Avrupa özel hukukunun uyumlaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 66 Sayı: 1, 157 - 200, 01.03.2017

Zehra Özkan

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001890

Cited By: 2

Öz

Avrupa özel hukukunun uyumlaştırılması, dünyada hukukun uyumlaştırılması düşüncesine paralel olarak gelişmiştir. Avrupa Birliği’nin kurulmasından sonra uyumlaştırma; iç pazarın tesis edilmesi ve işleyişinin iyileştirilmesi temelinde, tüzükler, direktifler ve Avrupa Birliği Adalet Divanı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Avrupa özel hukukunun uyumlaştırılması konusunda Avrupa Birliği İlke Kararları ve Bildirimlerde de açıkça ifade edildiği üzere, Avrupa Birliği Medeni Kanunu hazırlanmasından, ortak referans çerçevesi belirlenmesine kadar uzanan yaklaşım değişiklikleri olmuştur. Bu gelişmeler doktrinde de hararetli tartışmalara yol açmış, çalışma grupları/komisyonlar kurulmuş, bağlayıcı olmayan ilkeler çıkartılmış ve Avrupa özel hukuku bilimi doğmuştur. Bu çalışmada Avrupa özel hukukunun uyumlaştırılmasına ilişkin tüm bu enstrümanlar ve girişimler bir bütün olarak ele alınarak, uyumlaştırma süreci incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Avrupa özel hukukunun uyumlaştırılması/birleştirilmesi, Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (PECL), Avrupa Haksız Fiil İlkeleri (PETL), Avrupa Aile Hukuku İlkeleri (PEFL), Ortak Referans Çerçevesi Taslağı (DCFR), Ortak Avrupa Satım Hukuku (CESL)

Harmonization of European Private Law

Öz

Harmonization of European private law has been developed in parallel with the idea of harmonization of laws in world. Harmonization has been occurred on the basis of the establishing and the improvement of functioning the internal market through EU regulations, directive and the European Union Court of Justice after the foundation of European Union. The approach of harmonization evaluated from preparation of European Civil Code to preparation of common frame of reference as it can be seen at the Resolutions and Communications. These developments leads hot discussion in the doctrine, commissions and study groups were founded, non-binding principles were published and the European private law was evaluated. All of these harmonization instruments and initiatives are dealt as a whole and the harmonization process is analyzed in this article

Anahtar Kelimeler

Harmonization/unification of European private law, Principles of European Contract Law (PECL), Principles of European Tort Law (PETL), Principles of European Family Law (PEFL), Draft Common Frame of Reference (DCFR), Common European Sales Law (CESL)

