Anayasal bağlamda ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi boyutuyla suçsuzluk karinesi

Yıl 2016, Cilt: 65 Sayı: 4, 2241 - 2276, 01.12.2016

Hatice Derya Ormanoğlu

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001861

Cited By: 2

Öz

Ceza muhakemesi faaliyeti gerçekleştirilirken uyulması gereken bazı ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkelerin varlığı insan haklarına saygılı, demokratik bir hukuk devleti olmanın gereğidir. Suçsuzluk karinesi de adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak hem Anayasada hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde hüküm altına alınmış bir ilkedir. Çalışmada ilke hem anayasal bağlamda hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi boyutuyla ele alınacaktır. Aynı zamanda Türk ceza mevzuatında suçsuzluk karinesiyle ilgili normlara yer verilecek ve konuyla bağlantılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına değinilecektir

Anahtar Kelimeler

Temel hak ve özgürlükler, adil yargılanma hakkı, ceza muhakemesi, Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.

Presumption of Innocence In The European Convention On Human Rights Dimension And In Constitutional Context

Öz

There are several principles that have to be cared for while performing criminal procedures. The existence of these principles requires being a democratic state of law respecting human rights. The Presumption of Innocence is a principle that has been included in judicial processes as an element of the right to a fair trial both in the Constitution and in the European Convention on Human Rights. In this study this principle will be examined both in constitutional context and with the European Human Rights Convention dimension. In addition, the norms on the Presumption of Innocence principle in the Turkish Penal Legislation will also be investigated, and the decisions of the European Court of Human Rights on this topic will be examined

Anahtar Kelimeler

Fundamental rights and freedoms, right to fair trial, criminal procedure, Constitutional Court, European Convention on Human Rights.

