Anayasal vergilendirme ilkeleri çerçevesinde vergi affı

Yıl 2017, Cilt: 66 Sayı: 1, 263 - 300, 01.03.2017

Sibel Yılmaz

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001892

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada vergi affının, anayasal vergilendirme ilkelerine uygunluğu değerlendirilmiştir. Bunun için öncelikle vergi affının hukuki niteliği ile vergi affıyla bağlantılı olduğu düşünülen anayasal vergilendirme ilkeleri tespit edilmiştir. Ardından vergi affı içeren bir yasanın, hangi anayasal vergilendirme ilkelerini ihlal edilebileceği tartışılmış, Anayasa Mahkemesinin ilgili kararlarına yer verilmiştir. Ele alınan ilkeler özellikle eşitlik ve hukuki güvenlik ilkeleri olmuştur. Vergi affına ilişkin nihai açıklamalara sonuç kısmında yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Anayasa, eşitlik ilkesi, hukuki güvenlik ilkesi, vergi affı

Tax Amnesty Wıthın The Framework Of The Constıtutıonal Taxatıon Prıncıples

Öz

This study analyzes the compatibility of tax amnesty with constitutional taxation principles. To this end, the study firstly determines the legal nature of tax amnesty and the constitutional taxation principles related to tax amnesty. Secondly, it debates which constitutional taxation principles may be violated by legislation concerning tax amnesty and examines the decisions of the Constitutional Court on the subject. The study primarily focuses on the principles of equality and legal certainty. The author’s final comments regarding tax amnesty are included at the end of the study

Anahtar Kelimeler

Constitution, the principle of equality, the principle of legal certainty, tax amnesty

