HİNT VE AVRUPA MASALLARINDA DENİZKIZI MOTİFİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2023

Korhan Kaya

Öz

Hint-Avrupa denildiği zaman akla hemen dil ailesi gelir. Oysaki Hint-Avrupa aynı zamanda bir kültürel birliğe de işaret eder. O nedenle Avrasya coğrafyasındaki bütün kültür unsurlarının araştırılmasına gereksinim duyulur. Bu makalede denizin altında yaşayan kızların karada yaşayan erkeklerle birlikte olmaları, aralarındaki aşklar ve cereyan eden olaylar vasıtasıyla bir Hint-Avrupa bağı kurulmaya çalışılmaktadır. Sanskrit Edebiyatı’nın önemli eserlerinden biri olan Vetālapançavimşati (Hortlağın 25 Masalı) adlı eserde anlatılan masallardan hareketle, başta Baltık Denizi ülkeleri olmak üzere tüm Avrupa masalları ve mitolojileriyle ilişkiler incelenmeye çalışılmaktadır. Anadolu’da anlatılan deniz kızı masalına da değinilerek motifler arasındaki farkların da nedeni hakkında bir soru işareti bırakılmaktadır. Sonuç olarak Hint-Avrupa’nın sadece bir dil ailesi değil aynı zamanda bir kültür ailesi olduğu sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deniz kızı, Hint-Avrupa, Purūravas, Urvaşī, Andersen, Rusalka

Kaynakça

• Andersen, H. C. (2013). Andersen Masalları. (çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Binbir Gece Masalları, Cilt 1/2 (2001). (çev. A. Şerif Onaran). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Can, H. Derya (2003). Hintlilerin İlk Aşk Öyküsü, Purūravas ve Urvaşī, A.Ü., D.T.C.F. Dergisi, Cilt 42, Sayı 1-2.
• Dietrich, Ayşe Pamir (2003). Rus Edebiyatı (XI-XVII. Yüzyıl), İstanbul: Multilingual.
• Erhat, Azra (1978). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• The Hymns of the Rigveda (1999). (çev. T.H Ralph Griffith) Delhi: Motilal Banarsidass.
• Hastings, James (1994). Encyclopedia of Religion and Ethics, (Cilt 12) “Swan-Maidens” Edinburgh: T. And T. Clark. Hortlağın 25 Öyküsü (2000). (çev. Korhan Kaya), Ankara: İmge Kitabevi.
• Kaya, Korhan (2003). Okyanusun Kıyısında (Hint Edebiyatı Seçkisi). Ankara: İmge Kitabevi.
• Monier-Williams, Sir Monier (1990). A Sanskrit-English Dictionary. Delhi: Motilal Banarsidass.
• Naki Tezel (1985). Türk Masalları (Cilt 1). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Ögel, Bahaeddin (2010). Türk Mitolojisi (Cilt 1). Ankara: TTK Basımevi.
• The Ocean of Story (Cilt VI) (2001). (Trans. N. M. Penzer) Delhi: B. R. Publishing Corporation.
• Rigveda (2018). (çev. Korhan Kaya). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Roux, Jean-Paul (2005). Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar. (çev. L. Arslan Kazancıgil). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ruben, Walter (1942). Hint-Türk Masal Münasebetleri, A.Ü., D.T.C.F. Dergisi, Sayı 1, Ankara: TTK Matbaası.
• Warner, Elizabeth (20109. Rus Mitleri. (çev. Mert Kireççi) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Winternitz, M. A. (1927). History of Indian Literature (Cilt 1). Kolkatta: Kalküta Üniversitesi.