Sanatta Fallus İmgesinin Dönüşümü

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 11, 30.08.2021

Şemsi Altaş

Öz

Her toplum tarihin farklı dönemlerinde kendilerine özgü kültler yaratmıştır. Bu davranış biçimlerinin sonucu olarak bereket kültü dişil olanla, fallus eril olanla ilişkilendirilmiştir. Göbeklitepe dikilitaşları ise bu anlamda ilk fallus kültleri olarak görülebilir. Söz konusu dikili taşlar, doğanın dişil kültlerine karşın dikeysel bir eril duruştur. Daha sonraki dönemlerde de gerek Antik Yunan gerekse Antik Roma toplumları fallus kültlerine ayrı bir önem vermiştir. Hristiyanlığın özellikle batı toplumunda etkili olmasıyla birlikte fallus, gösteri gücünü kaybetmiş ve yerini ikonografiye bırakmıştır. İkonografik resimler ise fallusu gizleyerek kült değerinin tamamen kaybolmasına neden olmuştur. Fakat modern ve postmodern dönemle birlikte fallus imgesi bu kez gösterge haline dönüşmüştür. Özellikle Constantin Brâncuși, Barbara T. Smith, Yayoi Kusama gibi sanatçılar fallus imgesini kendi gösteri nesnesi haline getirmişlerdir.
Fallus imgesi değişen kültürlerin dönüşen imgesidir. Bu dönüşüm fallus imgesinin makalede ele alınmasını gerekli kılmıştır. Ayrıca bu gereklilik sayesinde toplumların fallus imgesine olan bakış açısı derinlemesine incelenmiş ve örneklerle makale zenginleştirilmiştir. Tüm bunların yanı sıra fallus imgesinin biçimsel ve anlamsal dönüşümü sanatsal ve felsefi noktalardan değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kült, Eril, Dişil, Dikey, Arzu

Transformation of the Image of the Phallus in Art

Öz

Each society has created its own unique cults in different periods of history. As a result of these forms of behavior, the cult of fertility has been associated with the feminine, and the phallus with the masculine. Göbeklitepe obelisks can be seen as the first phallus cults in this sense. The pillars in question are a vertical masculine stance despite the feminine cults of nature. In later periods, both Ancient Greek and Ancient Roman societies gave a special importance to phallus cults. With the influence of Christianity especially in western society, the phallus lost its power of demonstration and left its place to iconography. Iconographic paintings, on the other hand, conceal the phallus and cause the cult value to disappear completely. However, with the modern and postmodern period, the image of the phallus has turned into a sign this time. Especially artists such as Constantin Brâncuşi, Barbara T. Smith, Yayoi Kusama have made the phallus image their object of show.
The phallus image is the transforming image of changing cultures. This transformation necessitated the consideration of the phallus image in the article. In addition, thanks to this requirement, the perspective of societies on the image of the phallus was examined in depth and the article was enriched with examples. In addition to all these, the formal and semantic transformation of the phallus image has been evaluated from artistic and philosophical points.

Anahtar Kelimeler

Cult, Masculine, Feminine, Vertical, Desire

Kaynakça

• Altaş, Şemsi. (2018). İmgenin Bakışı. Yayımlanmış Sanatta Yeterlik Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bowie, Malcolm. (2007). Lacan. (V. Peker Şener, Çev.). Dost Kitapevi. Ankara.
• Baudrillard, Jean. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (Oğuz Adanır, Çev.). Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Çoban, Barış. (2005). Kadife Karanlık, N. Rigel (Ed.), Lacan bölümü içinde (s. 277-291). Su Yayınevi, İstanbul.
• Gezgin, İsmail. (2018). Sanatın Mitolojisi. Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Jacques, Lacan. (2013). Psikanalizin Dört Temel Kavramı. (Nilüfer Erdem, Çev.). Metis Yayınları, İstanbul.
• Jacques, Lacan. (1994). Fallus’un Anlamı. (Saffet Murat Tura, Çev.). Afa Yayınları, İstanbul.
• Jean, Paul, Sartre. (2011). Varlık ve Hiçlik. (Turhan Ilgaz, Gaye Çankaya Eksen, Çev.). İthaki Yayınları, İstanbul.
• Kıran, Hasan. (2013). Puantiyeli Sonsuzluğun Obsesif Sanatçısı: Yayoi Kusama. Sanat ve Tasarım Dergisi. (4).4, s.117-126.
• Nasio, David, Juan. (2007). Jacques Lacan’ın Kuramı Üzerine Beş Ders. (Özge Erşen, Murat Erşen, Çev.). İmge Kitapevi, Ankara.
• Milne, Andrew. (2018). Why The Ancient Romans Drew Penises On Everything. ati. https://soo.gd/sUgG adresinden 24.04.2021 tarihinde edinilmiştir.
• McCouat, Philip. (2015). The Controversıes Of Constantın Brancusı, Prıncess X And The Boundarıes Of Art. Journal Of Art in Society. https://soo.gd/jtH1 adresinden 25.04.2021 tarihinde edinilmiştir.
• Özyılmaz, Jale. (2015). Öznenin İmgesel Konumları. Yayımlanmış Sanatta Yeterlik Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tura, Murat., Saffet. (2010). Freud’dan Lacan’a Psikanaliz. Kanat Kitap, İstanbul.
• Zizek, Slavoj. (2005). Yamuk Bakmak. (Tuncay Birkan, Çev.). Metis Yayınları, İstanbul.