The Place of Recycling Concept in Primary School Curriculum within the Scope of Sustainable Environmental Education

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 15 - 24, 28.12.2023

Sevgi Akkoy Mine Poyraz

Öz

The Sustainable Development Goals are a social call for a liveable environment, the eradication of poverty, and a prosperous life for people. One of the sustainable development goals is quality education. Educational institutions have a great responsibility for a sustainable world. In Turkey, efforts for a sustainable environment have increased in recent years. The most permanent solutions for solving environmental problems are to educate children about the environment at an early age and to transform these decisions into behavior so that they can make their lives sustainable as environmentally literate individuals. For the sustainability of our planet, the concept of recycling was analyzed with in the scope of the Life Science and Social Studies curricula prepared in 2023 and the Science curriculum prepared in 2018. The research aims is to determine how much the concept of recycling is included in the updated Life Science, Social Studies and Science curricula with in the scope of sustainable environmental education for primary school students. The research is a qualitative study. Data were collected through document analyzed in the curricula developed by the Ministry of National Education. The data were analysis by descriptive content analysis. As a result of the study, it was predicted that the studies in the field of recycling should be included more in the curricula and the course hours should be increased. In addition, it is suggested that the number of acquisitions required in the field of recycling and waste should be given more for sustainable environmental education in the curricula. To create create a positive environmental attitude in students, it is recommended that teachers and teacher candidates should receive training in the field of sustainability.

Anahtar Kelimeler

sustainability, environmental education, recycling, primary school, waste

Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Kapsamında İlkokul Öğretim Programında Geri Dönüşüm Kavramının Yeri

Öz

Sürdürülebilir Kalkınma hedefleri yaşanılabilir bir çevre, yoksulluğun ortadan kalkması ve insanların refah içinde yaşaması için bir toplumsal çağrıdır. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinden biri de nitelikli eğitimdir. Sürdürülebilir bir dünya için eğitim kurumlarına büyük sorumluluk düşmektedir. Türkiye’de sürdürülebilir bir çevre için çalışmalar son yıllarda artmıştır. Çevre sorunlarının giderilmesi için de en kalıcı çözümler erken yaşlarda çocukların çevre konusunda eğitim almaları ve bu kararları davranışa dönüştürebilmeleri için çevre okuryazarı birey olarak yaşamlarını sürdürülebilir hale getirebilmeleridir. Gezegenimizin sürdürülebilirliği için 2023 yılında hazırlanan Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretim programları ve 2018 yılında hazırlanan Fen Bilimleri öğretim programı kapsamında geri dönüşüm kavramı incelenmiştir. Araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin sürdürülebilir çevre eğitimi kapsamında geri dönüşüm kavramının güncellenen Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilimleri öğretim programlarında ne kadar yer verildiğini tespit etmektir. Araştırma nitel bir çalışmadır. Doküman analizi ile veriler Millî Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen öğretim programlarından toplamıştır. Betimsel içerik analizi ile veriler incelenmiştir. Çalışma sonucunda öğretim programlarında geri dönüşüm alanındaki çalışmalara daha fazla yer verilmesi ve verilen ders saatlerinin artması gerektiği ön görülmüştür. Ayrıca öğretim programlarında sürdürülebilir bir çevre eğitimi için geri dönüşüm ve atık alanında gerekli kazanım sayısının daha fazla verilmesi gerektiği önerilmektedir. Öğrencilerde olumlu bir çevre tutumu oluşturmak için öğretmen ve öğretmen adaylarının sürdürülebilirlik alanında eğitim almaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Çevre Eğitimi, Geri Dönüşüm, İlkokul, Atık

