Yargıtay kararları ışığında medeni yargılama hukukunda hukuka aykırı biçimde elde edilmiş delillerin değerlendirilip değerlendirilemeyeceği meselesi

Yıl 2012, Cilt: 61 Sayı: 4, 1223 - 1270, 01.12.2012

Cenk Akil

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001689

Cited By: 1

Öz

Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 189, 2 uyarınca hukuka aykırı olarak elde edilmiş deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz. Benzer şekilde Anayasa’nın 38. maddesinin altıncı fıkrasında da kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulguların delil olarak kabul edilemeyeceği düzenlenmiştir. Bu düzenleme nedeniyle medeni yargılamada da mahkeme tarafından dikkate alınmış her türlü hukuka aykırı delil kararın bozulmasına yol açacaktır. Olması gereken hukuk bakımından bu düzenlemenin yumuşatılması gerekmektedir. Hukuka aykırı bir delilin değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda anayasa ile teminat altına alınmış temel hakların ihlâli suretiyle delil elde edilmesi halleri dışında, hukuka aykırı yolla delil elde etmiş bulunan ve bunun değerlendirilmesini isteyen tarafın yapmış olduğu hukuk ihlâli ile onun korunmaya değer menfaatleri arasında bir denge olup olmadığı araştırılmalıdır

Anahtar Kelimeler

Medeni yargılama hukuku, hukuka aykırı delil, ispat hakkı, temel haklar, kişilik hakkı

The Matter About Whether The Evi dences Which Are Obtained Illegally Can Be Assessed Or Not In Civil Procedural Law

Öz

According to the second sentence of the 189st article Turkish Code of Civil Procedure, the evidences that are obtained by illegal ways to prove an event can not be taken into account by the Court. Similarly, in the Article in the Article 38, subsection VI of the Turkish Constitution it is stated that findings that are obtained illegally can not be accepted as evidence. Because of this provision, every illegal evidence which is taken into consideration by the court will cause the reversal of the decision. As regards ideal law, this provision must be moderated. Except the states in which illegal evidences are obtained by violation of the fundamental rights that are guaranteed in the Constitution, it must be searched if there is a balance between the legal violation of the party, who obtained evidence illegally and wants this evidence to be assessed, and his interests that worth being protected

Anahtar Kelimeler

Civil Procedural Law, illegal evidence, right to prove, fundamental rights, right of personality