Kaynakça

• Kitaplar/Makaleler Aksoy, Hüseyin Can. (2013). Status Qua Bias, CISG and the Future of the
• Common European Sales Law. European Business Law Review, ss.
• 465. dn.1 (status). __________. Impossibility in Modern Private Law. Cham: Springer, s.97
• (impossibility). Basedow, Jürgen. (2004). The Gradual Emergence of European Private Law.
• Ankara Law Review. 1(1), ss. 1-18 (european). ___________. (2003). Avrupa Özel Hukukunun Doğuşu (çev. Arzu Oğuz),
• Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 52(3), ss. 1-18 (avrupa). Baykal, Sanem / Göçmen, İlke. (2016). Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku. Ankara. Boodman, Martin. (1991). The Myth of Harmonization of Laws. American
• Journal of Comparative Law, (39), ss. 699-724.
• Werro’nun bu konudaki düşüncesini değiştirmesine ilişkin bkz. Werro, s.51-60. Bussani, Mauro/Mattei, Ugo. (1997). The Common Core Approach to
• European Private Law. Colombia Journal of European Law, 3, ss.339- 356. Büyüksagiş, Erdem. (2017). The Role of Law-Making in the Turkish
• Modernisation Process içinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 90.
• Kuruluş Yıldönümü Armağanı (eds. Oğuz, Arzu/Özden Merhacı,
• Selin/Özkan, Zehra/Erkan, V. Umut). Ankara: Ankara Üniversitesi
• Basım Evi, ss. 61-80. Chiusi, Tiziana J. (2015). Savigny Öğretisinde Avrupa’da Kodifikasyon
• Çabaları Üzerine Düşünceler (çev.Zeynep Dönmez). Ankara
• Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 64(4), ss. 1235-1244. Çağlayan Aksoy, Pınar. (2016). Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Unsurları
• Çerçevesinde Salt Malvarlığı Zararlarının Tazmini. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık. David, Renè. (1968). The Methods of Unification. American Journal of Comparative Law, 16, ss. 13-27. David, René / Brierley, John E.C. (1968). Major Legal Systems in the World
• Today. London: Stevens&Sons Davran, Bülent. (1968). Mukayeseli Medeni Hukuk Dersleri. İstanbul:
• İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayın No.306. De Cruz, Peter. (1999). Comparative Law in a Changing World. London:
• Cavendish Publishing. Hondius, Ewoud. (2000). European Private Law Survey 1998-2000.
• European Review of Private Law, 8, ss. 385-416 (2000). __________. (2004). European Private Law Survey 2002-2004. European
• Review of Private Law, 12, ss. 855-899 (2004). Hondius, Ewoud / Storme, Marcel. (1993). European Private Law On the
• development of a European Private Law in the 1990s. European Review of Private Law, 1, ss.1-9. Kaczorowska, Alina. (2013). European Union Law (3. Bası). Oxon:
• Routledge Taylor&Francis Group. Lando, Ole /Beale, Hugh (ed)- The Commission on European Contract Law.
• (2000). Principles of European Contract Law Part I and Part II. Hague:
• Kluwer Law International. Lando, Ole /Clive, Eric/Prüm, André/Zimmermann, Reinhard (ed)-The
• Commission on European Contract Law. (2003). Principles of European Contract Law Parts III. Hague: Kluwer Law International. Mańko, Rafal.
• (2015). EU Competence in Private Law The Treaty framework for a European Private Law and Challenges for Coherence.
• European Parliamentary Research Service Maselis, Ignace. (1993). Legislative Harmonization and Integration of
• Harmonized Legislation into the National Legal Systems within the European Community. European Review of Private Law, 1, ss. 137- 156.
• Micklitz, Hans-W./Cafaggi, Fabrizio. (2010). Introduction içinde European Private Law after the Common Frame of Reference (eds. Hans-W.