Kaynakça

• Alım, M. 2006. Avrupa Birliği üyelik sürecinde Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (2), 599-616.
• Artvinli, E ve Bayar, V. 2018. İlkokul ve Ortaokul Öğretim Programında Bir Değer Olarak Geri dönüşüm, Osmangazi Journal of Educational Research (OJER), 5(1), 21-22.
• Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2014.Ulusal geri dönüşüm strateji belgesi ve eylem planı. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141230M1-12-1.pdf. (Erişim Tarihi: 21.08.2023).
• Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,2015. Ulusal geri dönüşüm strateji belgesi ve eylem planı. http://www.sanayi.gov.tr/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=19b39a64-ed35- 4485-89df-aefea5bc21ea .(Erişim Tarihi: 21.08.2023).
• Büyüksaatçı, S., Küçükdeniz, T., & Esnaf, Ş. (2008). Geri dönüşüm tesislerinin yerinin gustafson-kessel algoritması-konveks programlama melez modeli tabanlı simülasyon ile belirlenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-20.
• Çevre Kanunu. 1989. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2872&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 26.09.2023).
• Çepni, S. 2014. Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (7. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Environmental Protection Agency [EPA].2013. Municipal Solid Waste Generation, Recycling, and Disposal in the United States: Facts and Figures for 2012. Environmental Protection Agency.
• Grimm, N. B., Foster, D., Groffman, P., Grove, J. M., Hopkinson, C. S., Nadelhoffer, K. J., Pataki, D. E. ve Peters, D. P. 2008. The changing landscape: ecosystem responses to urbanization and pollution across climatic and societal gradients. Frontiers in Ecology and the Environment, 6(5), 264-272.
• Metin, M. (2015). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PEGEM Akademi.
• Millî Eğitim Bakanlığı 2022. Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi. https://www.meb.gov.tr/cevre-egitimi-ve-iklim-degisikligi-dersinin-mufredati-tamamlandi/haber/25946/tr (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
• Millî Eğitim Bakanlığı 2023 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Erişim adresi: 2023428142421531-2023_hayat_bilgisi.pdf. (Erişim Tarihi: 24.08.2023).
• Millî Eğitim Bakanlığı 2018. Fen bilimleri dersi öğretim programı. Erişim adresi http://mufredat. meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325. (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
• Millî Eğitim Bakanlığı 2023. Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Erişim adresi: 2023428142532575-2023_sosyal_bilgiler. pdf (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
• Keleş, Ö. 2007.Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Çevre Eğitimi Aracı Olarak Ekolojik Ayak İzinin Uygulanması ve Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara
• Türkiye Çevre Vakfı 2023. http://www.cevre.org.tr/tr/yayinlar (Erişim Tarihi: 24.11.2023)
• UNESCO, 1984. Activities of the UNESCO-UNEP International environmental education program (1975-l 983). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000059759.
• UNESCO, 1997. Declaration of Thessaloniki. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000117772?posInSet=3&queryId=NEXPLORE-2a1a0aec-c715-4f1b-b42f-c383660a61a0
• UNESCO, 2005. Guidelines and Recommendations for Reorienting Teacher Education to Address Sustainability. Education For Sustainable Development in Technical Paper No.2.
• Ünal, S., Mançuhan, E., ve Sayar, A. A. (2001). Çevre bilinci, bilgisi ve eğitimi. Marmara Üniversitesi yayınları, Yeni Teknolojiler Araştırma Merkezi, Yayın No: 1, İstanbul
• Potting, J., Hekkert, M., Worrell, E. and Hanemaaijer, A. 2017. “Circular economy: Measuring innovation in the product chain”, PBL Netherlands Environmental Assessment Agency.
• Roth, C. E. 1992. Environmental literacy: Its roots, evolution, and directions in the 1990s. (ERIC Document Reproduction Service No. ED348 235).
• Sıfır Atık, 2018. Sıfır Atık Web Sitesi: https://sifiratik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 27.09.2023).
• Şimşekli, Y. 2004. “Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92.
• World Wildlife Fund, 2023. Dünya Limit Aşım Günü, 2023 https://www.wwf.org.tr/?12540/Limit-Asim-Gunu erişildi.