Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi kararlarında hukuk devleti ilkesi

Yıl 2016, Cilt: 65 Sayı: 3, 723 - 770, 01.09.2016

Bezar Eylem Ekinci

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001823

Öz

Hukuka bağlı yönetim devlet teorisinin önemli konuları arasında yer almaktadır. Devletin hukuka uygun hareket etmesi ve idari tasarruflarının yargı denetimine açık olması hukuk devleti ilkesinin temel koşullarındandır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) de hukuk devleti ilkesi gereği hukuka bağlı ve yargı denetimine açık bir yönetim olması gerekmektedir. Bu çalışmada, Anglo-Sakson ve kıta Avrupası hukuk sistemlerinin birlikte uygulandığı KKTC’de hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü kavramları ele alınarak, Yüksek Mahkeme kararlarında hukuk devletinin temel unsurları ve Mahkeme’nin hukuk devleti ilkesi yaklaşımı belirlenmeye çalışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Yüksek Mahkeme, hukuk devleti, yargısal denetim, yargı bağımsızlığı

Rule of Law Principle in Supreme Court Cases of Turkish Republic of Northern Cyprus

Öz

Law abiding administration is one of the significant issues in the state theory. To comply with law and activities of administration being available for judicial review. In order to comply with the rule of law principle in Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC), two condition of it should be fulfilled. In this study, rule of law principle will be examined in the TRNC, which is a hybrid system of Anglo-Saxon and Continental European legal system. In regard to this, Supreme Court decision will be thoroughly examined and basic principles of rule of law will be studied. The essential goal is to determine the Court’s perspective of the rule of law

Anahtar Kelimeler

Turkish Republic of Northern Cyprus, Supreme Court, rule of law, judicial review, judicial independence

