ELEKTRONİK ORTAMDA HİZMET SUNUMU VE BUNA İLİŞKİN SÖZLEŞMELERİN HUKUKİ ÖZELLİKLERİ

Yıl 2011, Cilt: 60 Sayı: 1, 19 - 46, 01.03.2011

Sinan Sami Akkurt

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001619

Cited By: 7

Öz

Hizmet kavramı, hukukun çeşitli alanlarında farklı tanımlamalara sahiptir. Elektronik hizmet sunumu denildiğinde ise daha çok Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yer alan hizmetlerin sunulmasına ve temin edilmesine yönelik sözleşmelerin, elektronik ortamda akdedilmesi kastedilir. Elektronik ortam kavramı geniş anlamda, verilerin sayısallaştırılarak aktarıldığı her türlü ortamı ifade etmekte, dar anlamda ise kapalı ve açık bilgisayar ağlarını özellikle “internet”i kapsamaktadır. Hizmet Sunumunun elektronik ortam vasıtasıyla temin edilmesini sağlayan temel hukuki müessese elektronik sözleşmelerdir. Elektronik sözleşmelerin hukuki niteliği genel olarak mesafeli, hazır olmayanlar arası, katılmalı sözleşmeler olarak öngörülse de sözleşme konusu
hizmetin (şeyin) veya sözleşme, elektronik ortamda akdedilirken
başvurulan araçların niteliğine yahut tarafların iradelerine göre zaman
zaman değişkenlik gösterebilmektedir.
Elektronik ortamda, hizmet sunumuna ilişkin olarak akdedilen
sözleşmelerin ifa edileceği yer de, sözleşmede öngörülen yükümlülüğün
türüne göre değişkenlik göstermekte ve bu paralelde fiziksel ortamda ifa
edilebileceği gibi elektronik ortamda da ifası mümkün olabilmektedir.
Başka bir deyişle bu tespit için aranan kıstas, münferit elektronik
sözleşmenin, işin yahut kullanılan araçların niteliğine göre belirlenen
hukuki niteliğidir.
İnternet üzerinden akdedilen ve hizmet sunumunu konu edinen
elektronik sözleşmeler elektronik posta, web sayfaları, elektronik veri
değişimi sistemleri (EDI) gibi çeşitli vasıtalar kullanılarak
yapılabilmektedir. Bunların yanı sıra kitlesel pazara yönelik çevrimiçi
(online) sözleşmeler gibi yollarla da elektronik ortamdan hizmet temin
edilebilmektedir. Hatta değişen ve gelişen ihtiyaçlara elektronik ortamda
çareler bulma gereksinimi dolayısıyla günümüzde, şahısların aracılığı
olmaksızın bir hareket başlatarak elektronik mesajlara ve uygulamalara
cevap veren, “elektronik temsilci” adındaki yazılımlar ile sözleşme
kurulumuna olanak sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hizmet, Sözleşme, Çevrimiçi, İnternet, Katılmalı, Mesafeli

Online Service Delivery and Legal Features About Online Service Delivery Agreements

Öz

The term “service” might be defined differently depending on each particular discipline of law. In cases where the provision of electronic service is involved, mostly there is a contract concluded in electronic media under which the service provider provides certain services set forth in the Law on the Protection of Consumers. In a broader sense, electronic media means any device, medium or technology used to transmit or store information in a digital form. However, in the strict sense, ,electronic media includes close and/or open computer networks, particularly the “internet”. In lawyers’ jargon, a contract concluded in electronic media is called an “electronic contract.” While electronic contracts are legally qualified as non-negotiable (which are typically concluded by the acceptance of one party of the other’s fixed contract conditions without any change) and distant contracts, this rule may change from time to time, depending on the will of the parties and the characteristics of the devices used for such transaction. The place of performance of the electronic contracts may also change depending on the governing law of the contract and the nature of the obligation set forth therein. Accordingly, while it is physically possible to perform an obligation physically, one may be obliged to perform its obligation via electronic media as well, if possible. In other words, the legal characteristics of an electronic contract (including its performance) might differ subject to the nature of the service, the agreement of the parties and the particular devices used to conclude such transaction. Electronic contracts might be validly concluded via various means such as electronic mail, web page and electronic data interchange (EDI). Furthermore, one may also provide services electronically via Online Mass Market Agreements. Today, it is possible to conclude a contract with the assistance of a software called “electronic representative” which starts an activity and responds to the electronic messages and applications automatically, even without the involvement of any real person