Kaynakça

• Alangoya, Yavuz. (1979). Medeni Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul.
• Alangoya, Yavuz. (1981). Anayasa’nın Medenî Usul Hukukuna Etkisi Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, S. 2, s. 1-4.
• Alangoya, Yavuz/Yıldırım, Kamil/Deren-Yıldırım, Nevhis. (2006). Medeni Usul Hukuku Esasları, 6. B., İstanbul.
• Aras, Bahattin. (2007). Boşanma Davalarında Yargılama Usulü ve Aile Mahkemeleri, Ankara.
• Arslan, Ramazan. (1989). Medeni Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, Ankara.
• Baumgaertel, Gottfried. (1956). Treu und Glauben, gute Sitten und Schikanever bot im Erkenntnisverfahren, ZZP S. 2/3, s. 89-131.
• Baumgaertel, Gottfried. (1973). Treu und Glauben im Zivilprozess, ZZP S. 86, s. 353-372.
• Baumgaertel, Gottfried. (1984). Bescprechung von “A. Kaissis, Die Vertwertbar keit Rechtswidrig Erlangter Beweis mittel im Zivilprozess, ZZP S. 1, s. 97-102.
• Berkin, Necmeddin. (1980). Tatbikatçılara Medeni Usul Hukuku Rehberi, İstanbul.
• Dauster, Manfred/Braun, Franz . (2005). Verwendung fremder Daten im Zivilprozess und zivilprozessuale Beweisverbote, NJW, S. 5, s. 313- 319.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan. (2010). Türk Özel Hukuku, Cilt II, Kişiler Hukuku, 10. B., İstanbul.
• Feldmann, Clemens. (1959). Vertwertbarkeit widerrechtlich erlangter Beweise, NJW, S. 19/20, s. 853-856).
• Gamp, Lothar. (1983). Anmerkung zum Urteil des LAG Berlin vom 19.2.1974, ZZP 1983/1, s. 115-118.
• Gaul, Hans Friedhelm. (2006). Yargılamanın Amacı Güncelliğini Koruyan Bir Konu (Çev. Nevhis Deren-Yıldırım, İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, 5. B., İstanbul, s. 72-103).
• Giessler, Hans. (1977). Das Beweisverbot des § 383, III ZPO, NJW S. 27, s. 1185-1186.
• Gören, Zafer. (2001). Temel Hakların Özel Hukuk Düzenine Etkisi, Temel Hakların Yatay (Üçüncü Kişilere) Etkisi, Özel Hukuk ve Anayasa Mahkemesi Kararları Sempozyumu, Ankara, s. 3-33.
• Gören, Zafer. (1993). Temel Hak Genel Teorisi, İzmir.
• Habscheid, Walther. (1983). Das Recht auf Beweis (ZZP 1983/3, s. 306- 334).
• Haendel, Konrad. (1964). Anmerkung zum Urteil des BGH vom 21.2.1964, NJW, S. 24, s. 1139-1141.
• Hafızoğulları, Zeki. (1997). İnsan Hakkı Olarak Kişilik Hakları ve Kişilik Haklarının Korunması, AÜHFD, S. 1-4, s. 1-40.
• Helle, Jürgen. (1991). Anmerkung zum Urteil des BGH vom 4.12.1990, JZ S. 19, s. 929-932.
• Hofmann, Michael. (1992). Beweisverbote im Strafprozess-Beweiserhe bungsverbote und Beweis verwertungsverbote, JuS, S. 7, s. 587-594.
• İçel, Kayıhan. (1998). Sorgulamada Hukuka Aykırılık ve Sonuçları, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul, s. 121-127).
• Jarass, Hans. (1989). Das allgemeine Persönlichkeitsrecht im Grundgesetz, NJW, S. 14, s. 857-862.
• Kaboğlu, İbrahim. (2005). Anayasa Hukuku Dersleri, 2. B., İstanbul.
• Katzenmeier, Christian. (2003). Anmerkung zum Urteil des BGH vom 10.12.2002-VI ZR 378/01, ZZP S. 3, s. 375-379.
• Kılıçoğlu, Ahmet. (1993). Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, 2. B., Ankara.
• Kohlhaas, Max. (1957). Die Tonbandaufnahme als Beweismittel im Strafprozess, NJW, S. 3, s. 81-85.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu Ayşe. (2010): Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. B., İstanbul.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. B., İstanbul.
• Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder. (2011). Medenî Usul Hukuku, 22. B., Ankara.
• Küpper, Georg. (1990). Tagebücher, Tonbaender, Telefonate, JZ, S. 9, s. 416-424.
• Leckner, Theodor. (1965). Aussagepflicht, Schweigepflicht und Zeugnisver weigerungsrecht, NJW 1965/8, s. 321-327.
• Lothar, Gamp. (1983). Anmerkung zur Entscheidung des LAG Berlin vom 19.2.1974, ZZP S. 1, s. 115-118.
• Musielak, Hans Joachim. (2004). Grundkurs ZPO, 7. Aufl., München.
• Musielak, Hans Joachim. (2011). Zivilprozessordnung Kommentar, 8. Aufl., München.
• Niese, Werner. (1953). Die Rechtsprechung des Bundesgerichtshof in Strafsachen, JZ, Nr. 7/8, s. 219-224.
• Oğuzman, Kemal (1990). İsviçre ve Türkiye’de Medeni Kanun ve Borçlar Kanununda Şahsiyetin Hukuka Aykırı Tecavüze Karşı Korunması ve Özellikle Manevi Tazminat Davası Bakımından Yapılan Değişiklikler, Prof. Dr. Halûk Tandoğan’ın Hâtırasına Armağan (1925-1988), Ankara, s. 7-54.
• Öztan, Bilge. (2004). Aile Hukuku, 4. B., Ankara.
• Öztürk, Bahri (1995). Yeni Yargıtay Kararları Işığı Altında Delil Yasakları, Ankara.
• Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sırma, Özge/Saygılar, Yasemin/Alan, Esra. (2010). Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. B., Ankara.
• Pekcanıtez, Hakan. (2009). Medeni Usul Hukukunda Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi, Haluk Konuralp Anısına Armağan, Cilt I, Ankara, s. 789-850.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet. (2011). Medenî Usûl Hukuku, 12. B., Ankara.
• Peters, Egbert. (1963). Die Verwertbarkeit rechtswidrig erlangter Beweise und Beweismittel im Zivilprozess, ZZP, S. 3, s. 145-165.
• Peters, Egbert, Zeugnisverweigerung als Beweisgrund (1964), ZZP S. 6, s. 444-463.
• Rechberger, Walter/Simotta, Daphne-Ariane (2009)., Grundriss des österreichischen Zivilprozessrecht, 7. Aufl., Wien.
• Rosenberg, Leo/Schwab, Karl Heinz/Gottwald, Peter. (2010). Zivilprozessrecht, 17. Aufl., München.
• Sağlam, Fazıl. (1975). Türk ve Alman Anayasa Hukukları Açısından Gizli Ses Kaydı, AÜSBFD, S. 1-4, s. 107-116.
• Schmidt, Eberhard. (1958). Die Verletzung der Belehrungspflicht gemaess § 55, II StPO als Revisionsgrund, JZ, Nr. 19/20, s. 596-601.
• Schwab, Karl Heinz. (1985). Unzulaessigkeit von Beweismitteln bei Verlet zung des Persönlichkeitsrcehts, Festschrift für Heinrich Hubmann zum 70. Geburstag, Metzner, s. 421-434.
• Siegert, Karl. (1957). Die aussergerichtlichen Tonbandaufnahmen und ihre Verwertung im Zivilprozess, NJW S. 19, s. 689-691.
• Soyaslan, Doğan. (2003). Hukuka Aykırı Deliller, AÜEHFD, S. 3-4, s. 9-26.
• Störmer, Rainer. (1994a). Beweiserhebung, Ablehnung von Beweisantraegen und Beweisverwertungsverbote im Zivilprozess, JuS S. 3, s. 238-243.
• Störmer, Rainer. (1994b). Beweiserhebung, Ablehnung von Beweisan traegen und Beweisverwertungsverbote im Zivilprozess, JuS S. 4, s. 334-338.
• Şahin, Cumhur. (1998). Yargıtay Kararları Işığında Hukuka Aykırı Deliller ve Değerlendirilmeleri Sorunu, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul 1998, s. 343-354.
• Şen, Ersan. (1998). Türk Ceza Yargılaması Hukuku’nda Hukuka Aykırı Deliller Sorunu, İstanbul.
• Tanrıver, Süha. (2007). Türk Medeni Usul Hukuku Bağlamında Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilen Delillerin Durumunun İrdelenmesi, Makalelerim 2006, 1. B., Ankara, s. 27-35.
• Tekinay, Selahattin Sulhi. (1990). Kişilik Haklarına İlişkin Yasal Değişiklikler Hakkında Eleştiriler, Prof. Dr. Halûk Tandoğan’ın Hâtırasına Armağan (1925-1988), Ankara, s. 55-66).
• Tercan, Erdal. (1996). Medeni Usul Hukukunda Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü, SÜHFD, S. 1-2, s. 181-212.
• Tercan, Erdal. (2001). Medeni Usul Hukukunda Tarafların İsticvabı, Ankara.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat.(2008). Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 6. B., Ankara.
• Toroslu, Nevzat. (1995). Hukuka Aykırı Deliller Sorunu, Hamide Topçuoğlu’na Armağan, Ankara, s. 55-58.
• Tosun, Öztekin. (1976). Ceza ve Medeni Muhakeme Hukuku Açısından Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilmiş Delillerin İspat Kuvveti, İstanbul.
• Tutumlu, Mehmet Akif. (2006). Evliliğin Butlanı, Boşanma, Ayrılık Sebepleri ve Boşanmanın Hukukî Sonuçları, 2. B., Ankara.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan. (2010). Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. B., Ankara.
• Üstündağ, Saim. (2000). Medeni Yargılama Hukuku, 7. B., İstanbul.
• Üzeltürk, Sultan. (2004). Özel Hayatın Gizliliği Hakkı, İstanbul.
• Yıldırım, Kâmil. (1990). Medeni Usul Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, İstanbul.
• Yıldırım, Kâmil. (2007). Medeni Yargılama Hukukunda İspat Yasakları ve Özellikle Taraflarca Hukuka Aykırı Yoldan Elde Edilmiş Deliller, Erdoğan Teziç’e Armağan, İstanbul, s. 861-871.
• Yılmaz, Ejder. (2010). Medeni Usul Hukukunda Islah, 2. B., Ankara.
• Yurtcan, Erdener. (2007). Ceza Yargılaması Hukuku, 12. B., İstanbul.
• Yurtcan, Erdener. (1998). Yargıtay Kararları Işığında Hukuka Aykırı Delile Dayanma Yasağı, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul, s. 519-534.
• Werner, Olaf. (1988). Verwertung rechtswidrig erlangter Beweismittel, NJW S. 16, s. 993-1002.
• Wieczorek, Bernhard. (1976). Zivilprozessordnung und Nebengesetze, 2. Aufl., Berlin-NewYork.
• Zeiss, Walter. (1976). Die Verwertung rechtswidrig erlangter Beweis mittel, ZZP, S. 4, s. 377-399.
• Zevkliler, Aydın/Acabey, Beşir/Gökyayla, Emre. (2000). Medeni Hukuk, 6. B., Ankara.