Kaynakça

• Akıllıoğlu, Tekin (1991), “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 24, Sayı 2, s. 3-14.
• Araç, İbrahim ve Erikli, Hasan (2006), “Anayasanın 87’nci Maddesine Göre Kabulünde Nitelikli Çoğunluk Aranması Gereken Af Kanunları”, Yasama Dergisi, Sayı 1, s. 25-44.
• Armağan, Servet (2001), “Anayasa Hukuku Açısından Af Yetkisinin Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Sayı 18, s. 347-364.
• Aslanpınar, Y. Burak (2013), “Anayasa Mahkemesi’nin Vergi ve Benzeri Mali Yükümlülüklere İlişkin Kararlarında Kamu Yararı”, TBB Dergisi, Sayı 104, s. 299-320.
• Aygün, Recep (2012), “Vergi Afları ve Vergi Uyumuna Etkisi”, Vergi Dünyası, Sayı 369, s. 88-92.
• Çağan, Nami (1972), “Türk Hukukunda Vergi Cezalarının Affı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1, s. 111-122.
• Çetin, Güneş (2007), “Vergi Aflarının Vergi Yükümlülerinin Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt 14, Sayı 2, s. 181-187.
• Döner, Ayhan (2008), “Cezai ve İdari Yaptırımların Farklılığı Bağlamında TBMM’nin Af Yetkisi”, EÜHFD, Cilt 12, Sayı 3-4, s. 33-54.
• Dönmez, Recai (1992), Teoride ve Uygulamada Vergi Afları, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Edizdoğan, Nihat ve Gümüş, Erhan (2013), “Vergi Afları ve Türkiye’de Vergi Aflarının Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Sayı 164, s. 99- 119.
• Gerçek, Adnan ve diğerleri (2015), Mükellef Hakları Türkiye Perspektifi ve Geliştirilmesi, Ankara, Seçkin.
• Gözler, Kemal (1999), İdare Hukuku C. II, Bursa, Ekin.
• Gözler, Kemal (2000), Türk Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi.
• Gözler, Kemal (2009), “İngiltere’de Parlamento Neden ve Nasıl Ortaya Çıktı? Mali Hukukun Anayasa Hukukundan Eskiliği Üzerine Bir Deneme”, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, c. I, s.365-366.
• İleri, Yusuf (2010a), “Varlık Barışı Dışında Tutulan Vergi İncelemelerinin Anayasa Hükümleri ve Anayasa Mahkemesi Kararları Açısından Değerlendirilmesi-I”, Yaklaşım Yayınları, Sayı 205, s. 291-297.
• İleri, Yusuf (2010b), “Varlık Barışı Dışında Tutulan Vergi İncelemelerinin Anayasa Hükümleri ve Anayasa Mahkemesi Kararları Açısından Değerlendirilmesi-II”, Yaklaşım Yayınları, Sayı 206, s. 275-285.
• İnceoğlu, Sibel (2001), “Türk Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Eşitlik ve Ayrımcılık Yasağı Çerçevesinde Af, Şartla Salıverme, Dava ve Cezaların Ertelenmesi”, Anayasa Yargısı, Cilt 18, s. 41-70.
• Karakoç, Yusuf (2007), Genel Vergi Hukuku, Ankara, Yetkin.
• Karakoç, Yusuf (2013), “Anayasal Vergilendirme İlkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 15, Özel sayı, s. 1259-1308.
• Kargı, Veli ve Yüksel, Cihan (2010), “Türkiye’de Vergi Aflarının Vergi Adaleti ve Yükümlüler Üzerine Etkileri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 54. Seri, s. 23-44.
• Keskin, Züleyha (2015), Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesi, İstanbul, On İki Levha.
• Kumrulu, Ahmet (1979), “Vergi Hukukunun Birkısım Anayasal Temelleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:36, Sayı:1, s.147-162.
• Narinoğlu, Recep (1991), “1923 Yılından Sonra Çıkarılan Vergi Af Yasaları Kapsamları ve Değerlendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 5, s. 26-40.
• Öncel, Mualla (2014), Kumrulu, Ahmet ve Çağan, Nami, Vergi Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Öz, Semih ve Özkök Çubukçu, Dilek (2011), “Af ya da Adalet: Yeni Mali Af Yasası”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 66, Sayı 2, s. 247- 254.
• Öztürk, Bahri ve Erdem, Mustafa Ruhan (2013), Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Ankara, Seçkin, 13. Baskı.
• Saban, Nihal (2014), Vergi Hukuku, İstanbul, Beta.
• Saban, Nihal (2001), “Vergi Suçlarında Affı Anayasa ile Sorunsallaştırmak”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 18, s. 451-475.
• Savaşan, Fatih (2006), “Vergi Afları: Teori ve Türkiye Uygulamaları (‘Vergi Barışı’ Uygulama Sonuçları)”, Afyon Kocatepe İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, s. 41-65.
• Sayar, Fikret (1987), “1960 Yılından Sonra Çıkarılan Vergi Af Yasaları ve Sonuçları”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 73, s. 65-78.
• Soydan, Billur Yaltı (1998), “Vergi Adaleti Kavramında Soyuttan Somuta: Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarını Eşitlik, Özgürlük ve Sosyal Devlet Kavramları ile Okumak”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 119, s. 98-119.
• Şenyüz, Doğan (2014), “Hukuk Devleti Perspektifinden Adil Vergileme ve Vergi Afları”, Tesam Akademi Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 81-96.
• Taşkın, Yasemin (2010), “Vergi Aflarının Hukuki Niteliği ve Gerekçeleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 2, s. 122-128.
• Şenyüz, Doğan (2015), Vergi Ceza Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi.
• Yaraşır, Sevinç (2013), “Vergi Afları ve Türkiye’deki Vergi Aflarının Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası, Sayı 379, s. 175-187.
• Yurdakul, Ali (2913), Vergi Ahlakı ve Vergi Ahlakını Belirleyen Faktörlerin Analizi: Bursa İli Örneği, Bursa, Dora Yayıncılık.
• Anayasa Mahkemesi Kararları
• Anayasa Mahkemesi, E. 1988/3, K. 1989/4, Kt.18.1.1991 (Resmi Gazete, 03.05.1989-20157), AMKD, Cilt 1, Yıl 2001, Sayı 25.
• Anayasa Mahkemesi, E.1986/5, K.1987/7, Kt.19/3/1987 (Resmi Gazete, 12.11.1987-19632), http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/a6322932- ab7f-440a-b197-9e140c0dabb8? excludeGerekce=False&wordsOnly=False (son erişim tarihi: 26.12.2015).
• Anayasa Mahkemesi, E.1990/29, K.1991/37, Kt.15.10.1991 (Resmi Gazete, http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/bf6de552- cbfe-441e-b519
• 02.1992-21133), 53d5184f784e?excludeGerekce=False&wordsOnly=False erişim tarihi: 26.12.2015). (son
• Anayasa Mahkemesi, E.1990/35, K.1991/13, Kt.6.6.1991 (Resmi Gazete, 27.10.1994-22094).
• Anayasa Mahkemesi, E.1991/13, K.1992/10, Kt.19.2.1992 (Resmi Gazete, 17.11.1994-22114). AMKD, Cilt 1, Yıl 1995, Sayı 30.
• Anayasa Mahkemesi, E.1992/22, K.1992/40, Kt.17.6.1992 (Resmi Gazete, 09.01.1995-22518). AMKD, Cilt 1, Yıl 1996, Sayı 31.
• Anayasa Mahkemesi, E.1992/29, K.1993/23, Kt.24.6.1993 (Resmi Gazete, http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/99d8c4d1- 7dda-49e5-af80-efee9839da2a?exclude Gerekce=False&wordsOnly=False (son erişim tarihi: 26.12.2015).
• Anayasa Mahkemesi, E.1994/46, K.1994/57, Kt.18.7.1994 (Resmi Gazete, 14.12.1995-22493),http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/ Karar/Content/87fa17cd-e3ea-4db6-b561-c2dee0bc7193? exclude Gerekce=False& wordsOnly=False (son erişim tarihi: 26.12.2015).
• Anayasa Mahkemesi, E.1998/9, K.1988/28, Kt.27.9.1988 (Resmi Gazete, 26.12.1988-20031), http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/4eb8ee4a- ed51-4c44-b8f8- d3f4676d50e6?excludeGerekce=False&wordsOnly=False erişim tarihi: 26.12.2015). (son
• Anayasa Mahkemesi, E.2008/116, K.2010/85, Kt.24.06.2010 (Resmi Gazete, 27771),http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/b7cc2 821-9417-44d4-a2c8-ba46d966830c?exclude Gerekce=False&wordsOnly=False (son erişim tarihi: 26.12.2015).