Anahtar Kelimeler

Service, Contract, Online, Internet, Distance, Delivery

Kaynakça

• Altınışık, Ulvi. (2003). Elektronik Sözleşmeler. Ankara.
• Aslan, İ. Yılmaz. (2006). Tüketici Hukuku Dersleri. Bursa.
• Atamer, Yeşim M. (2001). Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi. İstanbul.
• Ayan, Mehmet. (2010). Eşya Hukuku I – Zilyetlik ve Tapu Sicili (5 bs.). Konya.
• Ayan, Mehmet. (2010). Borçlar Hukuku – Genel Hükümler (6 bs.). Konya.
• Başpınar V. / Kocabey D. (2007). İnternette Fikrî Hakların Korunması.
• Bülter, Ahmet. (2003). Tüketicinin Korunması Hukukunda Mesafeli Sözleşme Kavramı. GÜESEFD., 11 (13), 12 -29.
• Chıssıck & Kelman. (2000). Electronic Commerce: Law and Practice. Sweet & Maxwell, 2nd ed. London.
• Collins. (1999). Regulating Contracts. Oxford: Oxford University Press,.
• Çelik, Nuri. (2009). İş Hukuku Dersleri (22 bs.). İstanbul.
• Demir, Mehmet. (2004). Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması. Ankara.
• Eren, Fikret. (2008). Borçlar Hukuku – Genel Hükümler (10 bs.). İstanbul.
• Falcıoğlu, M. Özgür. (2004). Türk Hukukunda Elektronik Satım Sözleşmesi ve Kuruluşu. Ankara.
• Gezder, Ümit. (2006). Mesafeli Sözleşmeler. İstanbul.
• Güran / Akünal / Bayraktar / Yurtcan / Kendigelen / Beller / Sözer. (2003). İnternet ve Hukuk. İstanbul.
• İnal, Emrehan. (2005). E-Ticaret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternette Sözleşmelerin Kurulması. İstanbul.
• Kırca, Çiğdem. (2000). İnternette Sözleşme Kurulması. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 20 (4). Aralık.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. (2008). Borçlar Hukuku – Genel Bölüm I (4 bs.). İstanbul.
• Mıller / Jents. (2002). Law for Electronic Commerce. West Thomson Learning.
• Oğuzman, M. Kemal / Seliçi, Özer. (2009). Eşya Hukuku (12 bs.). İstanbul.
• Oğuzman, M. Kemal / Öz, Turgut. (2009). Borçlar Hukuku – Genel Hükümler (7 bs.). İstanbul.
• Oser / Schönenberger. (1936). Zürcher Kommentar, Kommentar zum Schweiz. Privatrecht, Obligationenrecht II. 2. Aufl. Zurich, 229 – 236.
• Perdue, S. Elisabeth. Challenges of Online Contracts With a Point And a Click. 10.12.2008 tarihinde http://www.ljx.com/ internet/97_12_click.html adresinden erişilmiştir.
• Reisoğlu, Safa. (2006). Borçlar Hukuku – Genel Hükümler (18 bs.). İstanbul.
• Robertson, R. J. Jr. (1998). Electronic Commerce On The Internet And The Statue Of Frauds. South Carolina Law Rewiew, Summer 1998 / 49.
• Sağlam, İpek. (2007). Elektronik Sözleşmeler. İstanbul.
• Semerci, Murat. (2007). Elektronik Ticaretin İşleyişi, Denetimi ve Muhasebeleştirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş.
• Sözer, Bülent. (2002). Elektronik Sözleşmeler. İstanbul.
• Tay, Cristopher. (1998). Contracts, Technology and Electronic Commerce: The Evolution Continues. Journal of Law and Information Science, 9 (2), 1998.
• Tekinay / Akman / Burcuoğlu / Altop. (1993). Tekinay Borçlar Hukuku – Genel Hükümler (7 bs.). İstanbul.
• Tekinalp, Ünal. (1986). Türk Bankacılık Uygulamasında Genel İşlem Şartları. Prof. Dr. Ernest E. HIRSCH’in Hatırasına Armağan (1902 – 1985). Ankara, 123 – 160.
• Tiryaki, Betül. (2008). E – Tüketici ve Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması. XIII. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri. Ankara, 91 – 96.
• Ünal Mehmet / Başpınar Veysel. (2008). Şeklî Eşya Hukuku (4 bs.).
• von Tuhr, Andreas. (1983). Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı I (Çeviren: Cevat Edege), (2 bs.). Ankara.