• Micklitz/Fabrizio Cafaggi). Cheltenham: Edward Elgar Publishing, ss. viii- xlvi. Oğuz, Arzu. (2000). Sözleşmeler Hukuku Alanında Hukukun Birleştirilmesi.
• Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 49, ss. 31-65
• (sözleşmeler). __________. (2003). Karşılaştırmalı Hukuk. Ankara:Yetkin Yayınları, s.48
• (karşılaştırmalı hukuk). __________. (2004). Lex Mercatoria. Ankara:Yetkin Yayınları, s.41 (lex mercatoria). Özden, Selin. (2000). Karşılaştırmalı Hukukta Salt Malvarlığı Zararları.
• Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, XXVI, ss. 89-125. Özsunay, Ergun. (1976). Karşılaştırmalı Hukuka Giriş. İstanbul: İstanbul
• Üniversitesi Yayınları No. 2130. Sulhi Garan Matbaası. Picat, Marc / Soccio Stessie. (2011). L’Harmonisation D’un Droit Europeen
• des Contracts: Fiction ou Realite? Harmonisation of European Contract
• Law: Fiction or Reality?. International Business Law Journal, ss. 371- 413. Radley-Gardner, Oliver / Beale, Hugh /Zimmermann, Reinhard/Schulze,
• Reiner. (2003). Fundamentals Texts on European Private Law. Oxford
• and Portland, Oregon: Hart Publishing. Schlesinger, Rudolf B. /Baade, Hans W. /Herzog, Peter E. /Wise, Edward M.
• (1998). Comparative Law Cases-Texts-Materials (6. Bası).New York:
• Foundation Press. Schwenzer, Ingeborg / Hachem, Pascal. (2009). The CISG-Successes and
• Pitfalls. American Journal of Comparative Law, 57, ss. 457-478. Schwenzer, Ingeborg/Ali, Lina. (2017). Levelling out the Gap between
• Common Law and Civil Law içinde Ankara Üniversitesi Hukuk
• Fakültesi 90. Kuruluş Yıldönümü Armağanı (eds. Oğuz, Arzu/Özden
• Merhacı, Selin/Özkan, Zehra/Erkan, V. Umut). Ankara: Ankara
• Üniversitesi Basım Evi, ss. 28-49. Smiths, Jan M. (2002). The Making of European Private Law: Towards a Ius
• Commune Europaeum as a Mixed Legal System.Antwerp-Oxford-New
• York: Intersentia Publishers. ___________. (2007). Convergence of New Private Law in Europe:
• Towards a New Ius Commune? içinde Comparative Law Handbook: A
• Handbook (eds. Örücü Esin / Nelken David). Oxford: Hart Publishing, ss. 219-240. Van Gerven, Walter. (1996). Casebooks for the Common Law of Europe
• Presentation of the Project. European Review of Private Law, 4, s.67-70 (project). __________. (2004). Harmonization of Private Law: Do We Need It?.
• Common Market Law Review, 41, ss.505-532 (harmonization). von Bar, Christian/Clive, Eric/Shulte-Nölke, Hans (ed). (2009). Principles,
• Definitions and Model Rules of European Private Law, Münih: Sellier
• European Law Publishers. Weatherill, Stephen. (2006). European Private Law and the Constitutional
• Dimension içinde The Institutional Framework of the European Private
• Law (ed. Fabrizio Cafaggi). Oxford: Oxford University Press. Werro, Franz. (2017). European Private Law: Quo Vadis içinde Ankara
• Üniversitesi Hukuk Fakültesi 90. Kuruluş Yıldönümü Armağanı (eds.
• Oğuz, Arzu/Özden Merhacı, Selin/Özkan, Zehra/Erkan, V. Umut).
• Ankara:Ankara Üniversitesi Basım Evi, ss. 51-60. Zimmermann, Reinhard. (2015). Kodifikasyon-Avrupa Ortak Satım Hukuku
• Arifesinde Kıta Avrupası Deneyimlerinin Değerlendirilmesi (çev. Ece
• Baş Süzel/Melike Sermin Paksoy). İstanbul Üniversitesi Hukuk
• Fakültesi Mecmuası, LXXIII (2), ss. 409-436. Zweigert, Konrad / Kötz, Hein. (1998). Introduction to Comparative Law (ç.
• Tony Weir). Oxford: Clarendon Press. Anlaşmalar, Raporlar, İlke kararları, Bildirimler ve sair Dokümanlar 1980 Viyana Diplomatik Konferansı Tarihçesi, http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/conference.html, son erişim tarihi 04.02.2017 Avrupa Atom Enerji Topluluğunu Kuran Anlaşma İngilizce metni, http://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_3_antlasmalar/1
