Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu: Uluslararası Toplumun Mücadelesi ve Türkiye'nin Katkıları

Yıl 2017, Cilt: 66 Sayı: 3, 551 - 580, 01.09.2017

Sami Doğru

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001900

Öz

Deniz haydutluğu deniz ticareti ve ulaşımı için her zaman tehdit oluşturmuştur. Bu tehdit modern dünyada varlığını halen sürdürmekte olup özellikle Somali sahillerinde meydana gelen saldırılar ile uluslararası ilginin odağı haline gelmiştir. BM Güvenlik Konseyi Somali sahillerinde ortaya çıkan deniz haydutluğu saldırılarına karşı uluslararası toplumu mücadeleye çağıran bazı kararlar almıştır. Bu çerçevede, devletler ile başta NATO ve AB olmak üzere çeşitli çok uluslu askeri güçler deniz haydutluğu ile mücadeleye başlamışlardır. Türkiye de bu mücadeleye aktif olarak katılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, önce, deniz haydutluğu ile ilgili uluslararası hukuk kurallarını ortaya koymak, sonra uluslararası toplumun deniz haydutluğu ile mücadelesi ve bu mücadeleye Türkiye’nin katkısını incelemektir. Ayrıca, deniz haydutluğu ile mücadelenin başarısı için yapılması gerekenlere de işaret olunmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Deniz haydutluğu, uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS), Deniz haydutluğu ile mücadele.

Piracy under International Law: Struggle of International Community and Turkey’s Contribution

Öz

The piracy at sea has always been detrimental to sea trade and transportation. Even today, the piracy is still alive in the modern world. Attacks against ships off the coast of Somalia currently occur which have brought piracy to the forefront of international attention. The UN Security Council has adopted some resolutions calling for the international community to wage a war against marauding piracy. Multinational NATO and EU naval forces have begun to deploy military assets to the region to combat piracy. Turkey is also actively participating in these operations. The aim of this paper is first to examine and question the adequacy of the provisions of international law relating to the piracy and then legal basis of struggling the piracy of the international community and Turkey’s contribution to this struggle. This paper will also put forward specific recommendations as to how to remedy them