Kaynakça

• Aliefendioğlu, Yılmaz. (2001). Hukuk-Hukukun Üstünlüğü-Hukuk Devleti. Ankara Barosu Dergisi, S. 2, 29-68.
• Altundiş, Mehmet. (2008), Hukuki Güvenlik İlkesi. Yasama Dergisi, Eylül- Ekim-Kasım-Aralık, S. 10, 60-94.
• Bumke, Christian/Voβkuhle, Andreas. (2008). Casebook Verfassungsrecht. 5. Auflage, München: Verlag C.H. Beck.
• Çağlar, Bakır. (1989). Anayasa Bilimi-Bir Çalışma Taslağı. 1. Baskı. İstanbul: BFS Yayınları.
• Dayıoğlu, Salih. (1999). KKTC’de Yargısal Yapı. Kıbrıs Türk Hukuk Dosyası (Şubat 1999), (TC/KKTC Hukuk Forumu Tutanakları). Haz. K. B. Raif, Ankara.
• Dikmen Caniklioğlu, Meltem. (2008). Hukuk Devletinde Siyasi İktidar ve Yargının Karşılıklı Konumu-İlişkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1, 9-58.
• Doehring, Karl. (2002). Genel Devlet Kuramı (Genel Kamu Hukuku). Çev. Ahmet Mumcu. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Erdoğan, Mustafa. (2007). Anayasa Hukuku. 4. Baskı. Ankara: Orion Yayınları.
• Erhürman, Tufan. (2014). 100 Soruda 2014 Anayasa Referandumu Geçici 10’uncu Madde Tartışmaları ile Birlikte. 1. Baskı. Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
• Erhürman, Tufan. (2013). Yüksek İdare Mahkemesi’nin Görev Alanı. 1. Baskı. Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
• Erhürman, Tufan. (2012). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İdari Yargılama Hukuku-Türk ve İngiliz Hukuk Sistemleriyle Karşılaştırmalı Bir İnceleme-. 1. Baskı. Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
• Erhürman, Tufan. (2011). İdari Yargıda Meşru Menfaat- Danıştay ve Yüksek İdare Mahkemesi Kararları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. 1. Baskı. Lefkoşa: Mavi Basım.
• Erhürman, Tufan. (2007). Kıbrıs’ta Akıl Tutulması-Kıbrıslı Türklerde Modernleşme ve Hukuk. 1. Baskı. Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
• Garzoni, Fernando. (1952). Die Rechtsstaatsidee im schweizerischen Staatsdenken des 19. Jahrhunderts. Zürich.
• Gölcüklü, A. Feyyaz/Gözübüyük, A. Şeref. (2002). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması. 3. Bası. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gönenç, Levent. (2014). Siyasi İktidarın Denetlenmesi - Dengelenmesi ve Yargı. 1. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Gönenç, Levent. (2011). Dünyada ve Türkiye’de Yüksek Yargı Kurulları. Anayasa Çalışma Metinleri 4. TEPAV.
• Gönenç, Levent. (2008). Ortaçağ Avrupası’nda Anayasacılığın Düşünsel ve Kurumsal Temelleri. Prof. Dr. Ergun Özbudun’a Armağan, Der. Serap Yazıcı, Kemal Gözler ve Ece Göztepe, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Gözler, Kemal. (2015). Türk Anayasa Hukuku Dersleri. 18. Baskı. Bursa: Ekin Yayınları.
• Gözübüyük, Şeref. (2007). Anayasa Hukuku. 15. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gözübüyük, Şeref. (2001). Yönetsel Yargı. 14. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Günday, Metin. (2011). İdare Hukuku. 10. Baskı. Ankara: İmaj Yayınevi.
• İnceoğlu, Sibel (2008). İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı-Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler, 3. Bası. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Kaboğlu, İbrahim Ö. (2014). Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar). 9. Baskı. İstanbul: Legal Yayıncılık A.Ş.
• Kaboğlu, İbrahim Ö. (2002). Özgürlükler Hukuku – İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı. 6. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kapani, Münci. (1993). Kamu Hürriyetleri. 7. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Karaman, Ebru. (2014). Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması Açısından KKTC Anayasası, İstanbul Barosu Dergisi. C. 88, S. 4, Temmuz- Ağustos, 248-253.
• Karayalçın, Yaşar. (1992). Hukukun Üstünlüğü (Kavram-Bazı Problemler), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 47, S. 3, 193- 214.
• Mumcuoğlu, Maksut. (1989). Hukuk Devletinde Bağımsız Yargının Yeri ve Bağımsız Yargının Türkiye’de Gelişimi. Ankara Barosu Dergisi. S. 2, 262-306.
• Necatigil, Zaim M. (2015). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Anayasa ve Yönetim Hukukunun Esasları. Lefkoşa-Kıbrıs: Işık Kitabevi Yayınları.
• Necatigil, Zaim. (1999). Kıbrıs Hukuk Sistemi. Kıbrıs Türk Hukuk Dosyası (Şubat 1999), (TC/KKTC Hukuk Forumu Tutanakları). Haz. K. B. Raif, Ankara.
• Opinion No 1 (2001) of the Consultative Council of European Judges for the Attention of the Committee of Ministers of the Council of Europe on Standards Concerning the Independence of the Judiciary and the Irremovability of Judges. Strasbourg: 23 November 2001.
• Öden, Merih. (2003). Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Ökçesiz, Hayrettin. (1998). Hukuk Devleti. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi Yayınları: 4. Haz. Hayrettin Ökçesiz, İstanbul: Afa Yayınları.
• Örücü, Esin. (2007). Ulusal Anayasa Mahkemelerinde ‘Yargısal Karşılaştırmacılık’ ve Mahkemeler Arası Diyalog. Anayasa Yargısı Dergisi. C. 27, 433-459.
• Özbudun, Ergun. (2005). Türk Anayasa Hukuku. 8. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Özbudun, Ergun. (1968). İngiliz Hukukunda Hükümet Tasarrufları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 18, S. 1-4.
• Özcan, Mehmet Tevfik. (2008). Modern Toplum ve Hukuk Devleti. 1. Baskı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Rosenfeld, Michel. (2008). Hukuk Devleti ve Anayasal Demokrasinin Meşruiyeti. Hukuk Devleti: Hukuki Bir İlke, Siyasi Bir İdeal. Çev. Ali Rıza Çoban, Ed. Ali Rıza Çoban, Bilal Canatan ve Adnan Küçük, Ankara: Adres Yayınları.
• Sabuncu, Yavuz. (2007). Anayasaya Giriş. 13. Bası, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Sağlam, Fazıl. (2014). Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Uluslararası Antlaşmaların Hukuksal Statüsü ile İlgili Yeni Gelişmeler -Anayasa Mahkemesinin İki Kararı Üzerine Düşünceler-. Rona AYBAY’a Armağan, Legal Hukuk Dergisi Özel Sayı, Aralık, Cilt 2, s.1959-1993.
• Sağlam, Fazıl. (2013). Anayasa Hukuku Ders Notları, Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi Yayınları.
• Sağlam, Fazıl. (2016). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasa Hukuku Ders Notları. Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi. 1. Baskı. Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi Yayınları.
• Sancar, Mithat. (2006). Hukuk Devletinin Genel Teorisi, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Sobota, Katharina. (1997). Das Prinzip Rechtsstaat- Verfassungs- und Verwaltungsrechtliche Aspekte, Tübingen.
• Şirin, Tolga. (2010). “Hukukun Üstünlüğü” (Rule of Law) ve “Hukuk Devleti” (Rechtsstaat): Aralarında Fark Var mı?”. Prof. Dr. Tunçer Karamustafaoğlu’na Armağan, Ankara: Adalet Yayınları.
• Tanör, Bülent/Yüzbaşıoğlu, Necmi. (2006). 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku. 8. Bası. İstanbul: Beta Yayınları.
• Turhan, Turgut. (2008). Tarihsel Bakış Açısıyla Kıbrıs Türk Hukuk Sistemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 57, S. 2, 253-286.
• Ulunay, Ergin Adnan. (1991). K.K.T.C. Hukuk Sisteminde Ortak Hukuk. Kıbrıs Araştırmaları Dergisi. Eastern Mediterranean University. C. 5, S. 1-2, Kış-İlkbahar, 81-87.
• Uygur, Gülriz. (2004). Adalet ve Hukuk Devleti. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 53, S. 1, 29-38.
• Zolo, Danilo. (2007). The Rule of Law: A Critical Reappraisal. The Rule of Law (History, Theory and Criticism). Ed. Pietro Costa and Danilo Zolo, Springer.