• _3_1_kurucu_antlasmalar/1957_treaty_establishing_euratom.pdf, son
• erişim tarihi 04.02.2017. Avrupa Birliği Anlaşması, OJ C 191, 29.07.1992, s.1-112. Avrupa Birliği Anlaşmasını, Avrupa Topluluğu Kurucu Anlaşmalarını ve
• Belirli ilgili Eylemleri Değiştiren Amsterdam Anlaşması, OJ C 340,
• 11.1997, s.1-144. Avrupa Birliği Anlaşmasını, Avrupa Topluluğu Kurucu Anlaşmalarını ve
• Belirli ilgili Eylemleri Değiştiren Nice Anlaşması, OJ C 080,
• 03.2001, s.1-87. Avrupa Birliği Anlaşmasını ve Avrupa Topluluğu Kurucu Anlaşmalarını
• Değiştiren Lizbon Anlaşması, OJ C 306/1, 17.12.2007, s.1-271. Avrupa Birliği Anlaşması ve Avrupa Birliğinin İşleyişi Hakkında Anlaşma
• konsolide edilmiş versiyonu, OJ C 202, 07.06.2016, s.1; bu versiyonun
• Türkçe metni http://www.ab.gov.tr/files/pub/antlasmalar.pdf, son erişim
• tarihi 04.02.2017. Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Anlaşma İngilizce metni,
• http://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_3_antlasmalar/1
• _3_1_kurucu_antlasmalar/1957_treaty_establishing_eec.pdf, son erişim
• tarihi 04.02.2017. Avrupa Kömür Çelik Topluluğunu Kuran Anlaşması İngilizce metni
• https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/Treaty%20constit
• uting%20the%20European%20Coal%20and%20Steel%20Community.p df,
• http://www.avrupa.info.tr/fileadmin/Content/EU/bir_bakis/AvrupaKom
• urveCelikToplulugunuKuranAntlasma.pdf son erişim tarihi 04.02.2017. Avrupa Ortak Satım Hukuku hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzük
• content/EN/ALL/?uri=COM:2011:0635:FIN, 04.02.2017. http://eur-lex.europa.eu/legal- son erişim tarihi Avrupa Parlamentosu’nun ve Konseyi’nin 2011/83/EU sayılı ve 25 Ekim
• tarihli Tüketici Hakları Hakkında Direktifi, OJ L 304, 22.11.2011, s. 64–88. Avrupa Parlamentosu’nun Komisyonun 2000 Yılı için Yıllık Yasama
• Programı hakkındaki İlke Kararı, OJ C 377, 29.12.2000, s. 323
• (Resolution B5-0228, 0229 – 0230 / 2000) Avrupa Sözleşme Hukuku hakkında Komisyonun Konsey ve Avrupa
• Parlamentosu’na Bildirimi, OJ C 255, 13.09.2001, s. 0001-0044. Avrupa Tek Senedi, OJ L 169, 29.06.1987, s.0027. Dünya Ticaret Hukuku İlkeleri (PICC) 1994,
• http://www.unidroit.org/instruments/commercial-contracts/unidroit
• principles-1994, son erişim tarihi 04.02.2017. Dünya Ticaret Hukuku İlkeleri (PICC) 2004,
• http://www.unidroit.org/instruments/commercial-contracts/unidroit
• principles-2004, son erişim tarihi 04.02.2017. Dünya Ticaret Hukuku İlkeleri (PICC) 2010,
• http://www.unidroit.org/english/principles/contracts/principles2010/inte
• gralversionprinciples2010-e.pdf, son erişim tarihi 04.02.2017. Komisyon’un Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’ne Bildirimi Avrupa
• Sözleşme Hukuku ve Müktesebatın Gözden Geçirilmesi: ileriye doğru
• bir yol, OJ C 14, 20.01.2005, s.6. Komisyon’un Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’ne Bildirimi- Daha Uyumlu
• Avrupa Sözleşme Hukuku-Bir Eylem Planı, OJ C 63, 15.3.2003, s. 1– 44 . Tampere Avrupa Konseyi 15 ve 16 Ekim 1999 Başkanlık Kararları,
• http://www.europarl.europa.eu/summits/tam_en.htm, son erişim tarihi 04.02.2017. Üye Devletlerin Hukuklarının Tek Bir Çizgiye Getirilmesi Eylemi Hakkında
• İlke Kararı, OJ C 158, 26.6.1989, s.400 (Resolution A2-157/89). Üye Devletlerin Özel Hukuklarının Belirli Alanlarının Uyumlaştırılması
• Birleştirilmesi Enstitüsü,
• http://www.unidroit.org/about-unidroit/overview, son erişim tarihi 04.02.2017.