TURİZM ODAKLI BÖLGESEL KALKINMA VE GÖBEKLİTEPE TEMALI POSTA PULLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 290 - 307, 31.12.2022

Serkan Aycil

https://doi.org/10.58608/augsfd.1176579

Öz

İnsanlık tarihi açısından önemli bir olgu olarak kabul gören Göbeklitepe, farklı türde birçok araştırmaya konu olmuştur. Göbeklitepe konulu çalışmalarda daha çok Göbeklitepe’nin Tarihsel önemi vurgulanmaktadır. Bölge turizmini odağına alan ve aynı zamanda Göbeklitepe temalı pul tasarımları üzerinden sanatsal bir etkinlik oluşturmayı hedefleyen bu çalışma, filateli (pulculuk) ürün ve hizmetleri aracılı ile alanyazına yenilikler getirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın esasını doküman incelemesi ve görsel araştırma oluşturmaktadır. Doküman incelemesi; güvenilirliği ve temsil edilebilirliği denetlenmiş basılı yayınlar (kitap, tez, ansiklopedi vb.) ve elektronik ortamda yayın yapan dergiler üzerinden ilerletilmiştir. Görsel araştırmada ise Göbeklitepe’nin temel konularını, alanyazın boyutuna indirgeyen posta pulları üzerinden etkili bir içerik oluşturulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın temel verilerini bölgesel kalkınma kapsamında; konaklayan ve günübirlik gelen turist sayısı, konaklama tesis-seyahat acente sayısı, Göbeklitepe’nin aktif hizmette olduğu ay sayısı ile ulusal-uluslararası alanda gerçekleştirilen Göbeklitepe temalı sanatsal organizasyonlar ve 2019’da tedavüle çıkarılan posta pulları oluşturmaktadır. 3 farklı araştırma alanı üzerinden ilerletilen bu çalışmada toplam 5 adet pul görseline yer verilmiştir. Toplanan pulların 4’ü yurtiçi, 1’i ise yurtdışı kullanım için tasarlanmıştır. Göbeklitepe’yi, tarihi yönünün yanı sıra, turizm ve sanatsal yönüyle de irdelemeye çalışan bu araştırmanın, alana katkı sunacak nitelikte olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Turizm, Posta Pulu, Göbeklitepe Arkeolojik Alanı

