Zamanaşımı sürelerine etkisi açısından “ mücbir sebepler” ve “ödeme”ye eleştirel bakış

Yıl 2012, Cilt: 61 Sayı: 3, 1017 - 1056, 01.09.2012

Neslihan Coşkun Karadağ

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001682

Öz

Vergi hukukunda zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi borcunu ortadan kaldıran bir müessesedir. Bu nedenle zamanaşımı mükellefin lehine, alacaklının aleyhine sonuç doğurur. Alacaklı ile borçlu arasında çıkar dengesini gözetmek durumunda bulunan zamanaşımı kesintisiz işleyen bir süreç değildir. Kanuni düzenlemelerde, alacaklının çıkarını korumak adına zamanaşımını durduran ve kesen hallere yer verilmiştir. Zamanaşımı, zamanaşımının durması ve kesilmesi verginin kurucu öğelerinden olup gerekli düzenlemelerdir. Ancak kanunlarımızda yer alan zamanaşımını kesen ve durduran hallerin, bir bütün olarak, kamu yararı adına yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu düşünce çerçevesinde aşağıda öncelikle zamanaşımı müessesi hakkında genel bilgiler verilecek, vergi hukukundaki yeri ve amacı, zamanaşımını durduran ve kesen haller açıklanacak, daha sonra zamanaşımı sürelerini etkileyen iki durum -mücbir sebep ve ödeme- tartışmaya açılacaktır

Anahtar Kelimeler

Zamanaşımı, zamanaşımının durması ve kesilmesi, mücbir sebep, ödeme, mükellefin özel işlerini yapma

A Critical Overview to the Effects of the “Act of God” and “Payment” to the Statute of Limitations

Öz

Statute of limitations in tax law is a reason of eliminate tax dept due to effluxion of time. Therefore, at the result of statute of limitation, the taxpayers ensure benefits but tax claimant has disadvantage. Statute of limitations that have to loyal compensate between taxpayer and tax claimant, is not a process uninterrupted. At legal arrangements had given the way to interruption of statute of limitations to save tax claimant’s interest. Prescription and the interruption of statute circumstances is necessary regulation because of striking factor for taxation. But, all in all, interruptions of statute circumstances in Turkish tax law have to review in order to public interest. Within the framework for this opinion in this article, before all else, general information is given about statute of limitation and than explained space and purpose in tax law and interruption of statute circumstances. Later, only two circumstances, act of god and tax payment, is brought into sharp relief

Anahtar Kelimeler

Statute of limitations, the interruption of statute circumstances, act of god, tax payment, making private services to chargeable persons

