araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 1(1), 20-38.
• Broadhurst, R. (2001). Managing Environments for Leisure and Recreation, London: GBR. Routledge Publishing.
• Buchwald, K., Harfst W. ve Kraus, E. (1973). Gutachen für einen Landschaftsrahmen-plan, Bodensee Baden-Württemberg Ein Beitrag zur regionalen Entwicklung im BadenWürttembergischen Bodensegebiet. Ministerium für Ernahrung Landwirtschaft und Umwelt Baden-Württemberg, Stuttgart.
• Clawson, M. (1972). America's Land and Its Uses. Baltimore, Md/London: The Johns Hopkins Press.
• Çetinkaya, G., Erman, A. ve Uzun, M. S. (2015). Rekreasyonel amaçlı park kullanıcılarının memnuniyet ve memnuniyetsizlik faktörlerinin belirlenmesi. International Journal of Human Sciences, 12(1),851-869. doi:10.14687/ijhs.v1
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Temiz Hava Merkezi (2018). Samsun Yüzüncü Yıl İstasyonu hava kirliliği değerleri. 29.10.2018 tarihinde http://www.havaizleme.gov.tr/Services/Details?id=38c9f703-bdbb-43bf-ae0e-e51384bbd31e adresinden alındı.
• Güçlü, Y. (2010). Doğu Karadeniz Bölümü kıyı kuşağında iklim konforu şartlarının kıyı turizmi yönünden incelenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 8 (2), 111- 136.
• Gülez, S. (1979). Doğu Karadeniz kıyı şeridinde rekreasyon potansiyelinin saptanması ve değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi, Trabzon.
• Gülez, S. (1980). Doğu Karadeniz kıyı şeridinde rekreasyon potansiyelinin saptanması ve de-ğerlendirilmesi. KFÜ Orman Fakültesi Dergisi, 3 (1), 105-132.
• Gülez, S. (1990). Orman içi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi için bir değerlendirme yöntemi, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 40 (2), 132-147.
• Güngör, S. ve Polat, A. T. (2012). Bioklimatik konfor ve bioklimatik konfora sahip alanların coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla tespitinde kullanılan yöntemler üzerine bir araştırma. KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi, Özel Sayı: 8-13.
• İbrahim, H. ve Cordes, K. A. (2002). Outdoor Recreation, Champaig: Sagamore Yayıncılık.
• Karaküçük, S. (2005). Rekreasyon (Boş zamanları değerlendirme). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kiemstedt, H. (1967). Zur Bewertung der Landschafts für die Erholung. Beitraege zur Landespflege, Sonderheft 1, Stutgart.
• Kutbay, H. G., Sürmen, B., Ağır, Ş. U., ve Kılıç, D. D. (2017). Samsun ili kıyı kumullarında tespit edilen yabancı bitkiler. Turkish Journal of Weed Science, 20(2), 19-27.
• Maraş, E. E. (2011). Coğrafi bilgi sistemi desteğinde kentlerin Avrupa birliği standartlarında gürültü haritalarının üretimi: Samsun ili örneği, (Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Meteoroloji Samsun Bölge Müdürlüğü (2018). Samsun ili iklim verileri (Rapor).
• Mieczkowski, Z. (1985). The tourism climatic index: A method of evaluating world climates for tourism. The Canadian Geographer/Le Géographe Canadien, 29 (3), 220-233.
• Newman, P. ve Dawson, C. P. (1998). The human dimensions of the wilderness experience in the high peaks wilderness area (Master's thesis, State University of New York.), College of Environmental Science and Forestry, Syracuse, NY.
• Nişancı, A. ve Şahin, K. (2003). Trafik ve yol güvenliği ile yer şekilleri ve hava koşulları arasındaki ilişkiler Samsun örneği. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 467-480.
• Olgyay, V. (1973). Desıgn wıth clımate, bıoclimatic approach to archıtectural regıonalism. New Jersey: Prınceton Universsıty Press.
• Öner, E. (1996). Samsun ve çevresinin jeomorfolojisi. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 4. 191-222.
• Özgüç, N. (2007). Turizm Coğrafyası: Özellikler-Bölgeler, Çantay Kitabevi: İstanbul.