Kaynakça

• Aksoy İpekçioğlu, P. (2013). Vücuttan Örnek Alma İşleminin Hukuki Niteliği ve Anayasaya Uygunluğu. Prof Dr. Nur Centel’e Armağan. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 19 (2), s. 1157-1177.
• Atlıhan, Ö. (2004). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde Adil Yargılanma Hakkının Temel Unsuru Olarak Masumiyet Karinesi. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 8 (3-4), s. 291-328.
• Apiş Ö (2012). Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüpheli/Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması. Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 18 (1), s. 267-296.
• Aydın, Ç. K. (2010). Adil Yargılanmanın Bir Unsuru Olarak “Susma Hakkı”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 91, s. 146-180.
• Burnett, C. (2002). Constructions of Innocence. UMKC Law Review. http://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/umkc70&div=44 &start_page=971&collection=journals&set_as_cursor=12&men_tab=sr chresults (Erişim tarihi: 30.05.2016)
• Centel, N. ve Zafer, H. (2008). Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Centel, N. (1994). Dürüst Yargılama ve Medya Bakımından Demokrasi Kültürü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49 (3-4), s. 57-72.
• Doğru, O. (2004). İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İçtihatları I. İstanbul: Legal Yayınevi.
• Donay, S. (1982). İnsan Hakları Açısından Sanığın Hakları ve Türk Hukuku. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Dönmezer, S. (1998). Suçsuzluk Karinesi Üzerine Düşünceler, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul. s. 67-74.
• Okuyucu-Ergün, G. (2012). Suçsuzluk Karinesi: Alice Harikalar Diyarında. Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 10-14 Ocak 2012. Ankara, s. 39-50.
• Feyzioğlu, M. (1999) Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 48 (1–4), s.135-163.
• Feyzioğlu, M. (2002). Ceza Muhakemesinde Vicdani Kanaat. Ankara: Yetkin Yayınevi.
• Feyzioğlu, M. ve Okuyucu-Ergün G. (2010) Türk Hukukunda Tutuklulukta Azami Süre, 59 (1), s. 35-59.
• Gölcüklü, F ve Gözübüyük, Ş. (2007). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gölcüklü, F. (1994). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde “Adil Yargılanma” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 49 (3), s. 199-234.
• Gözler (2011). Anayasa Hukukunun Genel Esasları Ders Kitabı. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• İnceoğlu, S. (2013). İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı. Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Kaboğlu, İ. Ö. (2014). Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar). (9. Baskı). İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Katoğlu, T. (2013). Basın Yoluyla hakaret Kavramı ve Madde Yönünden Yetki Sorunu. Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 19 (2), s. 735-748.
• Kara, E. (2012). Lekelenmeme Hakkı. Adalet Dergisi. (43), s. 188-197.
• Karakehya, H. (2014). Ceza Muhakemesi Hukuku I. Ankara: Savaş Kitap ve Yayınevi.
• Karakehya, H. (2008). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 6. Maddesi (Adil Yargılanma Hakkı) Bağlamında Ceza Muhakemesinde Duruşma. Ankara: Savaş Yayınevi.
• Karakehya, H. (2016). Ceza Muhakemesinde Maddi Gerçeğin Tespiti. Ankara:Savaş Yayınevi.
• Koca, M. (2000). Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilme Yasağı. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (1), s. 105-146.
• Kunter, N.; Yenisey, F.; Nuhoğlu, A. (2011). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (18. baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Özbudun, E. (2013). Türk Anayasa Hukuku. (14. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Özdek, Y. (2004). Avrupa İnsan Hakları Hukuku ve Türkiye- AİHS Sistemi ve AİHM Kararlarında Türkiye. İstanbul: Kırmızıkalem Yayınları.
• Özen, M.; Güngör, D.; Okuyucu-Ergün, G. (2010). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Türk Hukukunda Azami Tutukluluk Süresinin Hesaplanmasına İlişkin Değerlendirmeler. Ankara Barosu Dergisi, 68 (4), s. 181-187.
• Schroeder, F.C.; Yenisey, F.; Peukert (1999). Ceza Muhakemesinde “Fair Trial” İlkesi. İstanbul: İstanbul Barosu Cmuk Uygulama ServisiYayını.
• Schwikkard, P.J. (1998)The presumption of innocence:what is it? South African http://heinonline.org/HOL/Print?collection=journals&handle=hein.jour nals/soafcrimj11&id=410 (Erişim tarihi: 31.12.2014) s. 396-408.
• Seife, J. A. (1934). The Presumption of Innocence. Journal of the American Institute http://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/jclc25&div=12& start_page=53&collection=journals&set_as_cursor=10&men_tab=srchr esults# (Erişim tarihi: 28.05.2016). and Criminology, 25 (1).
• Soyaslan, D. (2003). Hukuka Aykırı Deliller. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (3-4), s. 9-26.
• Şahin, C. ve Göktürk, N. (2015). Ceza Muhakemesi Hukuku II. (4. Baskı). İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Sunay, R. (2001). Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Anayasasında İfade Hürriyetinin Muhtevası ve Sınırları. Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları.
• Tozman, Ö. (2007). Suçsuzluk Karinesi: Türk Hukukundaki Sonuçları. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11 (3-4), s. 315-353.
• Ünver ve Hakeri (2011). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Üzülmez, İ. (2005). Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve Sonuçları. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 58, s. 41-72.
• Yenidünya, C. (2004). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Masumiyet Karinesi. Güncel Hukuk, 5, s. 20-21.
• Yenidünya, A. C. ve Alşahin, M. E. (2007). Bireyin Şerefine Karşı Suçlar. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 68, s. 43-93.
• Yıldırım, Y. (2016). Anayasa Mahkemesi Uygulamasında Adil Yargılanma Hakkı (Ceza Hukuku Boyutu). Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 26, s. 333-376.
• Yüce, T. T. (1988). “Sanığın Savunması ve Korunması Açısından Ceza Soruşturmasının Ümanist İlkeleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1, s. 156-167.
• Yüzer, D. (2013). Basın Yoluyla Haberlerin Verilişi ve Suçsuzluk Karinesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 15 Özel Sayı, s. 1653-1694. Online Kaynaklar
• http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6352.html (Erişim tarihi 28.12.2014)
• http://heinonline.org/HOL/Print?collection=journals&handle=hein.journals/s oafcrimj11&id=410 (Erişim tarihi: 31.12.2014)
• http://www.inhak.adalet.gov.tr/temel/aihs.pdf (Erişim tarihi: 30.11.2014)
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/203-208.pdf (Erişim tarihi: 30.11.2014)
• http://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf (Erişim tarihi: 30.11.2014)
• https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20999/volume-999-I- 14668-English.pdf (Erişim tarihi: 30.12.2014)
• Anayasa Mahkemesi’nin 29.01.1980 tarih ve 1979/38 Esas ve 1980/11 Karar sayılı kararı. http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/fc793386- d546-49fb-a17b- 2ec6edf254ee?excludeGerekce=False&wordsOnly=False (Erişim tarihi: 23.11.2016).
• Anayasa Mahkemesi'nin 13.06.2013 tarih ve 2012/665 başvuru numaralı kararı. http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/e08d8d 79-a271-4e65-a530-11d828eec3f0?wordsOnly=False (Erişim tarihi : 23.11.2016).
• Anayasa Mahkemesi'nin 02.07.2013 tarih ve 2012/1137 başvuru numaralı kararı. http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Content/ba6980 c4-170b-4f98-828c-00bac0236770?wordsOnly=False (Erişim tarihi : 23.11.2016).
• Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 14.12.2010 tarih ve 2010/9-88 Esas ve 2010/255 Karar sayılı kararı. http://www.kazanci.com/kho2/ibb/ giris.htm (Erişim tarihi: 31.12.2014)
• Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 06.03.2010 tarih ve 2011/1-345 Esas ve 2012/73 Karar sayılı kararı. http://www.kazanci.com/kho2/ibb/giris.htm (Erişim tarihi: 31.12.2014)
• Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 11.06.2013 tarih ve 2013/9-241 Esas ve 2013/293 Karar sayılı kararı. http://www.kazanci.com/kho2/ibb/ giris.htm (Erişim tarihi: 31.12.2014).
• Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 04.10.2011 tarih ve 2011/10-159 Esas ve 2011/202 Karar sayılı kararı. http://www.kazanci.com/kho2/ibb/ giris.htm (Erişim tarihi: 31.12.2014).
• Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 15.04.2014 tarih ve 2012//2-1498 Esas ve 2014/188 Karar sayılı kararı. http://www.kazanci.com/kho2/ibb/ giris.htm (Erişim tarihi: 31.12.2014).