Kaynakça

• Akarca, Akif ve Mehmet Şafak. (2009). Mücbir Sebepler ve Vergileme. 23 Aralık view/8365/177/ adresinden erişildi.
• http://www.ozdogrular.com/content/
• Alantar, Doğan. (2004). Mali Mevzuat Uygulamalarında Zamanaşımı Rehberi. Ankara: TÜRMOB Yayınları.
• Arslan, Mehmet. (2007). Vergi Hukukunda Zamanaşımı, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık. Atasoy, Ömer Adil (2002). Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Yeni Bir Kavram: Ölçülülük İlkesi Ve Yasa Uygulayıcılar Açısından Uyma Zorunluluğu. Anayasa Yargısı Dergisi, 19. http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg19/atasoy.pd f adresinden erişildi. 23 Mart 2012 tarihinde Bayraklı, Hasan Hüseyin. (2006). Vergi Ceza Hukuku (3.bs). Afyonkarahisar: Külcüoğlu Kültür Merkezi Yayınları.
• Bilge, Necip. (1990). Hukuk Başlangıcı. Ankara:Turhan Kitabevi.
• Bilgen, Mahmut. (2009). Özel Hukukta Zamanaşımı. Ankara:Adalet Yayınevi.
• Bilici, Nurettin. (2011). Vergi Hukuku (26.bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ceylan, Ali (2008). Teori ve Uygulamada Ölçülülük İlkesi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 02.03.2012 tarihinde http://www.belgeler.com/blg/1h0l/teori-ve- uygulamada-olcululuk-ilkesi-principle-of-proportionality-in-theorie- and-practice adresinden erişildi.
• Coşkun Karadağ, Neslihan ve İbrahim Organ. (2011). İdari ve Yargısal Açıdan Mücbir Sebepler ve VUK’da Yapılması Gereken Düzenlemeler. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 357, 149-160.
• Çağan, Nami. (1975). Vergi Hukukunda Süreler. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Decugis,Henri. Çev.Ferzan Arif Aras (1946). Zamanaşımı. AÜHFD, 3 (2-4), 668-676.
• Doğrusöz, Bumin. Vergi Hukukunda Zamanaşımı Göstermelik. 09.05.2011 tarihinde http://www.muhasebebilgisi.com adresinden erişildi.
• Donay, Süheyl. (2008). Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları. İstanbul:Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Duran, Lütfi (1982). İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: Fakülteler Matbaası, Yayın No:2956.
• Eren, Fikret. (2010). Borçlar Hukuku (Genel Hükümler)(12.bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Gerçek, Adnan (2003). Türk Vergi Hukukunda Tahsilat İşlemi ve Etkinliği. İstanbul: Ekin Yayınevi.
• Gözler, Kemal (2008). İdare Hukukuna Giriş (9.bs.). Bursa:Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Güneş, Gülsen. (2008). Vergilerin Yasallığı İlkesi (2.bs.). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık A.Ş.
• Kaneti, Selim. (1986). Vergi Hukuku. İstanbul: Özdem Kardeşler Matbaası.
• Karagöz, Berkan. (2008). Vergi Hukukunda Zamanaşımı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karakoç, Yusuf. (2002). Kamu Alacaklarının Tahsil İşlemlerinin Hukuki Niteliği. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 246. 21.01.2010 tarihinde http://www.vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=2932 erişildi. adresinden
• Karakoç, Yusuf. (2007). Genel Vergi Hukuku (4.bs.). Ankara:Yetkin Yayınları.
• Kırbaş, Sadık. (2008). Vergi Hukuku (18.bs.).Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kızılot, Şükrü, Doğan Şenyüz, Metin Taş ve Recai Dönmez. (2006). Vergi Hukuku. Ankara: Yaklaşım Yayıncılık.
• Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü. (1988). Türk Vergi Kanunları Gerekçeleri (Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun). Cilt 3. Ankara.
• Nomer, Halûk N. (2010). Borçlar Hukuku (Genel Hükümler) (8.bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Oğurlu, Yücel (2002). Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Öncel, Mualla, Ahmet Kumrulu, Nami Çağan. (2008). Vergi Hukuku (15.bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.
• Özar, Süleyman. (2010). Türk Ceza Hukukunda Zamanaşımı. Adalet Dergisi, Sayı 37. 10.03.2012 tarihinde http://www.yayin.adalet. gov.tr/dergi/37.sayı/10%20-%20SÜLEYMAN%20ÖZAR.pdf adresinden erişildi.
• Özgüven, Volkan. (2007). Vergi Hukukunda Geriye Yürümezlik İlkesi. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Reisoğlu, Safa. (2006). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (19.bs.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Saban, Nihal. (2006). Vergi Hukuku (4.bs.). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Saraç, Osman. (2002). Kamu Yararı Kavramı. Maliye Dergisi, Sayı 139. 10.09.2011 _dergisi/yayinlar/md/md139/O.%20SARAC.pdf adresinden erişildi.
• http://212.174.133.188/calismalar/maliye
• Şenyüz, Doğan. (1997). Vergi Usul Hukukunda Tebligat (2.bs.). Bursa: Yaklaşım Yayınları.
• Şenyüz, Doğan. (2011). Vergi Ceza Hukuku (5.bs.). Bursa:Ekin Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• Turgay, Recep. (1977). Vergi Usul Kanunu ve Tatbikatı. I.Cilt. İstanbul: N.Uycan Basım Sanayi A.Ş.
• Yenice, Kazım ve Yüksel Esin. (1983), Açıklamalı-İçtihatlı-Notlu İdari Yargılama Usulü, Ankara: Arısan Matbaacılık ve Ambalaj Sanayi.
• http://malihaber.blogcu.com/4526603/ (20.02.2008). ttp://tdk.org.tr Yargı Kararları
• Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile 818 Sayılı Borçlar Kanununun Karsılaştırma Tablosu. 02.03.2012 tarihinde http://www.kgm.adalet. gov.tr/duyurular/tbk/7%20-%20T%C3%BCrk%20Bor%C3%A7lar% 20Kanunu%20Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rma%20Ta blosu%20evde%20yap%C4%B1lan%E2%80%A6.pdf erişildi. adresinden