• Sandal, E.K. ve Karademir N. (2013). Kahramanmaraş ilindeki günübirlik rekreasyon alanlarının potansiyelinin belirlenmesi ve kullanımı ile ilgili sorunlar. Türk Coğrafya Dergisi, 60, 25-36.
• Şahin, K. (2005). Karadeniz kıyılarında rippelmark oluşumu ve bazı iklim elemanlarıyla ilişkisi, Türk Corafya Dergisi, 44, 33-44.
• Şahin, K. (2008). Atakum ve Atakent’te halkın kıyı ve deniz suyu kirliliğini algılaması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 392-404.
• Şahin, K. (2014). Atakum (Samsun) şehrinde çevresel gürültü kirliliği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 29(7), 722-730.
• Şahin, K. ve Yılmaz, A. (2009). Samsun ilinde doğal kaynaklara dayalı turizm arzı ve planlaması, The Journal of International Social Research, 2(7), 218-231.
• Şimşek, D.S. ve Korkut, A.B. (2009). Kıyı şeridi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesinde bir yöntem uygulaması: Tekirdağ Merkez İlçe örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 315-327.
• Tanrıvermiş, H. ve Mülayim, Z. G. (1997). Sanayinin neden olduğu çevre kirliliğinin tarıma verdiği zararların değerinin biçilmesi: Samsun Gübre (TÜGSAS) ve Karadeniz Bakır (KBI) Sanayileri örneği, J. Agriculture and Forestry, 23, 337-345.
• Turoğlu, H. (2017). Yasal ve bilimsel boyutlarıyla kıyı, Jeomorfoloji Derneği Yayını No: 1 Ankara: Anka Matbaa.
• TÜİK (2018). Samsun ili ve ilçeleri nüfusu. 07.04.2018 tarihinde https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden alındı.
• Tülek B. ve Barış, M. (2014). Kentiçi ve yakın çevresindeki su kıyısı rekreasyon alanlarının ekolojik kriterler açısından değerlendirilmesi: Mavi Göl örneği. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 28 (2), 13-26.
• Türker, G. Ö., Türker, A. ve Güzel, Ö. (2014). Turistik ürün çeşitlendirmesi kapsamında dalyan destinasyonunun rekreasyon potansiyelinin değerlendirilmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 2 (Special Issue 2), 70-86.
• Uzun, A. (2000). Samsun’da kıyı yönetimi. Türk Coğrafya Dergisi, 35, 51-68.
• Uzun, A. 2005. Samsun ili kıyılarında antropojenik değişmeler. TUQUA Türkiye Kuvaterner Sempozyumu V’de sunulmuştur., İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uzun, A. Zeybek, H. İ. & Yılmaz, C. (2012). Atakum kıyılarında inşası devam eden yat limanı ve dolgu alanının dalga ve akıntı desenine etkileri ve kıyı morfolojisinde beklenen değişmeler, Samsun Sempozyumu’nda sunulmuştur. Samsun, Türkiye, Cilt: 2, Samsun Valiliği Yayınları.
• Yeşil, M. ve Beyli, K. N. (2018). Ordu-Boztepe's tourism and recreation potential with Boztepe's contribution on the city image. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 6(3), 291-298.
• Yeşil, P. ve Hacıoğlu, V. (2018). Limni Gölü Tabiat Parkı peyzaj değerlerinin rekreasyonel açıdan değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology, 6(6), 680-688.
• Yılmaz, A. (2005). Samsun Limanı. Türk Coğrafya Dergisi, (45), 85-99. 17.05.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/tcd/issue/21236/227873 adresinden alındı.
• Yılmaz, A. (2010). Doğal coğrafi kaynaklar ve turizm türleri, S. Günay Aktaş (Ed.). Turizm coğrafyası içinde (s. 22-50) Anadolu Üniversitesi Yayınları: Eskişehir.
• Yılmaz C. (2015). Samsun Turizm Rehberi. Samsun Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
• Yılmaz, C. ve Zeybek, H. İ. (2016). Samsun coğrafyası. Samsun: Canik Belediye Başkanlığı Yayınları.