Anahtar Kelimeler

Piracy, international law, UNCLOS, struggling against piracy

Kaynakça

• AHNEFELD, Janin Viviane; The International Fight against Modern-Day Piracy: Are the Legal Regulations enough? Small Master’s Thesis, University of Tromsø Faculty of Law, 2011.
• ANDRÁS, Rácz; Combat Piracy in the Gulf of Aden: A Drop in the Ocean?, Piliscsaba, 2011, <https://btk.ppke.hu/uploads/articles/554378/file/Takacs%20Norbert%20 Szakdolgozat %202011.pdf>(e.t.: 6 Nisan 2016)
• BATIR, Kerem; Yirmibirinci Yüzyılda Deniz Haydutluğu ve Uluslararası Hukuk, USAK Yayınlar, Ankara, 2011.
• ÇELEBİ, Katip; Tuhfetü’l Kibâr Fi Esfâri’l-Bihar (Deniz Seferleri Hakkında Büyüklere Armağan), İdris Bostan (haz.), T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, Ankara 2008.
• DOĞRU, Sami; Uluslararası Hukukta Seyrüsefer Serbestliği ve Deniz Güvenliği, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2008.
• GEİß, Robin / Petrig, Anna; Piracy and Armed Robbery at Sea, Oxford University Press, Oxford, 2011.
• ORMEROD, Henry A.; Piracy in the Ancient World, The John Hopkins University Press, 1997.
• SARKİS, Karakoç (yay.); Sicil-i Kavanin, C. XI, İstanbul, 1935, s. 536.
• SOYBAŞ, Fatma Nur; Deniz Haydutluğu ve Deniz Haydutluğunun Deniz Sigortacılığına Etkisi, Yayınlanmamış Denizcilik Uzmanlık Tezi, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ankara, 2014.
• ABHYANKAR, Jayant; “Piracy and Maritime Violence: A Global Update”, Maritime Violence and Other Security Issues At Sea: The Proceedings of the Symposiun on Maritime Violence and other Security Issues at Sea, World Maitime University, Sweden, August 2004, ss. 1-33.
• ARI, Bülent; “Osmanlı Deniz Hukuku”, 3. Deniz Harp Tarihi Semineri, Donanma Komutanlığı, 19-21 Nisan 2006, Gölcük/Kocaeli, ss. 5-41/5-45.
• AZUBUIKE, Lawrence; “International Law Regıme Against Piracy”, 15 Ann. Surv. Int'l & Comp. L 43, ss. 43-60.
• BAYILLIOĞLU, Uğur; “Somali Sahilleri ve Açıklarında İşlenen Deniz Haydutluğu Fiillerine Karşı Yürütülen Mücadelenin Hukuki Dayanakları ve Türkiye’nin Durumu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XV, Y. 2011, Sa. 1, ss. 125-161.
• BENTO, Lucas; 29 Berkley J. Int’l L. 399, ss. 399-472.
• BURGESS, Douglas R.; “Hostis Humani Generi, Piracy, Terrorism and A New International Law”, 13 U. Miami Int'l & Comp. L. Rev.293 (2006), ss. 293-341.
• CAROLL, James; “What The Pirates Say”, 24 Kasım 2008, International Herald Tribune,˂http://www.nytimes.com/2008/11/24/opinion/24iht-edcarroll.1. 18103471. html˃ (e.t.: 5 Nisan 2017)
• “CHINA'S anti-piracy role off Somalia expands”, BBC News. <http://news.bbc.co.uk/ 2/hi/asia-pacific/486502.stm> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• “COUNTERING Piracy off the Coast of Somalia”, European Union. <http://eunavfor .eu/ mission/> (e.t.:3 Mart 2016)
• “CTF-151,Counter-piracy”, Combined Maritime Forces, <https:// combinedmaritimeforces.com/ctf-151-counter-piracy/> (e.t.:3 Mart 2016)
• ÇAYCI, Sadi; “Deniz Haydutluğu ile Mücadele ve Türkiye’nin Konumu: Somali Örneği”, ORSAM, Rapor No:1, Mart 2009, ss. 1-24.
• DEMİRBİLEK, İbrahim; “Elverişli/Kolay Bayrak Uygulamasının Türk Deniz Ticareti Üzerine Etkisi”, ss.1- 20<http://sgsefder.org.tr/resimler/foc_makale_ metni.pdf> (e.t.: 25.06. 2016)
• DEMİRTAŞ, Cengiz, “Somali Sahillerindeki Deniz Haydutluğu Eylemlerini ve Haydutların Yargılanması”, İÜHFM, C. LXX, S. 1, ss. 39-68.
• “DENİZ Haydutluğu ile Mücadele”, Deniz Haydutluğu ile Mücadele Dokümanı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Ağustos 2015, ss. 1-31. ˂http://www.dzkk.tsk.tr/icerik. php?dil=1&icerik_id=395˃ (e.t.: 2 Nisan 2016)
• DOĞRU, Sami; “Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme (SUA Sözleşmesi)’de Yapılan Değişikliklerin Yürürlüğe Girişi: Deniz Güvenliği Paradigması Değişiyormu?”, Deniz Hukuku Sempozyumu (24-25 Mart 2011), Sami Doğru (ed.,), Çağ Üniveritesi Yayınları No: 18, Adana, 2012, ss. 19-35.
• HAINES, Steven; “The Law of the Sea and Maritime Crime,” Crime at Sea, The Nautical Institute, 1996, ss. 19-25.
• HALBERSTAM, Malvina; “Terrorism on the High Seas: The Achille Lauro, Piracy and the IMO Convention on Maritime Safety”, 82 Am. J. Int'l L. 269, ss. 269-310.
• HENNESSEY, Matthew; “Somali Pirates Scuttle Sea Laws”, Policy Innovations, 18 Kasım 2008, ˂http://www.policyinnovations.org/ideas/briefings/data/000090˃ (e.t.: 5 Nisan 2017)