Kaynakça

• Arkeolojik Haber. (2019, Nisan). Göbeklitepe sergisi filmlerden daha fazla ilgi gördü. Erişim adresi: https://www.arkeolojikhaber.com/haber-gobeklitepe-sergisi-filmlerden-daha-fazla-ilgi-gordu-20747/
• Aydınlık. (2018, Kasım). Göbeklitepe tam gün ziyarete açıldı. Erişim adresi: https://www.aydinlik.com.tr/haber/gobeklitepe-tam-gun-ziyarete-acildi-108830
• Bornova Belediyesi. (2019, Aralık). Göbeklitepe sergisi Bornova’da. Erişim adresi. https://bornova.bel.tr/2019/12/17/gobeklitepe-sergisi-bornovada/
• Clare, L., Kinzel, M., Sönmez, D. ve Uludağ, C. (2019). Göbekli Tepe: UNESCO dünya miras alanı ve değişen yaklaşımlar (S. Yelözer, Çev). Mimarlık, 405, 14-18.
• Comer, D. C. ve Willems, W. J. H. (2011). Tourism and Archaeological heritage driver to development or destruction? ICOMOS, 506-518. Paris, Erişim adresi: http://openarchive.icomos.org/id/eprint/1208/
• Çelik, B. (2008). Arkeoloji’de Urfa arkeolojik araştırmalar ışığında Urfa. (M. S. Rızvanoğlu, Ed). Şanlıurfa: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Dietrich, O., Notroff, J. ve Schmidt, K. (2015). Göbekli Tepe Dünya Kültür Mirasına girme yolunda olağandışı bir Erken Neolitik buluntu yeri. (Ü. Yalçın ve H. D. Bienert Bochum, Ed). Kültürlerin Köprüsü Anadolu“ konulu uluslararası sempozyum kitabı, 7-9 Temmuz 2014. Bochum: Bonn.
• Etgü, M. (2022, Ocak). Göbeklitepe, Kovid-19 kısıtlamasına rağmen geçen yıl 567 bin 453 ziyaretçi ağırladı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/gobeklitepe-kovid-19-kisitlamalarina-ragmen-gecen-yil-567-bin-453-ziyaretci-agirladi/2473854
• Göbeklitepe dijital dünyada. (2020). Tr Dergisi, 28, 74-80. Erişim adresi: https://trdergisi.com/wp-content/uploads/2020/08/TR_Dergi_28_Dijital_10_Ag%CC%86ustos.pdf
• Gün Haber. (2020, Ocak). Öğrenciler Urla'da Göbeklitepe sergisi açtı. Erişim adresi: http://www.gunhaber.com.tr/haber/Ogrenciler-Urla-da-Gobeklitepe-sergisi-acti/442133
• Hayat. ro. (2019, Aralık). Timişoara'da Göbeklitepe sergisi. Erişim Adresi: https://www.hayat.ro/haber/timisoarada-gobeklitepe-sergisi-3258.html
• Koçak, M. (2018, Temmuz). Göbeklitepe UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı. Erişim adresi: https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gobeklitepe-unesco-dunya-miras-listesine-alindi
• Kurt, A. O. ve Göler, M. E. (2017). Anadolu’da ilk tapınak: Göbeklitepe. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21(2), 1107-1138. https://doi.org/10.18505/cuid.334942
• Kültür Turizm Bakanlığı, (ty). Göbeklitepe Arkeolojik Alanı. Erişim adresi: https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44420/gobeklitepe-arkeolojik-alani-sanliurfa.html
• Luckert, K. W. (2015). Göbekli Tepe (L. Tonguç Basmacı, Çev) İstanbul: ALFA Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Marmara Basın. (2019, Nisan). İzmit’te Göbeklitepe Sergisi Açıldı. Erişim adresi: https://marmarabasin.com/genel/izmitte-gobeklitepe-sergisi-acildi-90280.htm
• Muşmal, H. ve Gürbüz, İ. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber. Ş. Aslan (Ed.), Nitel araştırmada veri toplama yöntemleri ve veri türleri-Doküman incelemesi (s. 217-243). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Notroff, J. Dietrich, O. Peters, J. Pöllath, N ve Köksal Schmidt, Ç. (2015). Uygarlığın doğuşunda Neolitik şölenlerin izleri. Aktüel Arkeoloji, 28-43.
• NTV. (2022, Haziran). Göbeklitepe sergisi Galataport'ta. Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/galeri/n-life/kultur-ve-sanat/gobeklitepe-sergisigalataportta,8vyBQ1CAQ0W-nx5-TruX-A/GN2BHAg_s0m8AhPKzVMMdg
• Özcan, E. S. (Temmuz, 2014). Göbeklitepe, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 560, 30-39.
• Pulhane. (2019, Şubat). Göbeklitepe. Erişim adresi: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201905.html
• Schmidt, K. (2010). Göbekli Tepe – the stone age sanctuaries. New results of ongoing excavations with a special focus on sculptures and high reliefs. Documenta Praehistorica XXXVII, 37, 239–256. https://doi.org/10.4312/dp.37.21
• Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). İstatistikler. Erişim adresi: https://sanliurfa.ktb.gov.tr/TR-164345/istatistikler.html
• Şanlıurfa Şehir Rehberi. (2022). Tarihin sıfır noktası. Erişim adresi: https://sanliurfa.ktb.gov.tr/Eklenti/97082,sehir-rehberi-2022pdf.pdf?0
• TMMOB Mimarlar Odası. (2020 Ocak-Şubat). Sergi dinamikleri ile Göbeklitepe’ye bir bakış. Mimarlık, 411, 7.
• Toprak, B. (2016). Dinler Tarihi perspektifinden Klaus Schmidt ve Göbekli Tepe. V. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi, 12-15 Mayıs 2016, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• TRT Avaz. (2019, Aralık). Azerbaycan'ın Gence Kentinde Göbeklitepe sergisi açıldı. Erişim adresi: https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/azerbaycanin-gence-kentinde-gobeklitepe-sergisi-acildi/5df4e54901a30a24747fa6d0
• Turizm News. (2019, Şubat). PTT'den Göbeklitepe konulu anma pulu. Erişim adresi: https://www.turizmnews.com/ptt-den-gobeklitepe-konulu-anma-pulu/14921/
• Uludağ, C. (2020, Haziran). Bereketli Hilalin kalbi Göbeklitepe. Tr Dergisi, 28, 66-73.
• UNESCO Türkiye Millî Komisyonu. (t.y.). 2017-Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Yılı. Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/154/169
• Ülgen, S. (2007). Yakındoğu İlk Neolitik kültürlerinde yapı kültü ve yapıların gömülme sorunu. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Wach, E. ve Ward, R. (2013, Eylül 27). Learning about qualitative document analysis. Institute of Development Studies, 13, 1-9. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/handle/20.500.12413/2989
• Yağmurlu, A. (2020). Dünya mirası ve kamu diplomasisi: Göbekli Tepe örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 46-64.
• Yalçın, T. (2011). Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem’de Yukarı Mezopotamya’da küçük taş eserler (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yapı Dergisi. (2020, Ocak). Sergi dinamikleri ile Göbeklitepe’ye bir bakış. Erişim adresi: https://yapidergisi.com/sergi-dinamikleri-ile-gobeklitepeye-bir-bakis/
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
• Zafer, Ç. (2020, Eylül 10). Göbeklitepe’ye turist akını: Ziyaretçi sayısı 3 senede 20’ye katlandı. Erişim adresi: https://kronos35.news/tr/gobeklitepe-turist-rekoru-kiriyor-atiye/
• Zagreb.yee. (2019, Mayıs). Zagreb'de Türkiye rüzgârı esti. Erişim adresi: https://zagreb.yee.org.tr/tr/haber/zagrebde-turkiye-ruzgari-esti