Görsel Sanatlar Öğretmenlerinin Öğrenci İzleme, Ders Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları

Yıl 2022, Cilt: 55 Sayı: 1, 147 - 181, 31.03.2022

Vedat Özsoy Nuray Mamur

https://doi.org/10.30964/auebfd.947399

Öz

Bu araştırmanın amacı, görsel sanatlar öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modelinin bütüncül tek durum deseni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde derse giren 34 görsel sanatlar öğretmenidir. Araştırma verileri, açık uçlu anket (görüşme) formu yoluyla toplanmış, içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Bulgular; görsel sanatlar öğretmenlerinin sanat eğitiminde ölçme ve değerlendirme üzerine ne düşündükleri, ne yaptıkları; geçerli ve güvenilir ölçme ve değerlendirmeleri nasıl sağladıkları çerçevesinde üç temada şekillenmiştir. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin büyük bir bölümünün ölçme ve değerlendirmeyi sınıf içi ders süreçlerinin önemli bir parçası olarak gördüklerini göstermektedir. Öğretmenler bütüne dönük değerlendirme yaklaşımları (sonuç) kadar biçimlendirici değerlendirme (süreç) yaklaşımlarına da önem vermektedirler. Ancak maddi ya da malzemeye erişim kaynaklı sorunlar görsel sanat dersinin içerik ve değerlendirme sürecini olumsuz yönde etkilemektedir. Öğretmenlerin süreç ve ürün bağlamında en fazla kullandıkları değerlendirme yaklaşımı kontrol listeleri ile ölçüt temelli değerlendirme tekniğidir. Süreç içerisinde baskın yöntem, biçimlendirici bir yaklaşımla anında sürekli gelişime dönük verilen dönütlerdir. Ancak sanatın yorumsal ve yaratıcı içeriğinden dolayı değerlendirmeye ilişkin çeşitli zorluklar bulunmaktadır. Yaşadıkları zorluklarda, sanat derslerinin genel eğitimin bir parçası olarak değil de sadece yetenekli bireyler için gerekliliğine ilişkin birtakım toplumsal algıların ve beklentilerin rolü büyüktür. Bu beklentiler öğretmenleri geçerli ve güvenilir ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarından uzaklaştırmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Ölçme ve değerlendirme, mesleki beceri, sanat eğitimi, görsel sanatlar dersi, görsel sanatlar öğretmeni.

Student Monitoring, Lesson Assessment and Evaluation Approaches of Visual Arts Teachers

Öz

This study aims to examine the opinions of visual arts teachers about the assessment and evaluation process. The research was carried out with the "holistic single case" design of the case study model, which is one of the qualitative research methods. The participants of the study are 34 visual arts teachers who teach at primary, secondary, and high school levels. The research data were collected through a semi-structured interview form and analyzed by the content analysis method. Findings are shaped under three themes: what visual arts teachers think about assessment and evaluation in art education, what they do and how they provide valid and reliable assessment and evaluationsThe results of the research show that most teachers see measurement and evaluation as a critical part of classroom processes. Teachers attach importance to formative assessment (process) approaches as well as to holistic assessment approaches (outcome). However, finacial problems or access to materials negatively affect the content and assessment process of the visual arts lesson. The assessment approach most frequently used by teachers within the context of process and product is the criterion-based assessment technique with checklists. The dominant method in the process is the immediate feedback given forcontinuous improvement with a formative approach. However, due to the interpretive and creative content of art, there are various difficulties in assessment. Some social perceptions and expectations regarding the necessity of art classes not as a part of general education but only for talented individuals play a significant role in these difficulties. These expectations distract teachers from valid and reliable assessment and evaluation approaches.

Anahtar Kelimeler

Assessment and evaluation, teacher professional skills, art education, visual arts lesson, visual arts teacher.

Kaynakça

• Andrade, H., Hefferen, J. & Palma, M. (2014) Formative assessment in the visual arts, Art education, 67 (1), 34-40.
• Armstrong, C. (1994). Designing assessment in art, Reston: NAEA.
• Bahar,M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B., (2006). Geleneksel ve alternatif ölçme ve değerlendirme, Ankara: Pegem Yayınları.
• Beattie, D. K. (1997). Assessment in art education, Massaschusetts: Davis Publications, USA.
• Boughton, D. (2004). Learning visual culture: The important relationship of curriculum and assessment, InJAE, 2 (4) 76-90.
• Dilmaç, S. (2020). Görsel sanatlar öğretmenlerinin alternatif değerlendirme araçlarını kullanabilme özyeterlik düzeylerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26(44), 138-149.
• Dorn, C.M., Madeja, S.ve Sabol, R. (2004). Assessing expressive learning, New Jersey: LEA.
• Eisner, E. (1973). Examining some myths in art education, Studies in Art Education, 15, (3) 7-16, 73/74.
• Freedman, K. (2003). Teaching visual culture: Curriculum, aesthetics, and the social life of art. New York: Teacher College Press.
• Glesne, C. (2014). Ön hazırlıklar: Sizin için iyi olanı yapmak (Çev. Ed. P. Yalçınoğlu,). Nitel araştırmaya giriş içinde (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökalp, M., Demirci Uncu, E. Türker, H.İ ve Barut, Y. (2017). Millî Eğitim Bakanlığının belirlediği ölçme ve değerlendirme ölçeklerinin görsel sanatlar dersinde uygulanabilirliği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, (46) 39-62.
• Lindström, L. (2006). Creativity: What is it? Can you assess it? Can it be taught? The International Journal of Art Design Education, 25 (1), 53-56.
• Hurwitz, A. ve Day, M. (1995). Children and their art: Methods for the elemantary school, Harcourt Brance Javanovich Publishers, USA.
• Mamur, N. (2009). Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi resim bölümü öğrencilerinin sanatsal yeterliliğini ölçme ve değerlendirmede EGD’nin (portfolyo) rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). (3. bs). Ankara: Nobel Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri [MEB-ÖMGY] (2017).Erişim: http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf Millî Eğitim Bakanlığı, Okul ve Sınıf Tabanlı Değerlendirmeye Dayalı Öğretmen Kapasitesinin Güçlendirilmesi: Görsel Sanatlar Dersi Öğretmen Rehber Kitapçığı(2020).Erişim: https://odsgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/26145445_Gorsel_Sanatlar.pdf
• Özsoy, V. (2020). İlk ve Ortaöğretim Görsel Sanatlar Derslerinde Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri, Webinar, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, 23 Haziran 2020.