• HODGKINSON, Sandra L. ve diğerleri; “Piracy:New Efforrts in Addressing this Enduring Problem”, 36 Tul. Mar. L.J. 65, ss. 65-137.
• HOUGHTON, Matthew C.; “Walking the Plank: How United Nations Security Council Resolution 1816, While Progressive, Fails to Provide A Comprehensive Solution to Somali Piracy”, 16 Tulsa J. Comp. & Int'l L. 253, ss. 253-286.
• HIRSI, Ahmed; “Somali Sea-Piracy: Business model or resource conflict?”, Wardheer News, 2011, s. 1-35
• “IMB Piracy Reporting Centre”, ICC: Commercial Crime Cervices, <https://www.icc-cs.org/index.php?option=com_fabrik&view=plugin&g=form &plugin=redirect&meth od= displayThanks&task=pluginAjax> (e.t.:15 Kasım 2015)
• “IMO profile”, business.un.org, ˂https://business.un.org/en/entities/13˃ (e.t.: 23 Haziran 2016)
• “INDIA ‘to step up piracy battle’”, BBC News. <http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/ 7741287. stm> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• “INTERNATIONAL Contact Group on Somalia”, Oceans Beyond Piracy, <http:// oceansbeyondpiracy.org/matrix/ international-contact-groupsomalia-icg> (e.t.:2 Şubat 2016)
• “IRAN sends ship against pirates”, BBC News. <http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa /7793603.stm> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• ISANGA, Joseph M.; “Countering Persistent Contemporary Sea Piracy: Expanding Jurisdictional Regimes”, 59 Am. U. L. Rev. 1267, ss. 1267-1449.
• “JAPAN destroyers set sail on anti-piracy mission”, CNN. <http://edition.cnn.com/ 2009/WORLDasiapcf/03/14/japan.pirates/index.html?iref=24hours> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• “KENYA opens fast-track piracy court in Mombasa”, BBC News, 24 Haziran 2010. ˂http://www.bbc.com/news/ 10401413˃(e.t.: 2 Mart 2016).
• LANG, Jack; “Report of the Special Adviser to the Secretary-General on Legal Issues Related to Piracy off the Coast of Somalia” U.N.Doc. S/2011/39 (Jan. 24,2011), ˂http:// oceansbeyondpiracy.org/sites/default/%20files/%20somalia_s_2011_30_the_ jack_ lang_report.pdf ˃ (e.t.: 5 Nisan 2017).
• MADDEN, Mike; “Trading The Shield of Sovereignty for the Scales of Justice: A Proposal for Reform of International Sea Piracy Laws”, 21 U.S.F. Mar. L.J. 139, ss. 1-8.
• MERAY, Seha L.; “Bazı Türk Andlaşmalarına Göre Korsanlık ve Deniz Haydutluğunun Yasaklanması”, AÜSBF Dergisi, Sayı: 3, Cilt:18, Yıl: 1963, ss. 105-188.
• NANDA, Ved P. ve BELLISH, Jonathan; “Moving from Crisis Management to a Sustainable Solution for Somali Piracy: Selected Initiatives and the Role of International Law”, Case Western Reserve Journal of International Law Vol. 46 (2013), ss. 44-89.
• “NATIONAL Legislation on Piracy”, Ocean&Law of the Sea: The Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea. ˂https://www.un.org/depts/los/piracy/piracy_ national_legislation.htm˃ (e.t.: 2 Mart 2016)
• “NEW EU strategy to shore up maritime security”, European Commission, <http:// ec.europa.eu/dgs/maritimeaffairs_fisheries/magazine/en/places/new-eustrategy-shore- maritime-security> (e.t.:3 Mart 2016)
• “TÜRK gemisine korsan baskın”, NTV Haber, 11 Nisan 2016. ˂http://www.ntv.com.tr/ dunya/turk-gemisine- korsanbaskin,43DH5lNUwkyTzq-3RsVqvQ˃ (e.t.:3 Mart 2016)
• MERRİAM-Webster Online, http:// www.m-w.com/cgi-bin/dictionary.(e.t.: 5 Mart 2016)
• KEYUAN, Zou; “New Developments in the International Law of Piracy”, 8 Chinese J. Int'l L. 323, ss. 323-343
• “OPERATION Allied Protector”, NATO, Maritime Command-MARCOM. http://www.mc.nato.int/ops/ Pages/ Operation-AlliedProtector.aspx> (e.t.:3 Mart 2016)
• “OPERATION Allied Provider”, NATO, Maritime Command-MARCOM. <http://www.mc.nato.int/ops /Pages/Operation-Allied-provider.aspx> (e.t.:3 Mart 2016)
• “OPERATION Ocean Shield”, NATO, Maritime Command-MARCOM. <http://www.mc. nato.int/ops/Pages/OOS.aspx> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• PASSMAN, Michael H.; “Protections Afforded to Captured Pirates Under The Law of War And International Law”, 33 Tul. Mar. L.J. 1, s. 1-39.
• “PIRACY and armed robbery against ships”, IMO, <http://www.imo.org/ en/OurWork/Security/ PiracyArmed Robbery/Pages/Default.aspx> (e.t.:6 Şubat 2016).
• “PIRACY: elements of national legislation pursuant to the United Nations Convention on the Law of the Sea, 1982”, IMO, LEG 98/8/3, 18 February 2011, ˂http://www.un. org/ depts/los/piracy/ circular_ letter_3180.pdf˃ (e.t.: 6 Nisan 2016)
• “PIRACY Prisoner Transfer Programme”, UNODC:United Nations Office on Drogs and Crime. <http://www. unodc.org/unodc/en/piracy/piracyprisoner-transfer- programme.html> (e.t.:2 Şubat 2016)
• “PRINCIPLES and framework for an international classification of crimes for statistical purposes: Report of the UNODC/UNECE task force on crime classification to the conference of European statisticians”, United Nations Office on Drugs and Crime, June 2012, s.7. ˂https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/ statistics/ crime/Report_ crime_classification_2012.pdf˃ (e.t.: 2 Mart 2016)
• “SOMALI piracy is down 90 percent from last year”, thejournal.ie. <http://www. thejournal.ie/piracy-somalia- down-on-last-year-1219326-Dec2013/> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• SPARKS, Thomas McK.; “Costal State Authority”, Maritime Operational Zones, Richard Jaques (ed.), United States Naval War College, 2006, ss. 1-15.
• TAYLOR, Andrew; “Piracy Today”, July 2012, ss. 1-9. ˂file:///D:/HAYDUTLUK%20 MAKALE/Paper%20of%20Andrew %20 Taylo_2012r.pdf˃ (e.t.: 2 Mart 2016)
• TOPAL, Ahmet Hamdi; “Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu ve Mücadele Yöntemleri”, AÜHFD, Cilt: 59, Sayı:1, 2010, ss. 99-130
• TOSUN, Sinan Azmi; “Somali’de Deniz Haydutluğu ile Mücadele”, Silahlı Kuvvetler Dergisi, Sayı 415, Ocak 2013, ss. 4-17.
• THE Contact Group on Piracy off the Coast of Somalia”, U.S. DEPARTMENT OF STATE. <http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2009/05/123584.htm> (e.t.:2 Şubat 2016) ;
• “THE Djibouti Code of Conduct”, IMO, <http://www.imo.org/en/OurWork/Security/ PIU/Pages/DCoC.aspx>
• TÜRKİYE Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 23, Cilt: 39, Yasma: Yılı 3, <https://www.tbmm.gov.tr/ tutanak/donem23/yil3/bas/b055m.htm> (e.t.: 6 Nisan 2016)
• “UNITED States Actions to Counter Piracy off the Horn of Africa”, U.S. DEPARTMENT of STATE. <http:// www.state.gov/t/pm/rls/fs/128540.htm> (e.t.:3 Mart 2016)
• “UNODC Global Maritime Crime Programme”, UNODC:United Nations Office on Drugs and Crime,<http:// www.unodc.org/unodc/en/piracy/ index.html?ref=mensuide> (e.t.:2 Şubat 2016)
• YOUNG, Christopher; “Balancing Maritime Security and Freedom of Navigation on the High Seas: A Study of the Multilateral Negatiaiton Process in Action”, The University of Queensland Law Journal, Vol.24:2, 2005, ss. 355-414.
• YOUNGS, Graham T; “Piracy in Somalia: A Legal Analysis Concerning the Prosecution of Pirate Negotiators And Pirate Facilitators under the Current US and International Framework”, Ind. Int’l & Comp. L. Rew. Vol. 24:3 (2014), ss. 809-857.
• Uluslararası Anlaşmalar/Sözleşmeler
• 1958 Cenevre Açık Deniz Sözleşmesi, Aslan, Gündüz; Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Teşkilatlar Hakkında Temel Belgeler, Gözden Geçirilmiş 2. B., İstanbul, 1994, ss. 176-229.
• 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, Enver Bozkurt; Türkiye’nin Uluslararası Hukuk Mevzuatı, Ankara, 1992, ss. 176-229.
• BM Güvenlik Konseyi, 1814(2008) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1816(2008) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1838(2008) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1846(2008) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1851(2008) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1897(2009) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1918(2010) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1950(2010) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 1976(2011) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2015(2011) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2020(2011) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2072(2012) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2125(2013) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2184 (2014) Sayılı Karar.
• BM Güvenlik Konseyi, 2246(2015) Sayılı Karar.
• Resolution A.1025(26)
• Resolution A.1002(25)
• <www.bbc.co.uk>
• <www.cnn.com>
• <www.combinedmaritimeforces.com>
• <www.ec.europa.eu>
• < www.eunavfor.eu>
• <www.icc-ccs.org>
• <www.imo.org>
• <www.mc.nato.int/Pages/home.aspx>
• <www.nato.int>
• <www.state.gov>
• <www.tbmm.gov.tr>
• <www.oceansbeyondpiracy.org>
• <www.un.org>
• <www.unodc.org>